Joe Rohde neemt op 4 januari 2021 afscheid van Walt Disney Imagineering. De Executive Designer and Vice President Creative – zoals zijn huidige visitekaartje vermeldt – werd in september 65 jaar en gaat met pensioen. “Ik heb veertig jaar voor Disney gewerkt, ben erg blij met de kansen die ik heb gehad en trots op het werk dat ik samen met mijn collega-imagineers heb gedaan”, zegt Rohde bij de aankondiging van zijn vertrek. “Deze bijzondere, voor imagineers rustige coronatijd biedt mij de kans om stilletjes te vertrekken, zonder al te veel commotie. Als ik wacht, zit ik zo weer midden in een ander enorm project. En tegen de tijd dat dat is afgerond, ben ik te oud om nog nieuwe dingen te ondernemen. Het werk als imagineer heeft van mij een goed ontwerper gemaakt, maar het werken met mijn collega’s, met gasten en fans, dat heeft van mij een goed mens gemaakt.”
Legendarische ontwerpers
Joe Rohde drukte als vooraanstaand imagineer een grote stempel op tal van projecten die ook nagenoeg alle positief werden ontvangen door het publiek. Rohde komt met zijn vertrek bij Disney in het rijtje legendarische voormalige ontwerpers waar ook Tony Baxter – bedenker van Big Thunder Mountain Railroad en Splash Mountain en hoofdontwerper van het Disneyland Park bij Parijs, gepensioneerd in 2016 – en grootheden als Marc Davis, John Hench, Marty Sklar en Mary Blair in staan.
Mexico en Hawaï
Joe Rohde werd in 1955 in Sacramento geboren. Hij groeide op op Hawaï, wat hem later de opdracht opleverde om het Disney-resort Aulani op het eiland te ontwerpen, omdat hij bekend was met de bewoners, cultuur en gebruiken op Hawaï. Het eerste project waar Joe begin jaren tachtig bij betrokken was, was het Mexicaanse paviljoen van het toen in aanbouw zijn de Epcot in Walt Disney World. Hij bouwde modellen en schilderde decors en landschappen. In 1983 was Joe verantwoordelijk voor al het meubilair in het vernieuwde Fantasyland in Disneyland in Californië. Andere projecten waar hij in de jaren tachtig bij betrokken was waren de 3D-film Captain EO met Michael Jackson en het paviljoen van Noorwegen, beide in Epcot.
Adventurers Club
In 1986 krijgt Joe Rohde voor het eerst de leiding over een project: de Adventurers Club in uitgaansgebied Pleasure Island in Walt Disney World. Joe bedacht voor deze loungebar een heel eigen thema: de Adventurers Club was een privéclub uit de jaren dertig waar ontdekkingsreizigers die de hele wereld hadden gezien hun verhalen deelden met de gasten. De muren van de club hingen vol met foto’s, souvenirs en oude voorwerpen afkomstig uit de meest afgelegen landen. “Het was voor het eerst dat ik de leiding over iets had”, vertelt Joe, “dat ik verantwoordelijk was en mijn ideeën tot uitvoering kon laten brengen. We begonnen er eind 1986 aan te werken. De club opende in 1989 en kon rekenen op heel veel enthousiasme van de bezoekers.”
Regisseur
Een jaar na de succesvolle lancering van de Adventurers Club kreeg Joe de leiding over een nog veel groter project: Animal Kingdom, een volledig nieuw themapark in Walt Disney World. “Ik was geen designer meer, maar director. Ik werd van ontwerper de regisseur. Ik moest een visie voor het park opstellen en ervoor zorgen dat mijn zienswijze door iedereen werd begrepen en ook opgevolgd. Dat is een totaal andere rol. Ik keek daar lang naar uit, want als ontwerper moet je dingen doen die je door andere mensen worden opgedragen. Ik wilde zelf graag mensen vertellen hoe ik het zag en wat zij moesten doen. En dan word je uiteindelijk director en dan merk je dat het zo niet werkt. Je moet als leidinggevende, als de regisseur, mensen de dingen laten doen die ze zelf willen doen. Dat werkt het beste. Maar dat moet je leren. Ik vergelijk het maar met Walt Disney; hij was ook altijd aan het praten. Ideeën aan het formuleren, mensen aan het overtuigen. Aan tekenen besteedde Walt ook maar weinig tijd.”
Bengaalse tijger
Rohde werd in 1990 benoemd tot hoofdontwerper van het nieuw te bouwen Animal Kingdom, maar het duurde nog vijf jaar voordat alle vergunningen en het benodigde kapitaal voor het nieuwe themapark rond waren. “Die vijf jaar waren een zegen voor ons”, vertelt Joe, “want we konden daardoor lang discussiëren en ontwerpen voordat we een knoop moesten doorhakken. Vergeet niet dat een park dat draait om wilde dieren nieuw was voor ons. We moesten alles leren, de strenge voorschriften leren kennen en toepassen, en we wilden een park realiseren dat nog nooit eerder zo gedaan was.” Rohde en zijn kleine team van zeven imagineers maakten talloze reizen naar Afrika en Azië om inspiratie op te doen en te zorgen dat het Afrikaanse dorpje Harambe en het Aziatische Anandapur er heel authentiek uitzien. In totaal legde Joe tijdens zijn reizen voor het nieuwe Disney-park ruim 800.000 kilometer over de hele wereld af. Om het idee voor een park met wilde dieren te pitchen bij toenmalig Disney-baas Michael Eisner nam Joe Rohde een levende Bengaalse tijger mee naar zijn presentatie.
Te weinig karakteristiek
In april 2006 werd de grote roep van het publiek om een thrill ride in Animal Kingdom beantwoordt met de opening van Expedition Everest. Ook over deze attractie, waaraan vier jaar werd gewerkt, had Joe Rohde de leiding. De begenadigd imagineer was aanvankelijk niet enthousiast over het idee om een achtbaan – afkomstig van het Nederlandse bedrijf Vekoma – in een verkleinde replica van de Mount Everest te bouwen. Joe vond de berg te weinig karakteristiek, in tegenstelling tot de Matterhorn die in Disneyland in Californië een achtbaan herbergt. Maar Michael Eisner was wel geïmponeerd door de hoogste berg ter wereld en hij stond er op dat de Everest een plekje zou krijgen in het Aziatische themagebied van Animal Kingdom. Rohde vond een oplossing voor de patstelling: hij plaatste de Everest tussen enkele andere bergtoppen – “We hebben het immers over de Himalaya’s, dat zijn meerdere bergen”, verantwoordde de imagineer zijn beslissing – en hij plaatste het Nepalese dorpje Serka Zong op de voorgrond, waardoor de Mount Everest meer als decor diende. De berg kreeg de titel ‘The Forbidden Mountain’ mee. In een spelonk wacht de passagiers van het razendsnelle treintje waarmee oorspronkelijk thee werd vervoerd een ontmoeting met de Yeti. Deze gigantische, zeer gedetailleerde verschrikkelijke sneeuwman weigert echter al enkele jaren te bewegen, tot frustratie van fans en van Rohde.
Pandora, The World of Avatar
Joe Rohde bleef zich ook na de opening van Animal Kingdom en Expedition Everest met zijn geesteskind bemoeien. Hij leidde het ontwerpteam voor Pandora, The World of Avatar, een themagebied gebaseerd op de populaire Avatar-film van James Cameron dat bezoekers het gevoel geeft dat ze rondlopen op de fictieve maan Pandora. Eyecatchers zijn naast de gigantische Thundering Rocks, de zwevende bergen van Pandora, ook lichtgevende regenwouden, buitenaardse landschappen en metershoge watervallen. Van de drie rode handafdrukken bij de uitgang van Avatar, Flight of Passage – een 3D-avontuur waarbij de bezoekers gezeten op motorachtige voertuigen over en door de kleurrijke wereld van Avatar vliegen – is er één van Joe Rohde.
Marvel Super Heroes
De sporen van Joe Rohde zijn terug te vinden in Disney-parken over de hele wereld. In Hong Kong Disneyland boog hij zich over het nieuwe themagebied Marvel Super Heroes Land, met de attracties Ant-Man and The Wasp: Nano Battle en Iron Man Experience. In Disney California Adventure toverde hij de Hollywood Tower of Terror om tot Guardians of the Galaxy: Mission Breakout. Voor diezelfde Tower of Terror in Tokyo DisneySea stond Joe model voor Harrison Hightower, de fictieve eigenaar van het Hightower Hotel.
Mens en natuur
Ook in Disneyland Paris is werk van Joe Rohde te bewonderen: hij was Creative Portfolio Executive bij de ontwikkeling en bouw van Villages Nature, het eco-vriendelijke verblijfspark dat op het terrein bij Parijs werd gebouwd. Joe was verantwoordelijk voor de artistieke visie van het resort. “Ons doel was daar het tot leven brengen van een verhaal. We willen de gasten ervan bewust maken dat Villages Nature een plek is waar mens en natuur in harmonie naast elkaar leven,” vertelt hij. “Om dat te bereiken hebben we gekozen voor twee metaforen, die in het hele park gebruikt zijn. De eerste is de tuin: waar je ook kijkt neem je niet alleen het bestaan van de mensheid en de natuurlijke wereld waar, maar ook wat ze kunnen bereiken door in harmonie met elkaar samen te werken. De tweede metafoor gaat over de geothermische energie. Die wordt belichaamd door het icoon in het hart van het park: de Aqualagon. Door deze twee kernwaarden van Villages Nature maken de gasten kennis met de creativiteit van mensen en het wonder van de natuur.”
Walt Disney Imagin-earring
Walt Disney Imagin-earringNa veertig jaar neemt de begaafde en invloedrijke Joe Rohde afscheid van Walt Disney Imagineering. Zijn nalatenschap in de Disney-parken is enorm. “Joe heeft vier decennia lang dynamische en inventieve projecten tot uitvoering gebracht”, zegt Bob Weis, de grote baas van Walt Disney Imagineering. “Hij zal herinnerd worden om zijn ongeëvenaarde expertise op tal van creatieve disciplines, om zijn visie, zijn niet-aflatende toewijding en zijn constante streven naar authenticiteit.” Joe zal ook herinnerd worden om zijn handelsmerk: de opvallende oorbellen in zijn linkeroor. Het zijn souvenirs van zijn ontelbare reizen naar alle uithoeken van de wereld. Gekscherend zei Rohde wel eens dat hij niet werkte voor Walt Disney Imagineering maar voor Imagin-earring. Bij zijn vertrek heeft Joe nog één boodschap voor zijn fans: “Ja, ik weet dat de Yeti in Expedition Everest nog steeds gerepareerd moet worden”. En dan met een knipoog: “Maar nee, ik weet niet wanneer dat gaat gebeuren.”
29 november 2020 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Disney
