Als een antracietzwarte spaghettibrij slingert de rails van Taron zich langs de machtige rotsen, over zwart gras, door het diepe dal en tussen de bruggetjes en typische huisjes van Klugheim. Taron is de snelste en langste katapultachtbaan ter wereld. Een baan die zichzelf ook nog eens op 58 punten kruist, waardoor de dappere berijders 116 keer een kruising passeren. En als ze daar al niet gedesoriënteerd van raken, dan zorgen daar de talloze haarspeldbochten, de twee ongelooflijk intensieve lanceringen en de pittige heuvels en dalen wel voor.
De hemel in
Met een brede glimlach op het gezicht staat Eric Daman op één van de vele ambachtelijk vormgegeven bruggetjes die diepte in te staren. Hij volgt de treinen van Taron, die in een smalle ravijn met een enorme kracht het traject ingeschoten worden. Een minuut later wordt diezelfde trein nog een verdieping lager voor een tweede maal door een katapult gelanceerd. Met een ontembare snelheid raast het voertuig onder het bruggetje door en schiet tegen een met basaltstaven beklede wand regelrecht de hemel in. Daman volgt het schouwspel zwijgend maar met zichtbaar genoegen. Zelf neemt hij niet plaats in Taron; achtbanen zijn niet zijn ding. Het spoor van de furie is het enige in Klugheim dat niet door Eric persoonlijk is goedgekeurd. Elke andere millimeter van het nieuwe themagebied in Phantasialand draagt zijn onmiskenbare handtekening.
Houten stokjes
Taron – en ook boemerangachtbaan Raik – waren op de maquettes die Eric Daman maakte niet meer dan stokjes. De Vlaming is de huisontwerper van het pretpark bij Keulen; hij tekende Chiapas, Talocan, Maus au Chocolat, Wuze Town en Black Mamba. “Bij Klugheim hebben we voor het eerst hoofdzakelijk met maquettes gewerkt”, vertelt Daman aan een tafeltje midden op het sfeervolle dorpsplein. “Ik heb eerst een stuk of drie grote sferische visuals gemaakt, die boden het overzicht. Er was al besloten dat we weliswaar een heftige achtbaan zouden krijgen, maar eentje zonder inversies, want loopings zouden een te smalle doelgroep aanspreken. Vervolgens ben ik vrij snel gestart met het maken van maquettes. Ik begon met een vlakke plaat waarop ik met houten stokjes de routes en safety zones van de achtbanen markeerde. Daaromheen had ik vrij spel.”
Maquette werkt beter
Elk gebouw, elke rots, elk weggetje of bruggetje werd door Eric Daman (foto) in schaal 1 op 50 tot in detail gebouwd. “Dat werkte uitstekend: de grote hoeveelheid lagen in het ontwerp van Klugheim werden zo haarfijn zichtbaar. Het is zo’n veelzijdig themagebied, bij tekeningen bestaat het gevaar dat het ontwerp gaat verlopen. Een tekening stopt ergens. Het bouwteam weet dan niet meer wat te doen en zo ontstaan van de overgangsmuurtjes. Een maquette werkt beter. Die is volledig richtinggevend. Alle gebouwen en bruggen hier zijn grotendeels opgetrokken uit hout. De timmerlieden pakten er gewoon het model bij en wisten dan precies wat ze moesten doen.”
Uitzonderlijke zone
Eric Daman was ruim drie jaar met Klugheim bezig. Meestal in zijn huis, iets ten noorden van Mechelen. En soms ter plekke in Brühl, waar de dagelijkse touwtjes stevig in handen waren van parkeigenaar Robert Löffelhardt – verantwoordelijk voor de visie – en Annette Pieck, de projectleider thematisering (en geen familie van Anton). De laatste maanden reed Eric één of twee keer per week naar Phantasialand. “Maar alleen als ze me nodig hadden”, lacht hij bescheiden. “Dan maakte ik wat schetsjes en dan konden ze weer een week vooruit. Tijdens de bouw heb ik heel veel foto’s genomen en ook daarop heb ik veel geschetst. Zo groeide het, tot wat het nu is. Het is een leuke zone. Nou nee, het is een uitzonderlijke zone. We zijn echt tot de finish gegaan. Dat was niet makkelijk met zoveel steegjes en hoekjes. Als bezoeker blijf je aan alle kanten hoekjes vinden. Dat is het mooie aan Klugheim: je raakt er nooit uitgekeken!”
Krachtige levensaders
“Tussen de houten stokjes op het lege model had ik alle vrijheid om Klugheim vorm te geven”, vertelt Eric Daman. “Ik moest een thema bedenken. Zo’n framework heb je nodig, anders ga je freewheelen. Ik kom al schetsend op een verhaal en daar krijg ik dan steeds meer grip op. Zo’n vertelling borrelt dan zo op…” Eric verheft zijn hand met bewegend vingers tot boven zijn hoofd, om de opkomende ideeën weer te geven. “Het is een allesomvattend verhaal, over enkele uitvinders die een dorpje stichten in een diepe basaltkloof. Het is een slim dorpje: het maakt gebruik van aardwarmte en stoom om machines onder de grond in beweging te zetten. Die machines drijven Taron en Raik aan, de krachtige levensaders van Klugheim.”
Eigen rol
De slimme inwoners van Klugheim hebben zelfs hun eigen mode, een middeleeuwse look met veel bont en leer, kielen en laarzen, mantels en mutsen. Elke bewoner heeft zijn of haar eigen, unieke kledingset. In totaal werden meer dan zevenhonderd kledingstukken vervaardigd, vaak met de hand. Geen ensemble is hetzelfde, net zoals elke Klugheimer een eigen rol heeft. Die van smid, hoedenmaker, boer of jager. Of van minstreel of grappenmaker. De bezoekers genieten er van. Net als Eric Daman. In stilte kijkt hij vanuit een nis in een tientallen meters hoge rotspartij toe hoe een a-muzikale Klugheimer vrolijk op zijn harpje tokkelt. Achter hem schiet Taron met een ongekende oerkracht langs een waterval naar boven. Glimlachend kijkt hij om. Ik ga er niet in, lijkt hij te willen zeggen. Nooit? “Ach, zeg nooit nooit.”
► Taron is een huzarenstukje
► Taron en Raik komen op snelheid
2016 © Tekst en foto’s: Adri van Esch
