Een feestende Mickey in Walt Disney World - Foto: (c) Adri van Esch

Disney hier & daar

Disney bij Lichtstad Parijs en Disney in 'Sunshine State' Florida, de overeenkomsten en de verschillen.

“Hol-ly-wóóód!” Op verzoek van de fotograaf scanderen de twee in opzichtige Hawaï-shirts gehulde bezoekers luid en langgerekt de naam van Amerika’s meest bekende filmstad. Ondertussen hebben ze de ene arm innig om elkaars middel geslagen en zwieren ze hun andere arm gracieus de lucht in, als waren ze zelf twee wereldberoemde sterren in een rolprent. Op hun met Mickey-oren getooide hoofden verschijnt voor enkele seconden een oneindige lach. Precies zoals de fotograaf het wil; snel drukt hij af. Eén van de geportretteerde gasten overhandigt hem een plastic kaartje en even later is er weer een onvergetelijk moment vastgelegd op de Photopass. Deze service – die wordt samengevat met de werkwoorden ‘smile, view, shop’ – is in alle Amerikaanse Disney-parken erg populair en onlangs ook in de Franse vestiging van start gegaan.

‘Smile’: op allerlei fotogenieke locaties staan fotografen voor wie lachende bezoekers poseren. Elke foto wordt opgeslagen op een eigen Photopass op creditcardformaat, die gratis verkrijgbaar is. Thuis komt de napret: ‘view’. De foto’s kunnen dertig dagen lang via internet bekeken worden en als ze bevallen vervolgens gekocht op cd of afgedrukt: ‘shop’. Wie even op een bankje gaat zitten om de fotografen te observeren bij hun werk, merkt dat het een komen en gaan is van bezoekers die voor héél even fotomodel willen zijn en dat zich daartussen opvallend veel sterren in spe bevinden met een shirtje met daarop Mickey, Minnie of een andere Disney-grootheid. Met je kleding laten zien dat je wéét dat je in een Disney-park bent is bon ton in de States.

Dat de twee Hollywood-slakende gasten zich even op de rode loper wanen is niet vreemd: in de Hollywood Studios draait alles om de glitter en glamour van het witte doek. Het kleinste van de vier themaparken in Walt Disney World – maar tevens ook het park dat het moeilijkst navigeerbaar is – puilt uit met gebouwen en attracties die ontleend zijn aan de wereld van de motion pictures. Aan het einde van de Hollywood Boulevard staat een replica van het beroemde Grauman’s Chinese Theatre. Het origineel staat aan dezelfde straat in het echte Hollywood aan de Amerikaanse westkust, maar de Disney-versie ziet er netter uit en heeft achter de voordeur een negentien minuten durende rit langs beroemde filmscènes uit onder meer Singin’ in the rain, Casablanca, Mary Poppins en The Wizard of Oz. De populairste attractie in het filmpark is Toy Story Mania. Het 3D-tochtje met Woody, Buzz Lightyear en de groene soldaatjes verslaat met opvallend gemak toch ook vermakelijke avonturen met Belle en het Beest, Indiana Jones, de Muppets of de Kleine Zeemeermin.

Hollywood Boulevard in Disney's Hollywood Studios in Walt Disney World - Foto: (c) Adri van Esch

Toy Story Mania is een levensgrote game waar bezoekers tussen oversized speelgoed als Scrabble, Twister, kleurpotloden, blokkendozen, dominostenen, K’Nex en Viewmaster met speelgoedkanonnen mogen schieten op driedimensionale filmbeelden. Elke morgen als het park open gaat ontvouwt zich een opmerkelijk ritueel rond deze interactieve attractie. Duizenden mensen staan te trappelen tot het toegangstouw wordt weggehaald. Als het zover is, benen al die bezoekers als een soort posse uit een Amerikaanse western naar Toy Story Mania.

Castmembers van Hollywood Studios vormen een menselijke keten waarmee ze brede trappartijen tijdelijk afsluiten: for your safety. Via een omweg bereikt de gigantische groep gasten uiteindelijk de ingang van de geliefde attractie. Daar sluiten de bezoekers aan in de rij of halen een FastPass, een pasje waarmee men later zonder lang wachten de rit kan maken. Gevolg is dat voor de ingang in enkele luttele minuten een rij staat van minimaal een uur en dat de snelle-toegangspasjes in no time op zijn. Wie Toy Story Mania wil beleven heeft dan ook geen keus: meedoen aan de ochtendlijke ‘Ride Race’.

Big Thunder Mountain in het Magic Kingdom - Foto: (c) Parkplanet

Voor sommige attracties in de Hollywood Studios hoef je niet helemaal naar Florida af te reizen; in de Walt Disney Studios bij Parijs staan identieke belevenissen. Meestal staat het prototype aan de andere kant van de oceaan en is de attractie in Frankrijk gekopieerd. Bij de stuntshow Lights, Motors, Action werkte het precies andersom: de spectaculaire voorstelling met supersnelle auto’s en ronkende motoren werd in Marne-la-Vallée bedacht en wegens succes geëxporteerd naar Orlando. Toch moeten de Amerikanen even laten zien dat ze baas-boven-baas zijn: bij hen heeft de attractie als ondertitel Extreme Stunt Show, waar de Fransen het bescheidener over Stunt Show Spectacular hebben. En in de Sunshine State kunnen vijfduizend toeschouwers tegelijkertijd de show bekijken, in het Parijse openluchttheater passen ‘slechts’ drieduizend gasten.

Attracties die de oversteek over de oceaan maakten zijn onder meer de Hollywood Tower of Terror en Rock ‘n’ Roller Coaster. Eén op één gekopieerd zijn ze niet, maar de essentie in beide parken is gelijk. De Tower of Terror is een bijna zestig meter hoog vervallen hotel waarin na een blikseminslag de dienstlift kuren is gaan vertonen waardoor gasten een vrije val van dertien verdiepingen maken. In Parijs heeft de toren een art deco-achtig uiterlijk, afgeleid van City Hall in Los Angeles. Het exterieur in Florida heeft Spaanse invloeden en de Tower heeft er een extra dimensie: de krakkemikkige lift verlaat de schacht en rijdt eerst door The Fifth Dimension alvorens de val naar de aarde te maken. Rock ‘n’ Roller Coaster is een overdekte loopingachtbaan waarin gasten door de popgroep Aerosmith worden uitgenodigd een ritje met hen te maken. In Amerika gaat die razende rit over de highway: onderweg zijn in een flits verkeersborden, wegaanduidingen en de beroemde witte Hollywood-letters te zien. In Parijs waan je je in een flitsende rockvideo, compleet met pompende muziek en oogverblindende stroboscooplichten.

Beide parken hebben ook unieke attracties die je aan de andere kant van de grote plas niet vindt. Voor Toy Story Mania kun je niet in Parijs terecht, al heeft het Franse filmpark wel een Toy Story Playland, een high tech speeltuin gethematiseerd naar de succesvolle animatiefilms. In Europa kun je dan weer in Crush’s Coaster, een doldrieste draaiende achtbaan die berijders door de onderwaterwereld van de film Finding Nemo voert. Hier geldt hetzelfde als bij Toy Story Mania in Orlando: meteen bij opening van het park in de rij aanschuiven, later is het lang wachten geblazen.

De Tower of Terror in de Walt Disney Studios in Parijs - Foto: (c) Parkplanet

De basis van zowel Walt Disney World als de Disney-enclave ten oosten van Parijs wordt gevormd door een Disneyland. In Florida opende dit Magic Kingdom op 1 oktober 1971 de poorten en in Frankrijk op 12 april 1992. Beide parken zijn rechtstreeks afgeleid van het moederpark, het door Walt Disney zelf bedachte Disneyland in Anaheim, ten zuiden van Los Angeles. De meester kwam in de jaren vijftig van de vorige eeuw op het lumineuze idee om alle bezoekers door Main Street naar het hart van het attractiepark te voeren, waar ze konden kiezen uit verschillende themagebieden die als bloemblaadjes om een imposant sprookjeskasteel heen lagen.

Disney’s lay-out werd de blauwdruk voor alle pretparken die na de opening van zijn geesteskind in 1955 gebouwd werden. Voor het filiaal aan de oostkust van de Verenigde Staten werden de zaken nog grootser aangepakt. Disney kocht – undercover, om prijsopdrijving te voorkomen – tegen bodemprijzen in het toen nog lege Centraal-Florida ruim elfduizend hectare grond. Vlak voor hij stierf wees hij op zijn ziekbed op een plattegrond aan waar het eerste park, het Magic Kingdom, moest verrijzen.

Wie er nu over Main Street flaneert, beseft waarschijnlijk niet dat hij op de eerste etage loopt. Een groot deel van het park en de hele ingangsstraat is verhoogd gebouwd; eronder lopen ‘Utilidors’, enorme servicetunnels waardoor het personeel naar de werkplek kan lopen, kan eten in kantines, de bedrijfskostuums op kan halen en zelfs naar de kapper kan. De ‘Utilidors’ zijn in principe verboden gebied voor de dagjesmensen – de illusie mag immers niet verstoord worden – maar er bestaan backstage tours waarbij een kijkje achter de schermen en onder de vloer van het Magic Kingom zijn inbegrepen.

Het kasteel in Disneyland Park Paris - Foto: (c) Parkplanet

Het Magic Kingdom en het Disneyland Park in Parijs lijken meer op elkaar dan de Hollywood Studios en de Walt Disney Studios. De bloemvorm van het park, het kasteel aan het einde van Main Street, de themalanden rondom The Hub, het centrale plein in het hart, de parallellen zijn groot. Natuurlijk, er zijn ook verschillen. Zo is het kasteel anders van vorm; kenners vinden het roze Parijse bouwwerk mooier dan de wat statige witte equivalent in Florida, dat wel twaalf meter hoger is.

Achtbaan Big Thunder Mountain raast in Frankrijk door een gebergte dat midden in het water ligt en Space Mountain is er een machtig bouwwerk uit de tijd van Jules Verne, ook daarmee troeven de Fransen de Amerikanen af. Maar in de States is alles dan weer ruimer opgezet; men hoefde daar bij de aanleg niet op een hectare meer of minder te letten. In Disneyland Paris wandelen bezoekers in een goede vijf minuten van het parkeerterrein naar één van de twee parken – met behulp van rollende trottoirs, dat wel. Reken in Walt Disney World op zeker een half uur om van de auto naar het Magic Kingdom te komen. De gedachte dat de gasten bij een dagje Disney de wereldse beslommeringen achter zich moeten laten, is daar wel heel letterlijk genomen. Het oneindige parkeerterrein ligt mijlenver van het park: bezoekers worden eerst met een tram naar de kassa’s gebracht en moeten daarna nog de monorail nemen of een tochtje met een ferryboot over de Seven Seas Lagoon maken om bij de parkentree te komen.

Het kasteel in het Magic Kingdom in Florida - Foto: (c) Adri van Esch, Parkplanet

Disney heeft zoveel grond in Florida dat er zonder in ruimtenood te komen parken kunnen worden bijgebouwd. Naast het Magic Kingdom en de Hollywood Studios bestaat de World ook uit het shopping- en uitgaanscentrum Downtown Disney, uit twee waterparken, 25 hotels en de themaparken Epcot en Animal Kingdom. Epcot is het grootste park op het terrein. Het bestaat uit twee gedeeltes: Future World, gewijd aan wetenschap en technologie, en World Showcase, waar elf landen zich met een paviljoen presenteren. Wie Epcot heeft doorkruist weet waar de naam voor staat: Every Person Comes Out Tired. Animal Kingdom is ook groot, maar dan vooral omdat de dieren die er leven alle ruimte hebben gekregen. Disney zelf heeft lange tijd geroepen dat het ‘not a zoo’ is, geen dierentuin dus.

Animal Kingdom is vooral ook een pretpark, met dieren en veel attracties, zoals de allerhoogste in de vier Florida-parken: Expedition Everest meet ruim zestig meter. De achtbaanrit door deze berg is spannend, maar niet extreem bloedstollend, zoals geen enkele attractie in Walt Disney World (al moet voor Mission: Space een uitzondering worden gemaakt, zie kader hieronder). De hele familie moet kunnen genieten, was de filosofie van Walt himself. En dat kan. De enige lichaamsdelen die het moeten ontgelden zijn de voeten. Vooral aan het eind van een vermoeiende dag vervloek je namens je onderdanen de eindeloze asfaltvlakte waarop ergens je auto moet staan. Welke sectie was het, Heroes of Villains? En dan: stond je rental car nou in vak Woody of Aladdin? In Peter Pan of Simba? Mulan of Rapunzel? Jafar of Ursula? Of was het toch op Cruella? En eenmaal in het goede vak: hoe zag ons vehikel er eigenlijk uit? Eén geluk: Amerikaanse wagens toeteren automatisch als je ze met de afstandbediening sluit. Al drukkend op je sleutelhanger begroet je auto je blij ‘honkend’.

WDW Epcot Mission Space 11 ParkplanetMission: Space

Disney-attracties zijn over het algemeen milde ervaringen. Alleen Mission: Space in Epcot is echt heftig. Bezoekers stappen met z’n vieren in een simulator voor een nagebootste missie naar Mars. De gesloten capsules hangen aan een sneldraaiende centrifuge. Door de filmbeelden die vertoond worden geeft de rit sterk de indruk onderweg te zijn naar de rode planeet. Nadat diverse bezoekers onwel werden in Mission: Space heeft Disney de twee centrifuges een kleurcode gegeven: oranje en groen. Gasten die de intense attractie willen meemaken, moeten bij de ingang een oranje kaart vragen en zich aansluiten bij het Orange Team. Wie een wat minder heftige rit wil, krijgt een groen kaartje en voegt zich bij het Green Team. De capsules van het mildere groene team maken geen centrifugerende beweging waardoor de g-krachten uitblijven. Durfals die met het oranje team mee gaan beleven de originele Mission: Space, compleet met het gevoel van gewichtsloosheid.

© Tekst en foto’s: Adri van Esch

Meest bezochte parkprofielen