Iedereen kent ze: de tekeningen van Anton Pieck met de nostalgische geveltjes, de typische kleuren, de romantische straatjes en de sprookjesachtige taferelen. Begin jaren vijftig van de vorige eeuw verbond Pieck zich aan een nieuw project: De Efteling in Kaatsheuvel. Onder zijn creatieve leiding groeiden de speeltuin en het sprookjespark uit tot het eerste echte themapark van Europa.
Visionaire tekenaar
Dat de Efteling – en met name het Sprookjesbos – een themapark pur sang is, wordt zelfs door Disney-coryfeeën erkend. Marty Sklar – decennialang de baas van Disney Imagineering en betrokken bij de ontwikkeling van alle Disney-parken ter wereld – geeft in zijn boek ‘Dream It! Do It!’ de credits voor het succes van de Efteling aan Anton Pieck. Sklar bezocht voor de opening van Disneyland Paris in 1992 enkele Europese attractieparken om inspiratie op te doen. Hij werd daarbij ondermeer vergezeld van een andere Disney-legende, imagineer Tony Baxter. Ze bezochten Alton Towers in Engeland, Gardaland in Italië en ‘onze’ Efteling. “Alleen de Efteling maakte indruk op onze groep”, vertelt Sklar. “Gebouwd in een prachtige bosrijke omgeving en het werk van de visionaire tekenaar Anton Pieck.”
Nationaal monument
Anton Pieck stond aan de basis van het succes van de Efteling. Ook na Piecks dood in 1987 wordt zijn grote betekenis voor het park onderkend en alom onderschreven. Zijn herkenbare stijl gaf het sprookjespark in Kaatsheuvel een gezicht dat in positieve zin afweek van andere attractieparken in Nederland en in Europa. Daardoor kon de Efteling zich al vanaf het eerste moment op krachtige wijze onderscheiden van de rest. Pieck bleef tot 1974 voor de Efteling ontwerpen. “Mede door Anton Pieck is de Efteling geworden tot een nationaal monument van de Nederlandse vrijetijdscultuur. Een ontmoetingsplaats van generaties die, hoe verschillend ook, elkaar herkennen in eenzelfde emotie van nostalgie en romantiek”, zegt de Efteling zelf over de tekenaar. “De Efteling koestert Anton Piecks erfenis. De kleuren van de Efteling komen nog steeds van zijn palet.”
In oude luister hersteld
Niet alleen de kleuren komen nog altijd van zijn palet, ook de complete ontwerpen voor nieuwe sprookjes leunen nog steeds grotendeels en soms zelfs volledig op zijn gedachtegoed. Momenteel worden de door Anton Pieck ontworpen sprookjes Roodkapje en De dansende schoentjes helemaal in hun oude luister hersteld. Later komen ook andere sprookjestaferelen in het beroemde bos aan de beurt.
Gelijkenissen
Bij het bedenken van nieuwe sprookjes wordt er goed gekeken naar wat Anton Pieck heeft nagelaten. De vis die een hoofdrol speelt in Pinokkio vertoont diverse gelijkenissen met de vis die Pieck ontwierp voor De dansende dolfijn, een sprookje dat van 1964 tot 1970 te bewonderen was. De vis uit de vorige eeuw oogt wel een beetje zachtmoediger dan de vis anno 2016. Pieck was er een voorstander van het Sprookjesbos zo vriendelijk mogelijk te houden. (Tekst loopt door onder de afbeeldingen)
Tekening komt tot leven
Soms komt zelfs een nooit uitgevoerd ontwerp van Anton Pieck plots toch nog tot leven: in 2006 kwam Vrouw Holle op de zolder van het naast haar put gelegen Sprookjesmuseum wonen. In 2000 ging het museumpje dicht, maar Vrouw Holle vond er onderdak om – geheel volgens het verhaal – haar kussen uit te kloppen zodat het gaat sneeuwen. Imagineer Robert Jaap Jansen besloot voor dit sprookje niet opnieuw het wiel uit te vinden, maar een voorhanden zijnde tekening van Anton Pieck te gebruiken.
Stempel op de Efteling
In zeventig jaar tijd groeide het park in Kaatsheuvel uit van tien sprookjes en een speeltuin naar een wereld vol wonderen. De Efteling haalt ook heel graag unieke herinneringen op uit die voorbije jaren. Voor Anton Pieck is altijd een hoofdrol in de memoires weggelegd. De stempel die hij drukte – en nog drukt – op de Efteling is onuitwisbaar.
2016-2021 © Tekst: Adri van Esch – Beeld: Efteling, Anton Pieck, Adri van Esch
