Attractiepark als natuurtheater

Europa-Park is niet alleen een pretpark, maar ook een natuurtheater. Met vijftien Europese landen, een slotpark, hangende tuinen, een Zaubergarten en een riviertje dat dwars door het attractiepark slingert als podia.

In drukke perioden werken liefst 120 medewerkers in de tuinen en kassen van Europa-Park. Zij planten in de zomer 250.000 kleurrijke bloemen en geven vanaf vier uur ’s morgens alle 2500 hangplanten water. Alleen al aan de zorg voor bomen wordt jaarlijks een bedrag met zes cijfers gespendeerd. Voor de natuur in het Zuid-Duitse pretpark is evenveel budget beschikbaar als voor een topattractie. Bezoekers beschouwen de parkaanleg ook als een grote attractie. “Een tienjarige jongen heeft geen oog voor de prachtige bloemen en bomen”, glimlacht parkeigenaar Roland Mack. “Die vraagt waar Blue Fire en Silver Star zijn. Maar de meeste bezoekers waarderen de schoonheid van de natuur in ons park enorm; daar krijgen we heel veel complimenten voor.”

Sprookjesbos in Europa-Park - Foto: © Adri van Esch

Eigen flora

Natuur wordt in Europa-Park met hoofdletters geschreven. Het attractiepark heeft er dan ook het ideale podium voor. Elk van de vijftien themagebieden heeft zijn eigen flora: in Griekenland groeien olijfbomen, er staan rozen in Engeland, tulpen in Nederland, heidekruid in IJsland, cipressen in Italië, agaven in Portugal en oleanders in Spanje. Er groeien ook exoten uit Australië, Thailand, Laos en Zuid-Afrika. Op de honderd hectare die het park en de hotels in beslag nemen staan vijfduizend bomen in tachtig verschillende soorten. Bezoekers kunnen flaneren onder exotische exemplaren als hemelbomen, liquidambarbomen, tulpenbomen en zakdoekenbomen. Verder zijn er vijgenbomen, kurkeiken, pijnbomen, mispelbomen, Australische zilvereiken en kamferbomen. Dat was niet altijd zo; bij de opening in 1975 stopte de teller bij duizend bomen. De grote omslag kwam op Tweede Kerstdag 1999. Orkaan Lothar trok over de landdriehoek Duitsland – Frankrijk – Zwitserland. In Europa-Park legden tientallen populieren het loodje. Dat was het startsein voor een omvangrijk aanplantingsprogramma.

Spanje in Europa-Park - Foto: © Adri van Esch

Gigantisch buizennetwerk

De schade die Lothar met windstoten van tweehonderd kilometer had aangericht was aanleiding tot het opzetten van een uitgekiend groenplan. Het bomenbestand werd uitgebreid tot vijfduizend exemplaren. Populieren werden er amper nog geplant, die zijn te breekbaar. En nog steeds krijgt het attractiepark nieuwe bomen: in een jaar soms wel honderdvijftig. Niet zelden zijn die groot en zwaar: het record staat op naam van een beuk van 18.000 kilo. Het overgrote deel van de bomen en struiken krijgt water via een ondergrondse, computergestuurde beregeningsinstallatie die door twee technici wordt aangestuurd. “Dankzij dit gigantische buizennetwerk hebben we in ons park nog vijftig berken”, vertelt hoofd groenvoorzieningen Jürgen Sedler. “Eigenlijk is onze regio te warm en droog voor deze boomsoort geworden. Je ziet dan ook steeds minder berken in de omgeving. Dankzij ons geavanceerd beregeningssysteem kunnen de bomen toch overleven in ons park.”

Bomen monitoren

Rondom het in 2019 geopende waterpark Rulantica en themahotel Krønasår zijn nog eens tweeduizend bomen, 18.000 wilde struiken en 60.000 bloemen aangeplant. De in totaal zevenduizend bomen worden jaarrond gecontroleerd en verzorgd. De gegevens van iedere boom zijn vastgelegd in een databank. Zeker in tijden met klimatologische veranderingen is het verstandig om alle bomen goed te monitoren.

Riviertje Die Elz in Europa-Park - Foto: Jeremy Thompson (Flickr c.c.)

Duitse en Franse bloemborders

De groenafdeling van Europa-Park telt inmiddels 45 vaste medewerkers. Vijftien daarvan komen uit de Franse Elzas, de rest heeft een Duits paspoort. “Er is verschil tussen de Duitse en Franse medewerkers”, bespeurt Jürgen Sedler. “De Duitse collega’s leggen borders en perken graag recht en ordelijk aan, de Franse hoveniers planten speelser en kleurrijker. Ik laat dat zo; ik geef mijn mensen graag de vrije hand.” De vaste groenmedewerkers krijgen er op drukke momenten zo’n tachtig paar handjes bij. Bijvoorbeeld in de week na carnaval: dan worden zo’n 160.000 voorjaarsbloemen als narcissen en viooltjes geplant. Plus nog eens 25.000 tulpen. Eind april en begin mei worden twintig dagen lang dagelijks ruim 12.000 zomerbloemen gezet, verdeeld over borders, 1400 bloembakken en 2500 hangbakken.

Slot Balthasar in Europa-Park - Foto: © Adri van Esch

Gigantische operatie

Oktober is weer zo’n hectische periode, dan krijgen 200.000 pompoenen met een gezamenlijk gewicht van 180.000 kilo een plaatsje in het pretpark. Het jaar wordt afgesloten met 2500 kerstbomen met een lengte tot wel zeven meter. “Die komen allemaal uit het Zwarte Woud, een gigantische operatie”, vertelt groenchef Sedler. “Ooit hadden we er vijfhonderd in het park, nu vijfmaal zoveel. En de tijd die we nodig hebben om één kerstboom te plaatsen hebben we – dankzij ingenieuze boomstandaards die overal in de grond zitten – teruggebracht van tien minuten tot twintig seconden.”

Lente in Europa-Park

Fantasie en natuur

De tuinen zijn voor Europa-Park net zo’n grote attractie als houten achtbaan Wodan of wildwaterbaan Poseidon. “De natuur behoort tot onze cultuur”, stelt parkbaas Roland Mack. “Soms tot verwondering van collega’s. Een directeur van een collega-park zei eens: ‘Mijn god, hoeveel tuiniers heb je hiervoor wel niet nodig…?’ Hij zag de natuur niet als kans, maar als last. Amerikaanse collega’s vroegen me eens waar de waterpompen van het riviertje verstopt zaten. Wij koesteren onze ‘groene attracties’. Zo hebben we bij Rulantica honderdvijftig nestkasten en een groot bijenpaviljoen geïnstalleerd. De honing van de meer dan 400.000 bijen wordt geserveerd in de restaurants van hotel Krønasår. Prachtig toch dat we fantasie en natuur zo perfect kunnen laten samensmelten? En dat groeit alleen nog maar mooier!”

Achtbaan schiet rakelings langs 800-jarige olijfboom
Wat is ‘landscaping’?

EP Balk Natuurtheaters 12PP

1. De slottuin

Europa-Park is ontstaan rond het uit 1442 stammende slot Balthasar en de slottuin van de adellijke familie Böcklin von Böcklinsau. In deze groene long is geen plaats voor bonte attracties, maar zijn knoestige eiken, rode beuken, cipressen en hoge kastanjebomen de blikvangers. Twee rijen breed waaierende Franse platanen vormen samen een groene allee. De familie Böcklin von Böcklinsau legde destijds een indrukwekkende kasteeltuin aan die meer dan duizend houtgewassen telde. De laatste kasteelheer importeerde nog exoten zoals ginkgo’s en sequoia’s, waarvan de grootste 45 meter hoog is en naar schatting meer dan honderdvijftig jaar oud. Maar toen de familie Mack begin jaren zeventig het slot en het slotpark overnam, verkeerde het geheel in slechte staat. Enkele bomen werden gerooid, de meeste flink gesnoeid en er werden nieuwe bomen en struiken geplant om de tuin van slot Balthasar de oude glorie terug te geven.

 

2. Der Zaubergarten

Naast slot Balthasar is een deel van het slotpark omgetoverd tot Der Zaubergarten. Op bijna twee hectare grond in een rustige hoek van het terrein laten de hoveniers van Europa-Park hun vakkunst en ambachtelijkheid zien. Meterslange bloemenborders worden afgewisseld door exotische planten als granaatappel en mispel. Romantische bruggetjes, stille nisjes, fonteinen en waterelementen en beelden van kunstenaars maken van Der Zaubergarten een oase van kleur, geur en rust.

3. Die Elz

Honderden jaren al stroomt het riviertje Die Elz over het grondgebied waarop nu Europa-Park gevestigd is. De waterweg van de Elz en de zijtakken Junkerbach en Blinde Elz op het terrein van het park is liefst vier kilometer lang. Het park houdt de oevers bij, bevordert de groei en de stabiliteit van de bomen langs de waterrand en bekommert zich om de visstand. In het water wemelt het van de snoeken en karpers. De Elz zorgt her en der in het park voor fotogenieke locaties. Wie een ongerept stukje Elz wil zien, moet via een klein bruggetje oversteken van hotel Colosseo naar hotel Bell Rock. Daar is de natuur onaangeroerd gelaten en ligt langs de oever zelfs nog een origineel vissersbootje waarmee de bevolking van Rust vroeger Die Elz op ging.

Griekenland in Europa-Park - Foto: © Adri van Esch

4. Vijftien themalanden

Europa-Park omvat vijftien themagebieden die elk gewijd zijn aan een Europees land, ook op het gebied van groeninrichting en vegetatie. Palmen, citroenplanten, papegaaibloemen, oleanders, vijgenbomen, Alpenbloemen of granaatappelbomen, de tuinvaklieden van Europa-Park hebben het allemaal in hun groene vingers. In 1995 kwamen de eerste olijfbomen naar Rust; ze kregen een plekje bij het Spaanse themahotel El Andaluz. Inmiddels staan er 25 exemplaren in het park, onder meer bij achtbaan Pegasus in het Griekse themagebied. De olijfbomen in Europa-Park zijn tot zeshonderd jaar oud. Olijfbomen zijn beresterk, ze kunnen alleen niet tegen vorst. Daarom heeft elke olijfboom in het attractiepark zijn eigen verwarmingssysteem, ingebouwd in de grond om de wortels ook in de winter warm te houden.

5. De hangende tuinen van Arthur

Het gebouw van de attractie Arthur in het koninkrijk van de Minimoys heeft een vijftien meter hoge buitenmuur die bekleed is met 6000 planten. De indrukwekkende groene wand kostte de tuinarchitecten heel wat hoofdbrekens. Er moest een speciale bevestiging worden ontworpen, naar lang houdbare aarde worden gezocht en naar een speciaal bewateringssysteem dat zowel bij hitte als lage temperaturen goed moest functioneren. De planten krijgen hun broodnodige vocht uit een slim bedacht druppelsysteem dat helemaal werkt op zwaartekracht.

Niet te missen in Europa-Park
Tips voor een bezoek aan Europa-Park

2016-2022 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Europa-Park, Jeremy Thompson

Meest bezochte parkprofielen