Boven de grond ziet alles er nagenoeg hetzelfde uit, flink opgefrist, dat wel. Maar onder de grond bevinden zich de echte vernieuwingen. Niet wereldschokkend, maar wel heel praktisch en ertoe leidend dat alles soepeler verloopt. Want ontelbare keren per dag moet de fakir in de Efteling 1894 rode en gele tulpen naar boven fluiten. Als de oosterse tovenaar daarin faalt, stelt hij heel veel kinderen teleur. En dat gebeurde in het verleden bij het bijna zestig jaar oude sprookje nog wel eens. Dan lagen de tulpen schuin of kwamen ze door verstoppingen tussen de bladen niet eens naar boven. Dat is vanaf nu verleden tijd, want de vliegende fakir in het Sprookjesbos kreeg een grondige opknapbeurt en vooral onder het tulpenbed werden vernieuwingen doorgevoerd.
Eenvoudig en doeltreffend
Niet dat het systeem dat de rode en gele tulpen omhoog duwt werd aangepast, dat functioneert sinds de opening van het populaire sprookjestafereel in 1958 nog steeds feilloos. Kan ook niet anders: het is eenvoudig en doeltreffend. De tulpen drijven op water dat onder de grond in een bassin zit. Als de fakir fluit, stijgt de waterspiegel en komen de bloemen omhoog. Vliegt de mysterieuze oosterling op zijn tapijtje naar de paleistoren aan de overkant, dan loopt het bassin langzaam leeg en zakken de kleurrijke tulpen weer tussen de groene bladeren.
Bredere drijvers
Toch bevinden zich tussen de tulpen de grootste vernieuwingen die bij de grootscheepse renovatie zijn aangebracht. De techniek is hetzelfde, maar de wijze waarop de bloem in het tulpenbed is aangebracht is verbeterd: de tulpen staan op bredere drijvers en zitten voortaan in een strak pijpje in plaats van in een open bakje. Schuinzakken en verstoppingen worden daarmee voorkomen. Alle tulpen zijn nieuw; gemaakt van steviger materiaal, net iets langer dan de oude en voorzien van uv-bestendige verf waardoor ze niet meer verkleuren door de zon.
Oude en nieuwe technieken
De tulpen zijn met de hand in de Efteling in elkaar gezet. Geen 922 of 981, zoals in sommige media wordt gemeld, maar precies 947 van iedere kleur, weet Stefan Versleeuwen, één van de leden van het projectteam. “De tulpen en de bladeren hebben kleine kleurnuances: meerdere groentinten voor de bladeren en ook subtiele verschillen in de rode en gele tulpenkoppen. Daardoor wordt het tulpenbed nog mooier en gemêleerder.” Door oude technieken te combineren met nieuwe heeft het sprookje minder onderhoud nodig. Belangrijk, want de Efteling gaat niet meer zoals vroeger in de winter dicht. Toen werden in de wintermaanden alle tulpen één voor één schoongemaakt en opnieuw geplaatst. Dan kan – nu de Efteling zomer en winter geopend is – niet meer en hoeft ook niet meer.
Bladgoud
Bezoekers van de Efteling zien hetzelfde sprookje dat ze al decennia kennen en waarderen. Aan het exterieur van de vliegende fakir zijn geen wezenlijke veranderingen aangebracht. De sfeer en het karakter van het geliefde tafereel zijn volledig behouden, en toch is het hele bouwwerk compleet onder handen genomen. Het Perzische paleis is geverfd, de fontein van nieuw bladgoud voorzien, de fakir heeft een andere baard en kleding gekregen, er liggen bijna duizend nieuwe goudkleurige sterren op het dak en de vijver in de voortuin is weer frisblauw geschilderd. Voor het paleis werden vanzelfsprekend de ‘heilige’ nog door Anton Pieck gekozen kleuren gebruikt, maar voor de vijver hebben de mensen van de Efteling zich de vrijheid veroorloofd een andere kleur aan te brengen. De vijverwanden en -bodem zijn in een iets lichter blauwtint geverfd, die steekt minder fel af in het water.
Bouwhekken
De renovatie van De Tuinman en de Fakir – zoals het sprookje tegenwoordig officieel heet, maar omdat de tuinman in geen velden of wegen is te bekennen noemt elke bezoeker het nog simpelweg De Vliegende Fakir – heeft bijna een jaar in beslag genomen. Begin 2017 begon het projectteam achter de schermen met de voorbereidingen, vanaf september verschenen de bouwhekken voor het iconische sprookje. Nu die verdwenen zijn toont het karakteristieke gebouw met zijn robuuste torens die zijn afgetopt met een uiendak, met zijn gracieuze versieringen en met zijn langwerpige voortuin waarin rode en gele tulpen de hoofdrol hebben zich weer in volle glorie aan het publiek. Kinderen kunnen zich weer decennialang met grote ogen vergapen aan de fakir die op zijn tapijtje van de ene toren naar de andere vliegt in een ijdele poging alle 1894 tulpen in bloei te houden. De magie van dit iconische sprookje blijft onveranderd groot.
20 december 2017 © Tekst en foto’s: Adri van Esch
