In 1955 ontwierp Anton Pieck voor de speeltuin van de Efteling een winkeltje met de naam ‘In den Hoorns des Overvloeds’. De dakgevels van dit stalletje op het naar Pieck vernoemde plein worden gevormd door de bekende gedraaide hoorn die uitpuilt van de lekkernijen. In het hart van de Efteling staat nu een ook een hoorn des overvloeds: Symbolica. De nieuwe familieattractie van het park in Kaatsheuvel is één grote hoorn vol adembenemende decors, fantasierijke attributen en speciale effecten die nauwelijks tijdens een enkel ritje te bevatten zijn voor de menselijke zintuigen.

Leeg plein

Een tochtje door het Paleis der Fantasie levert een explosie aan beelden, indrukken en ervaringen op. Het kolossale paleis verwent de ogen met tot in de puntjes afgewerkte decors, daagt de vingers uit om de interactieve schermpjes in de voertuigen aan te raken, streelt de oren met koninklijke muziek en prikkelt de neus met bijvoorbeeld de geur van pannenkoeken. “Ik ben uiterst tevreden met het eindresultaat”, glimlacht Sander de Bruijn, hoofd van het ontwerpteam, als we hem pal voor de uitgang van de attractie vragen hoe hij naar deze nieuwe hoorn des overvloeds van de Efteling kijkt. “Symbolica is absoluut meer dan geslaagd. Denk je eens in: als we twee jaar geleden samen dit gesprek op dit parkbankje hadden gevoerd, zouden we nu aankijken tegen een omvangrijk, grotendeels leeg plein. De Brink was het hart van de Efteling, maar het was geen hart. Het klopte niet. Symbolica heeft de Efteling een hart gegeven.”

Enorme traditie

“Überhaupt een darkride maken voor de Efteling was de grootste uitdaging die ons te wachten stond”, vertelt De Bruijn. “De Efteling met z’n enorme traditie aan sprookjesvolle attracties, met reeds bestaande geweldige darkrides als Fata Morgana en Droomvlucht, daar een nieuwe beleving voor bedenken, ontwerpen, bouwen en openen, dat was heel bijzonder en zonder twijfel de grootste uitdaging.”

Bouw was een puzzel

Bouwen in het hart van een levendig attractiepark dat 365 dagen per jaar bracht de nodige hoofdbrekens met zich mee. Sander de Bruijn: “Het was een echte puzzel om de bouw van het Paleis der Fantasie goed te laten verlopen. We konden niet zomaar overal gaan rijden met vrachtwagens en bulldozers; de beleving van de gasten in het park mocht niet verstoord worden. Dus legden we een speciale bouwweg aan die grotendeels achter de schermen liep en lieten we zware werkzaamheden en transporten midden in de nacht plaatsvinden. Een uitdaging was ook steeds de juiste materialen te vinden. We waren daar heel kritisch op; namen nooit genoegen met minder. Op de Wonderwachters die al enkele jaren in het park staan – de grote sierlijke lantaarnpalen langs de Pardoes Promenade – en op pannenkoekenrestaurant Polles Keuken zit veel koper. Dus wilden we dat ook op het paleis. Daar hebben we niet op bezuinigd, net zomin als op de afwerking van vloeren, de kwaliteit van de gordijnen, het aanbrengen van plinten of het materiaal van de kasten. Om al die geschikte materialen te vinden en toch binnen de begroting te blijven, dat was een uitdaging op zich.”

Op de torens van Symbolica zit 2.423 kilo koper

Magisch uitzicht

In nog geen anderhalf jaar verrees er een gigantisch paleis in het hart van het park. Bezoekers worden er gastvrij welkom geheten door hoofdlakei O.J. Punctuel, die de gasten echter ook heel gedecideerd op de hofregels wijst. Op weg naar de audiëntie bij koning Pardulfus Domerano neemt parkmascotte Pardoes de bezoekers mee door geheime gangen en kamers, richting de Koningszaal. Gezeten in Fantasievaarders rijden de gasten het balkon van het paleis op voor een magisch uitzicht over het nachtelijke Fantasierijk, om vervolgens in plantenkas Botanicum geconfronteerd te worden met een reuzenvis die het glas doet scheuren en water naar binnen laat stromen. Te laat voor de audiëntie maar op tijd voor de feestdis arriveren de bezoekers uiteindelijk in de statige Koningszaal. En daar zien we de hoorns des overvloeds weer terug: uit een goudkleurige hoorn aan het eind van de eettafel stromen de verrukkelijkste gerechten in de richting van koning Pardulfus.

Juiste balans

Er zijn wereldwijd maar weinig attracties die zo’n lust voor het oog zijn als Symbolica; de ene kamer is nog rijker gedecoreerd dan de andere. “Nee, ik kan echt geen keuze maken”, zegt Sander de Bruijn op de vraag wat nu zijn favoriete kamer is. “Echt niet. Je kunt de zalen namelijk niet los van elkaar zien. De ene scène kan niet zonder de andere en het ritsysteem met de Fantasievaarders koppelt alle kamers feilloos als kralen aan elkaar. Je gaat vanuit vaart naar verstilling, vanuit verwondering naar spanning. De beleving vloeit van de ene kamer over in de andere. Juist die delicate verhouding tussen alle kamers en zalen zorgt voor de juiste balans.”

Zonder Pardoes geen Symbolica

De nieuwe overdekte familieattractie van de Efteling startte in 2010 als Hartenhof en werd begin 2015 weer opgepikt als Symbolica. Maar de echte oorsprong van de nieuwste aanwinst van het pretpark in Kaatsheuvel ligt bij Pardoes, de door ontwerper Henny Knoet bedachte parkmascotte. “Hij was de aanleiding voor deze overdekte familieattractie”, zegt De Bruijn. “Zonder Pardoes geen Symbolica. Dus je begrijpt dat ik onze tovernar hoog in het vaandel heb.” Met de toverspreuk ‘Illumina Fantasia, koester je fantasie, bron van alle magie’ stuurt Pardoes de gasten diverse keren verder de fantasiewereld van Symbolica in. “We hebben de aangename karaktertrekken en zijn bijzondere eigenschappen gebruikt om zijn thuis vorm te geven. We zijn daarbij steeds uitgegaan van de taak die Henny Knoet Pardoes meegaf: hij is de tovernar die de fantasie moet beschermen. We hebben ons laten leiden door de tovertwinkels van Pardoes, door ongebreidelde fantasie en dromen en natuurlijke door het dikke Symbolicaanse stijlboek dat Henny ons naliet.”

Het zit in de finesses

Met 35 miljoen euro bedachten en bouwden Sander de Bruijn en zijn team een fantasiepaleis van 60 bij 61 meter. Over een maand buigen zij zich wellicht weer over een verstild nieuw tafereeltje voor aan een laan ergens in het Sprookjesbos. “Dat is juist het leuke aan de Efteling”, vindt de ontwerper. “Het zit niet in de grootste of duurste attractie. Het zit in de finesses: kun je de mooiste dakpannen vinden, prachtige raamlijsten, geschikte plinten en kloppend deurbeslag? De liefde voor het vak en de Efteling, dat staat voorop. De grootte van de opdracht maakt dan niet uit.”

‘Symbolica wordt de nummer 1 van de Efteling’

2 juli 2017 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Efteling, Adri van Esch