Pretparken pronken graag met hun veren. Ze schreeuwen zo hard ze kunnen van de daken dat ze ‘de hoogste achtbaan van Europa’ hebben, de baan ‘met de meeste loopings’ of ‘de snelste van heel de Benelux’. Ze lopen zo trots als een pauw rond met hun verdiende Diamond Theme Park Award, Golden Ticket Award, European Star Award of TripAdvisor Travellers Choice Award. En ze strooien graag met kreten als ‘de duurste attractie ooit’, ‘de beste darkride’, ‘het meest angstaanjagende Halloween’ of ‘de hoogste zweefmolen ter wereld’. Maar wat als die beste, grootste, hoogste, snelste of duurste attracties een capaciteit hebben om van te huilen? Dan schuiven gasten – aangemoedigd door al die records en loftuitingen – aan in de rij waar ze eindeloos moeten wachten op een ritje.
Tevredenheid van de gast
De capaciteit van attracties en parken – het aantal bezoekers dat een attractie of park per uur kan verwerken – is misschien wel het belangrijkste criterium voor een geslaagd dagje uit. En toch wordt er zelden over gesproken: in de reclame-uitingen van de attractieparken lees je er niets over. Maar achter de schermen is capaciteit wel degelijk een gespreksonderwerp dat bovenaan de agenda staat. “Parken die worstelen met lange wachtrijen zullen snel zoeken naar een attractie met een hoge capaciteit”, zegt Goof Lukken. Lukken is senior lecturer aan de eerste wereldwijde bachelor track voor het management van attracties, Attractions & Theme Park Management aan de Breda University of applied sciences. “Een hoge capaciteit verhoogt de tevredenheid van de gast. De keuze is ook afhankelijk van de wensen om te groeien in bezoekersaantallen of juist in gasttevredenheid. Of natuurlijk op beide vlakken.”
Attractiemix
Naast de capaciteit van attracties wordt er ook gekeken naar de attractiemix en andere factoren. Lukken: “Vragen die gesteld worden zijn: Wat past er nu bij het huidige aanbod van het park? In welk themagebied komt de nieuwe attractie? Wat past er bij storylines of IP’s? De Efteling heeft bijvoorbeeld heel duidelijk voor een familie-darkride gekozen toen men Symbolica ging bouwen. Een attractie die meerdere routes heeft en ook nog herhaalbezoek kan genereren. De darkride moest het verhaal van de wereld van Pardoes en koning Pardulfus vertellen, maar ook een iconisch gebouw in het park zijn. In het creëren van de attractie heeft men nagedacht over de verschillende processen. Gasten maken in de wachtrij een keuze voor een route en spreiden zich zo meer. De mindervaliden stappen in op een eigen plek en worden vervolgens met hun Fantasievaarder – het voertuig van Symbolica – in de attractie gebracht. Hierdoor is het stilzetten van de attractie tot een minimum beperkt.”
Theoretische capaciteit
Bij het bepalen van de capaciteit per uur kijken attractiebouwers vooral naar theoretische capaciteiten, weet Goof Lukken, die in het verleden als marketeer werkte voor diverse bedrijven in de dagrecreatie, waaronder Safaripark Beekse Bergen en exploitant Libéma. “Bij de capaciteitsbepaling gaan ze uit van de optimale omstandigheden: dat al het personeel getraind is, dat de attractie geen storingen kent, dat de gast alle instructies optimaal volgt, of de wachtrij wel of niet een belangrijk onderdeel van de attractie of beleving is, dat er is een preshow is en de aanwezigheid van een single riders-rij. In de praktijk zal de capaciteit vrijwel altijd iets lager liggen dan de theoretische capaciteit. Deze werkelijke capaciteit wordt dus vooral bepaald door het optimaal managen van al deze factoren en processen. Bovendien kan de echte capaciteit pas getest worden op het moment dat de attractie draait. Dan immers zijn alle factoren aanwezig.”
Standaard of op maat
De attractieparkenexpert wijst erop dat er ook een groot verschil is tussen ‘standaard’ attracties en ‘op maat gemaakte attracties’. “Veel attractiebouwers hebben standaard achtbanen, met de daarbij horende theoretische capaciteiten. Parken willen tegenwoordig echter vaker een attractie ‘op maat’. Hoe unieker de achtbaan, des te moeilijker het bepalen van de theoretische capaciteit.”
Balans vinden
Het is een gegeven voor het management van ieder attractie- of themapark dat in piekperiodes de capaciteit van attracties altijd te laag is, en op heel rustige te hoog, beaamt Goof Lukken. “De uitdaging is om de balans te vinden. De gast denkt niet in capaciteiten, op enkele fans na dan. De bezoeker denkt in ‘lang’ of ‘kort’ wachten. De acceptabele wachttijd kan enorm verschillen. Wanneer een attractie nieuw is, willen echte fans best lang wachten. Voor Hagrid’s Magical Creatures Motorbike Adventure, de nieuwe Harry Potter-achtbaan in Islands of Adventure, wilden bezoekers in het begin elf uur wachten…”
Design day-theorie
“In het ontwerp van attractieparken is er een bekende regel die wij ook aan onze studenten Attractions & Theme Park Management bij Breda University leren”, vertelt Goof. “Deze regel gaat meer over de capaciteit van het park dan over specifieke attracties. De ‘design day’-theorie gaat uit van het gemiddelde bezoekersaantal van de twintig drukste dagen of 1,5 tot 2 procent van het totale bezoekersaantal. Daarbij kijken we naar de drukste maand gedeeld door het gemiddelde aantal weken per maand. De uitkomst van deze twee berekeningen delen we door twee en vermenigvuldigen we met 75 procent.”
Succes of domper
Lage capaciteit van attracties is volgens de lector slechts één van de onvoorstelbaar vele factoren die een dagje uit tot een succes of een domper kunnen maken. “Het managen van de Operations in een park is een echt ‘vak’ geworden. Daarom besteden we in onze Attractions & Theme Park Management-track bij Breda University veel aandacht aan dit onderwerp. Studenten leren een goede haalbaarheidsstudie voor een attractie te maken. Daarnaast leren ze over storytelling, operations en financiën. Al deze aspecten spelen bij de capaciteit van parken en attracties een grote rol.”
Optimale wachttijd
Of er een acceptabele capaciteit per uur is voor een achtbaan, een darkride of een kinderattractie vindt Goof Lukken moeilijk te beantwoorden. “Dat hangt sterk af van welk park het is: is het een compleet nieuw park of themagebied, of een bestaand? De modernere attracties hebben hogere capaciteiten. Onderzoek leert dat een gemiddelde wachttijd van 15 tot 20 minuten door de gast als optimaal wordt gevonden. Daarnaast wordt er telkens geïnnoveerd op het gebied van de diverse attracties. Disney heeft net een nieuw patent vastgelegd om boatrides als Pirates of the Caribbean of It’s a Small World te voorzien van een sneller systeem onder de naam ‘capturepul’, waarbij de boot op een hogere snelheid het opstapstation verlaat. In het algemeen geldt dat een darkride vaak de hoogste capaciteit heeft, gevolgd door een achtbaan – natuurlijk afhankelijk van het aantal treinen dat kan rijden op de baan – en een kinderattractie de laagste capaciteit, ook al omdat niet de hele familie de doelgroep ervan is. De rol van de attractie in een park bepaalt ook een capaciteit: gaat het echt om de topattractie van een park of themagebied, of is het een attractie met een minder grote rol, een zogenaamde ‘infill-attractie’.”
Optimale bezetting
Parken kunnen op verschillende manieren ‘spelen’ met de capaciteit van attracties, schetst Goof Lukken. “Dat begint met een goede communicatie over realtime wachttijden, want dat zorgt voor spreiding. Disney en vele andere parken hebben hiervoor een handige app. Ze kunnen single rider-rijen invoeren waardoor de treinen of darkride-voertuigen optimaal gevuld worden en natuurlijk zorgen meer treinen op een achtbaan voor een hogere capaciteit. Fast passes – al dan niet betaald – zijn een effectief middel om het tijdstip dat een bezoeker aankomt te sturen, wat een optimalere bezetting geeft. Bij het nieuwe Star Wars Galaxy’s Edge werkte Disney in het begin zelfs met vooraf te boeken tijdstippen waarop je het themagebied in mocht. En vol was vol…”
Shows en parades
Lukken wijst verder nog op het virtuele wachten: via een app ontvang je een tijd waarop je de attractie kunt beleven als je je meldt bij de attractie. Shows halen een groot deel van de bezoekers even uit het park, waardoor de druk op attracties vermindert. “Europa-Park heeft zo’n groot showaanbod dat de gast daar al een dag voor nodig heeft”, geeft Goof een voorbeeld. “Per dag biedt het Duitse park liefst 23 uur show aan en dat bepaalt een substantieel deel van de capaciteit.” De inzet van parades en entertainment zoals straatartiesten heeft hetzelfde positieve effect. “Twee derde van het aantal bezoekers van een Disney-park staat langs de straatkant bij een parade; er is geen één attractie met zoveel capaciteit.”
Time to ride
Een vrij nieuwe ontwikkeling is het ‘free flow’-wachten. “Bij Universal Studios in Orlando kun je in de attractie Race Through New York Starring Jimmy Fallon na binnenkomst rustig rondlopen in een museum met content van de Tonight Show. Er is een band die entertainment verzorgt en je kunt loungen in banken. Als jouw ‘time to ride’ is aangebroken, zie je de ruimte van kleur veranderen. Deze kleur heb jij als fiche gehad toen je binnen kwam.” Een al langer bestaand effectief onderdeel van de wachtrij is de preshow waarin het verhaal van de attractie verteld wordt. “Denk aan Baron 1898, De Vliegende Hollander en Villa Volta in de Efteling. Het verhaal wordt al verteld voor men in de attractie zit, waardoor de gast ‘langer’ van de attractie geniet.”
Attractie uitbreiden
“Soms overwegen attractieparken ook om de capaciteit van een attractie te vergroten door de bestaande attractie uit te breiden. In Nederland zijn hier nog geen voorbeelden van bekend, maar in Disney’s Hollywood Studios bij Orlando is de attractie Toy Story Midway Mania zo populair geworden dat de attractie werd uitgebeid. Het succes van Toy Story leidde uiteindelijk tot het openen van en heel themagebied rond dit IP.”
Goede prijs-kwaliteitverhouding
“Alles valt of staat met de wachttijd”, concludeert Goof Lukken. “Gasten willen het optimale uit een dag halen. Gedurende en dagbezoek willen ze een goede prijs-kwaliteitverhouding. Europa-Park heeft zoveel attracties dat de wachttijden over het algemeen acceptabel zijn. Voor unieke attracties wil de gast best lang wachten, kijk naar Avatar Flight of Passage in Animal Kingdom waar de wachttijd gemiddeld circa twee uur is, mits er in de wachtrij of het themagebied voldoende afleiding is. Star Wars Galaxy’s Edge en Pandora, The World of Avatar hebben een hoge mate van onderdompeling in het thema; daar is het niet erg om lang te wachten. Telkens ziet de gast weer andere dingen, details of kleine hints naar het verhaal van de attractie. De strategie van diverse grote parken in Europa is daarnaast steeds vaker ook gericht op het verlengen van het verblijf tot een korte vakantie. Vanuit dat perspectief moet de attractiemix van een park voldoende zijn.” •
4 oktober 2019 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Efteling, Rain0975
