Het jaar 2007 was een annus horribilis voor de familie Taminiau. Alles wat zij zakelijk in bijna negentien jaar had opgebouwd verdween als douchewater door het rioolputje. Hun goede naam was zwaar bezoedeld, ze werden financieel uitgekleed en de onderlinge familieband was door alle perikelen ook nog eens danig bekoeld. Dromen veranderden in nachtmerries. De geesteskinderen van de Taminiaus – de Ooit-parken in Drunen en het Belgische Tongeren – kwamen na twee faillissementen in de verkoop. Voor geen van de Landen werd aanvankelijk een overnamekandidaat gevonden. Niet alleen de Taminiau-familie had het nakijken, ook de gemeenten Heusden en Tongeren waren gedupeerd, evenals de vele schuldeisers en personeelsleden.

Het begon zo mooi, eind jaren tachtig. Drunenaar Marc Taminiau had zijn sporen verdiend als directeur van de Efteling en had plannen voor een eigen attractiepark. Hij liet zijn oog vallen op het vervallen landgoed d’Oultremont, precies op de grens van de toenmalige gemeenten Drunen en Vlijmen. Taminiau bleek een gewiekste zakenman: voordat hij naar de twee gemeenteraden stapte had hij door slim lobbywerk de toestemming van de provincie Noord-Brabant al binnen. De gemeenteraad van Drunen was vervolgens snel overstag, in Vlijmen werd meer weerstand geboden. Het laatste stukje natuur werd opgeofferd aan het winstbejag van geldschieters, er zou lawaaioverlast komen, burengerucht en verkeersproblemen en het politiekorps zou overbelast raken, zo waren de bezwaren van de oppositie, die in Marc Taminiau geen redder zagen van het landgoed, maar eerder een roofridder. Toch gingen de plannen door en op 28 april 1989 opende het park zijn poorten als Land van Ooit, het land waar kinderen de baas zijn.

Inventief concept

Het concept dat Taminiau samen met zijn vrouw Marjan had bedacht was buitengewoon inventief. Pretparken staken elkaar de loef af met miljoenen kostende achtbanen en andere attracties. Elk jaar moest er wel iets nieuws komen – ook met het oog op de komst van Disneyland naar Europa, in 1992 – wilde men de bezoekersstroom op gang houden. Taminiau koos echter voor theaters; daar zouden elk jaar andere voorstellingen in geprogrammeerd kunnen worden, wat telkens nieuwe gasten naar Ooit zou lokken. Bovendien wist hij Herman van Veen te strikken, die onder meer zijn populaire stripeendje Alfred Jodocus Kwak mee naar Drunen nam.

Bert en Ernie

De beginjaren van het Land van Ooit waren succesvol, ondanks de aanhoudende klachten van omwonenden over vermeende jachtpartijen en geluidsoverlast. Maar rond het eerste lustrum van Ooit leek er langzaam maar zeker sleet te komen in de formule. Marc Taminiau onderkende dat en nam maatregelen. Hij kocht de rechten van de ook in Nederland immens populaire televisieserie Sesamstraat en introduceerde Ernie en Bert in zijn Land. Een gouden greep, zo leek het, want in de Verenigde Staten zijn parken met Sesamstraat als thema een goudmijn. Maar in Drunen bloedde het idee dood; veel verder dan een openluchtvoorstelling met de twee kinderidolen kwam het niet.

Mediawereld

Vervolgens dook Taminiau in de mediawereld en produceerde kinderseries met Marjans creaties Kloontje het Reuzenkind, de Luie Lakei, Sap de Aardwortel en Rak de Reiger in de hoofdrollen. Gratis reclame voor het Land van Ooit, zo moet Taminiau hebben gedacht, en dat vond ook het Commissariaat voor de Media, die de series aan banden legde. Maar de Ooit-eigenaar had meer ijzers in het vuur.

Tachtig Torens

In 2002 kwam Marc Taminiau met uitbreidings- en vernieuwingsplannen die zijn park een compleet nieuw elan moesten geven. Het plan Tachtig Torens omvatte twee nieuwe theaters – het Manegetheater en het Circustheater – een kinderdagverblijf, een nieuw parkeerterrein en aanvankelijk zelfs een hotel. Die ambitieuze plannen zijn nimmer uitgevoerd, wat volgens Taminiau in hoofdzaak te wijten was aan de gemeente Heusden. Hij zou te maken hebben gehad met tergend traag draaiende ambtelijke molens, met niet minder dan negen verschillende ambtelijke projectleiders en vijf verantwoordelijk wethouders. Jarenlang gebeurde er niets wezenlijks meer in en met het Land van Ooit. De plannen voor Tachtig Torens vergeelden. Het park verloor zijn glans en uiteindelijk zelfs Taminiaus interesse.

Groter en mooier

Marc Taminiau stak zijn energie in een nieuw Ooit-park in het Belgische Tongeren. Daar kreeg hij wél alle medewerking van de lokale overheden, liet de zakenman vilein weten. Ooit Tongeren zou groter, mooier en fantasierijker worden dan het broertje in Drunen. Het echtpaar Taminiau zag het avontuur bij de zuiderburen zo zitten, dat het verhuisde van Drunen naar Herk-de-Stad in België. De band met het Nederlandse Land van Ooit werd nagenoeg volledig doorgesneden na het faillissement van exploitatiemaatschappij Kuijkse Heide.

Steekspel

Het park maakte een doorstart en kwam in handen van Taminiaus dochter Mascha van Till uit Heusden. De grond waarop het kasteelpark gevestigd was, was nog wel steeds eigendom van vader Marc. Hij was inmiddels volledig gefocust op de Belgische variant. Op 16 juni 2007 stelde Ooit Tongeren zijn grenzen open voor ‘buitenlanders’, maar op 28 augustus was het sprookje al weer uit: het park was failliet. Veel te weinig bezoekers wisten de weg naar Ooit te vinden, luidde de lezing. Een steekspel dat in het theater van het Land van Ooit niet zou hebben misstaan ontspon zich. Taminiau zou vlak voor het faillissement 1,2 miljoen euro aan exploitatie- en subsidiegelden hebben overgeheveld naar zijn eigen vennootschappen in Nederland. Zoon Tobias zou betrokken zijn bij het complot en zat zelfs drie weken in voorarrest.

Slechte oplevering

Taminiau senior mocht hangende het onderzoek België niet meer verlaten. Hij bezweerde dat het fiasco van Ooit Tongeren niet te wijten was aan een falende exploitatie, maar aan de mentaliteit van onze zuiderburen. Al voor de opening klaagde Taminiau over de slechte oplevering van het park. Er zou van alles mankeren aan de drainage, de theaters en de infrastructuur. Maar het Land móest van de participerende overheden en financiers open. Met een fatale sluiting als uiteindelijk gevolg.

Geen gekke dingen

Drunen en Tongeren staan volledig los van elkaar; de twee bedrijven hebben helemaal níets met elkaar te maken, riep Mascha van Till steeds luider. Zij zag de bui al hangen: alle negatieve publiciteit over Vlaanderen zou ook haar park raken, wist ze. Dat kon het Land van Ooit niet hebben. Met behulp van een financier had Van Till het park net een twee miljoen euro kostende opknapbeurt gegeven. De begroting voor 2007 was sluitend, maar dan mochten er geen gekke dingen gebeuren.

Niet te redden

Maar helaas, de zomer was te nat en de parkeerplaatsen bleven leger dan verwacht. De aanhoudende negatieve publiciteit rondom de strapatsen van haar vader maakten leveranciers kopschuw en samenwerkingspartners afhoudend. Zelfs de Sint reed Ooit voorbij; de organisatoren van het vorig jaar zo succesvolle Land van Sint kozen schielijk voor een andere locatie. De enige plek in Nederland waar kinderen de baas zijn bleek niet meer te redden. Op 21 november 2007 viel definitief het doek. En het wrange is dat ook hier bedenker en oprichter Marc Taminiau aan de basis heeft gestaan van de ondergang. 

Pijnlijke tragedie

Ooit was definitief verleden tijd; overnamekandidaten namen het concept niet over omdat de naam Land van Ooit onherstelbaar besmet was geraakt. Dit sprookje eindigde niet met ‘ze leefden nog lang en gelukkig’; de pijnlijke Ooit-tragedie kende alleen maar verliezers. Pogingen om een nieuw themapark op het bosrijke terrein te vestigen strandden: het goed geheim gehouden plan van de Efteling om er een eigen mediapark te vestigen ketste af op de overnamesom en het serieuze plan voor het vervoerspark Movero World liepen in 2015 spaak. De gemeente Heusden besloot vervolgens naar andere opties dan een recreatieve invulling te kijken.

Roze kasteel

De gemeente bereikte een akkoord met ondernemer Jan Kelders die aan de rand van het 34 hectare grote grondgebied een medische onderzoekcampus en een medisch-diagnostisch centrum gaat bouwen. Daarnaast komen er op Steenenburg – zoals het plan inmiddels heet – 45 hofjeswoningen, 56 watervilla’s en 120 luxe zorgappartementen. En ook al eindigde de Ooit-droom niet fortuinlijk, de straatnamen in het woongebied zijn toch een hommage aan wat ooit zo mooi was: de nieuwe bewoners van het oude Land van Ooit wonen straks in Ridderspoor, Ritmeester, Gravin, Gouverneur, Hertog en Barones. En het bekende roze kasteel? Dat is definitief verleden tijd. Het historische gebouw werd volledig gerestaureerd en de roze kleur die Marc Taminiau had aangebracht is verwijderd.

Pijn

Was Taminiau het slachtoffer geworden van bureaucratie, zowel in Nederland als in België? Wellicht, maar feit is ook dat de zakenman de karaktereigenschap heeft om mensen tegen zich in het harnas te jagen – iets wat hij zelf erkent. Zijn dromen moesten koste wat kost werkelijkheid worden, en als dat niet voorspoedig genoeg ging, was ‘het systeem’ de aanwijsbare schuldige. Taminiau had onmiskenbaar het talent om lumineuze ideeën te bedenken en grootse plannen tot uitvoer te brengen, maar óók om falen vooral te wijten aan een ander. Dat hij zélf in alle opzichten gefaald leek te hebben, moet hem nog het meeste pijn doen. •

Het Land van Ooit in Drunen werd in 1989 door prins Bernhard geopend. Jaarlijks bezochten tussen drie- en vierhonderdduizend ‘anderlanders’ het park. In negentien jaar passeerden ruim zeven miljoen gasten de grens. Elk jaar verhief het Land een BN’er in de Ooitse adelstand. In augustus 2007 werd Marco Borsato Baron van Ooit, eerder waren onder anderen Louis van Gaal, Ali B., Dick Bruna, Anky van Grunsven en Wim Kok de gelukkigen.

De roze kleur van het kasteel van het voormalige Land van Ooit is definitief verdwenen. Het exterieur van het monumentale bouwwerk kreeg een grote, bijna twee jaar durende opknapbeurt. Nu is het kasteel weer baksteenrood, zoals het oorspronkelijk aan het eind van de negentiende eeuw was.

Verder lezen

► Kijken en kopen: alles in de Ooit-verkoop
► Efteling overwoog mediapark in Land van Ooit
► Land van Ooit wordt geen Movero World

2007-2021 © Tekst en foto’s: Adri van Esch – Cartoon: Bob Leenders