Kunst in een attractiepark? Europa-Park doet het! Het Duitse pretpark houdt jaarlijks tijdelijk exposities – zoals van de wereldberoemde Franse schilder Marc Chagall, illustrator Tomi Ungerer en pop up-artist James Rizzi – en geeft kunstenaars ruimte om hotelsuites te ontwerpen. Bezoekers komen ook in het park oog in oog te staan met kunst: tientallen sculpturen staan gracieus tussen het groen en op de grote grasvelden. Kunst in het park kan alleen maar bij familiegerunde bedrijven, zegt Europa-Park. Voor beursgenoteerde bedrijven wegen de kosten niet op tegen de opbrengsten. En daarom gebeurt het daar niet. Maar de kunst die overal in Europa-Park gepresenteerd wordt onderscheidt het park van de collega’s en is daarom een bewuste keuze.
Beeldhouwwerken
Dat begint al bij de entree van het attractiepark: op het plein voor de ingang staat de grote Brunnen der Begegnung, de in 1995 door de Franse kunstenaar Philippe André ontworpen fonteinen en beelden. Wat verderop, aan het einde van de Deutsche Allee, staan prominent twee beeldhouwwerken van de in Kerkrade woonachtige Wim Steins. Voor het slot Balthasar staat een sculptuur van Franz Mack, de grondlegger van Europa-Park, en een stier als symbool voor Europa. Op het voorplein van hotel Bell Rock staat het grootste werk dat Steins voor het Duitse park maakte: Neues Glück.
Expositie
De relatie tussen Europa-Park en Wim Steins dateert uit het begin van deze eeuw. De Limburger kwam met Europa-Park in contact op een Duitse veiling van zijn werk voor KiKa, de stichting Kinderen Kanker Vrij. “Ik had voor dat bijzonder goede doel een kunstwerk beschikbaar gesteld”, vertelt de succesvolle kunstenaar. De directie van Europa-Park kocht dat beeld toen.” Vervolgens werd Steins uitgenodigd een tentoonstelling in het park te houden. In het seizoen 2002 stonden zeventien van zijn bronzen beelden in de tuinen. Na afloop van de expositie kocht het park drie van zijn grotere werken.
Robuust kunstwerk
De traditie om in het park sculpturen tentoon te stellen startte in 1995 toen het terrein waar nu het Ierse themagebied is werd omgetoverd tot een beeldentuin. Aan het project ‘Bildhauer Symposium’ deden tien kunstenaars uit zeven landen mee. Uit Nederland kwam de Groningse beeldhouwer Chris Verbeek. Hij vervaardigde een robuust kunstwerk uit Cortenstaal dat nog steeds te bewonderen is in het Engelse themagebied, aan de punt van het meer dat de grens vormt tussen Grimms Märchenwald en Abenteuerland.
Alle vrijheid
Twintig jaar na zijn solo-expositie heeft kunstenaar Wim Steins nog steeds een goede, vriendschappelijke relatie met de familie Mack, eigenaren van Europa-Park. “De familie gelooft in mijn creativiteit. Zonder te discussiëren over hoe het anders zou kunnen of moeten, en zonder zich te bemoeien met het artistieke proces. Ik heb alle vrijheid in mijn werk.” Dat vertrouwen bleek toen Roland Mack Steins vroeg een beeld te maken van zijn vader Franz Mack. “Na mijn expositie in het park kreeg ik de opdracht om enkele exclusieve relatiegeschenken te maken. Daarna kwam de opdracht voor het beeld in brons van oprichter Franz Mack. Geen kind loopt aan dat beeld voorbij zonder plaats te nemen op het bijbehorende carrouselpaard. Dat de stijgbeugels en zadel hierdoor gepolijst zijn, zie ik als een groot compliment.”
Eerbetoon
Het project was een verrassing voor Mack senior, waardoor Steins hem niet kon vragen te poseren. Hij moest werken met foto’s. “Maar omdat ik Franz Mack persoonlijk kende, zou ik hem zelfs ‘uit het hoofd’ hebben kunnen portretteren. Bij de onthulling zei Franz tegen me dat hij erg verguld was met het levensgrote beeld, maar hij vond wel dat ik hem iets slanker had kunnen maken.” Steins werkte tien maanden aan zijn eerbetoon voor de oprichter van Europa-Park.
Zware bronzen stieren
De stier aan het einde van de Duitse straat die Europa uitbeeldt is typerend voor het werk van Wim Steins. De Kerkradenaar is namelijk beroemd geworden met zijn zware bronzen stieren. Vaak lijken ze vrolijk en vederlicht te dansen op sierlijke sokkels. Stieren zijn voor Steins een geliefd onderwerp; hij heeft er inmiddels een paar honderd geschapen. Ze staan over de hele wereld, van Knokke tot Singapore.
Immigrant
In 2011 kreeg Wim Steins de opdracht om een beeld te ontwerpen voor de hoofdingang van hotel Bell Rock. Hij koos voor een beeldengroep met een vader, moeder, kind en hond die de aankomst als immigrant in een vreemde wereld symboliseert. Spaarzaam gekleed en in blijde verwachting van wat de toekomst zal brengen. “Het gezin staat op de boeg van een bootje dat hen aan wal zet, klaar om de stap naar die nieuwe veelbelovende toekomst maken”, vertelt Steins. “Ik heb getracht eenheid in die groep te brengen, terwijl er toch sprake is van verschillende emoties. Als mensen een hotel binnen gaan, weten ze vaak ook niet wat ze samen gaan beleven.”
Verloren was
Kunstwerk Neues Glück voor hotel Bell Rock is Steins’ favoriet. Het kunstwerk werd in 2012 onthuld door Roger Moore. “Toch wel een van de leukste momenten uit mijn leven”, glimlacht Steins. Voor de vervaardiging van Neues Glück paste hij het procedé van ‘verloren was’ toe. De beeldengroep werd allereerst in was gemaakt. Vervolgens werd een kern van chamotte – een mengsel van gips en gravel – vervaardigd. Ook voor de buitenkant werd in hetzelfde materiaal een afdruk gemaakt. Door verhitting smolt de was en kon in de daardoor ontstane holle ruimtes brons gegoten worden. De vormen en details die eerder in het was waren aangebracht, werden vervolgens zichtbaar in het brons.
Ballerina
Inmiddels staan in het attractiepark en bij de hotels al zeven kunstwerken van de hand van Steins. In 2019 werd zijn beeld Lev vattnet – Zweeds voor ‘Leve het water’ – onthuld voor de ingang van hotel Krønasår en werd er een vrouwentorso geplaatst bij een terras van een van de themahotels. In maart 2022 werd het bronssculptuur Ballerina onthuld, op het water van het meertje voor Krønasår. Uit het 2,30 meter hoge en tweehonderd kilo zware beeld sproeit water, alsof de lichtvoetige danseres een rokje aan heeft.
Drijvende kracht
Roland Mack is de drijvende kracht achter alle kunst en de plaatsing van beelden van Wim Steins in Europa-Park. “Ik waardeer het werk van Wim zeer”, vertelt de parknestor. “Ik zie telkens weer hoe zijn beelden bezoekers van alle leeftijden inspireren. Zijn werken zijn een grote aanwinst voor Europa-Park.” De passie voor kunst heeft Mack doorgegeven aan de leden van zijn gezin en andere familieleden. Net zoals hij zijn park tot een ‘natuurtheater’ maakt, wil hij het ook bestemmen als levensgrote kunstgalerie. Elk cent gespendeerd aan kunst betaalt zich uit in het grote enthousiasme van de bezoekers, stelt Roland Mack, die alleen originele kunstwerken op zijn terrein wil. “Als iets origineel is, is het tevens authentiek. Zelfs als het een onbewuste ontmoeting met het kunstwerk is, dan voelen bezoekers van Europa-Park dat toch!”
► Europa-Park als natuurtheater
2017-2022 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Europa-Park
