De ingang van het bosrijke Marerijk, het oudste gedeelte van het park met daarin het befaamde Sprookjesbos, ligt komend vanaf de Pardoes Promenade links op het plein Hartenhof. Loop voor pannenkoekenrestaurant Polles Keuken langs en ga voor darkride Symbolica meteen linksaf.
Sprookjesbos
Het beroemde Sprookjesbos opende op 31 mei 1952 officieel de poorten. Bij een wandeling door het uitgestrekte bos komen bezoekers bijna dertig sprookjestaferelen tegen. Sommige dateren uit de eerste jaren – zoals het Kasteel van Doornroosje, Sneeuwwitje en de zeven dwergen, de Kikkerkoning, Langnek, de put van Vrouw Holle en Kleine Boodschap – andere zoals Het Meisje met de Zwavelstokjes en Raponsje zijn vrij nieuw. De eerste schetsen zijn van de bekende nostalgische tekenaar Anton Pieck. Midden in het Sprookjesbos ligt een openluchttheater waar figuren uit de televisieserie Sprookjesboom op gezette tijden hun avonturen vertellen. De ingang van het Sprookjesbos is – gemeten naar omvang en belang van de attractie – erg bescheiden en ligt naast souvenirwinkel In den Oude Marskramer en vlakbij de Stoomcarrousel. Een meer uitgebreide beschrijving van het Sprookjesbos vind je hier.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Deels overdekt en deels in de openlucht – Geschikt voor minder validen, maar sommige locaties zijn wat moeilijker bereikbaar.
Droomvlucht
In Droomvlucht droom je met je ogen open. Deze zes minuten durende glijvlucht voert bezoekers langs elfen, bosgeesten en trollen, die wonen in de elfentuin, het kastelenrijk, het trollenmoeras of in het wonderwoud. De grens tussen werkelijkheid en droom vervaagt in deze veelgeprezen attractie: kasteeltorens lijken te bewegen, bomen praten, hemelburchten zweven en een fee verschijnt. Onderweg wuift koning Oberon de gasten vriendelijk toe. De tocht in de ‘hemelslee’ voert hoger en hoger tot plotseling in volle vaart de aarde weer wordt opgezocht. Met hoge snelheid zoeft het zwevende voertuig – waarin vier tot zes personen plaats kunnen nemen – langs de eeuwenoude bomen in het mysterieus verlichte zompenwoud, waar het altijd regent en groene trollen vrolijk baden in de plassen.
Droomvlucht opende – door technische problemen een jaar later dan gepland – in 1993 de deuren. De vlucht is 425 meter lang en bereikt een hoogte van dertien meter. De prachtige muziek is van de hand van componist Ruud Bos. In 2011 en 2012 was er in Theater de Efteling een musical te zien die gebaseerd was op deze populaire attractie.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Overdekte attractie – Niet toegankelijk voor minder validen – Erg populaire attractie, met kans op lange wachtrijen; maak meteen bij aankomst een ritje in Droomvlucht.
► Darkrides tillen parken naar Champions League
Villa Volta
De statige Villa Volta is een huis vol raadsels en geheimen. Het pand is eigendom van Hugo van den Loonsche Duynen, zo gaat het verhaal, een onverlaat die aangesloten was bij de Bokkenrijders. Deze bende maakte in de achttiende eeuw de Brabantse Kempen en het Limburgse land onveilig. Het gaat mis als de roversbende zonder enige scrupules de Postelse abdij berooft. Thuisgekomen ziet hij boven op zijn villa een vrouw staan die hem toespreekt. Door zijn overmoedige daad is zijn huis vervloekt. Hugo zal nergens meer rust vinden, voorspelt ze hem. De ban zal pas verbroken worden wanneer een persoon met een rein geweten zijn woonstede betreedt.
Het verhaal van Hugo wordt in twee voorshows aan de bezoekers uitgelegd. In de woonkamer van de villa ondergaan de gasten vervolgens een adembenemende belevenis: boven lijkt onder en onder boven, de hele kamer draait om zijn as en ook de banken staan niet stil…
De in 1996 geopende villa is een zogenaamde madhouse. De Efteling was de eerste met een dergelijke attractie en kreeg daarvoor de internationale onderscheiding THEA. Inmiddels hebben veel grote pretparken een gethematiseerde madhouse, maar de oorsprong voor deze attractie ligt in Kaatsheuvel.
Informatie
Spannende attractie – Overdekte attractie – Niet toegankelijk voor minder validen (voor hen is een filmzaaltje ingericht) – Sluit aan in de linkse wachtrij.
Raveleijn
In het openluchttheater Raveleijn wordt meerdere malen per dag de parkshow Raveleijn opgevoerd. Vanaf de overdekte tribunes kunnen 1200 personen het spektakel volgen. De voorstelling vertelt het verhaal van vijf kinderen die uitgroeien tot ruiters te paard. Ze hebben elkaar en hun eigen talenten nodig om de strijd aan te gaan met de wrede graaf Grafhart, de overheerser van de stad. In de show komen ook dieren voor: paarden, raven, een valk en een uil. Het meest indrukwekkend is de vijfkoppige vuurspuwende draak die graaf Grafhart in zijn niets en niemand ontziende strijd tegen de ruiters tevoorschijn tovert.
Informatie
Spannende show geschikt voor kinderen vanaf zes jaar – Overdekte tribunes – Duur: circa 25 minuten.
Volk van Laaf
Het Volk van Laaf heeft in de Efteling een eigen dorpje. Daar kunnen bezoekers een kijkje nemen in het dagelijkse leven van de Laven. Ze zien er hoe de kleine Laafjes geboren worden, naar school gaan en zich tegoed doen aan lariekoeken en liflafjes. De volwassen Laven laven zich na een dag hard werken – in de bakkerij of de brouwerij – aan Laafse Lurk. Het door de Efteling zelf geschreven sprookje – te zien in het piramidevormige bouwwerk bij de ingang van het dorp – vertelt dat de Laven er miljoenen jaren over gedaan hebben om in Kaatsheuvel terecht te komen. Uiteindelijk bereikte het volk in 1990 het park en bouwde daar een vrolijk dorpje.
Over het Lavengebied rijdt een Slakkenmonorail die een lengte van 450 meter heeft. Vooral kinderen zijn razend enthousiast over de attractie: behalve dat ze in alle huisjes leuke taferelen kunnen bekijken, kunnen zij in het dorp ook schommelen, wippen en van glijbanen af. Naast het Volk van Laaf is bovendien nog een oud-Hollandse kinderspeeltuin gevestigd: Kinder Vreugd.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Deels overdekt en deels in de openlucht – De Slakkenmonorail is niet geschikt voor minder validen.
Kindervreugd
Op de plek waar in de beginjaren van de Efteling de grote speeltuin stond – die in 1990 grotendeels werd ontmanteld voor het Lavenlaar – ligt nog steeds een bescheiden speeltuin speciaal voor kleine kinderen: Kindervreugd. De speeltuin is gebouwd in de stijl van Anton Pieck, de creatieve grondlegger van de Efteling. Het speelgebied tussen Volk van Laaf en Villa Volta heeft met de hand aangedreven draaimolens, wipkippen, glijbanen, roltonnen, schuitjes en schommelpaardjes
Informatie
Attractie geschikt voor kinderen tot acht jaar – Openluchtattractie.
Anton Pieck Plein
Het Anton Pieck Plein is een eerbetoon aan een van de grondleggers van de Efteling. De gevels aan dit romantische pleintje lijken zo geplukt te zijn uit de tekeningen van Pieck zelf. Bezoekers kunnen er wat eten – ijs en wafels in Den Suykerbuyk of friet en snacks bij De Smulpaap – of een ritje maken in een van de authentieke carrousels. Het plein biedt volop keus: twee draaimolens, twee zweefmolens en een vlindermolen. Voor wie van pins houdt, smeedt de smid ter plekke een mooi speldje op de hoek van het plein, naast de fontein van de Bremer Stadsmuzikanten. Een deel van het Anton Pieck Plein werd in 2003 ontworpen door Michel den Dulk.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Openluchtattractie.
Efteling Museum
Zelfs aan het Efteling Museum is een verhaal gekoppeld: Toon en Bets woonden ooit in een knus huisje naast het Anton Pieck Plein. Bets, altijd op stap met een grote boodschappentas, verzamelde door de jaren heen allerlei kleine en grote Efteling-schatten. Die verdwenen in haar tas en kregen vervolgens een plaatsje op de schappen in haar huisje. Bets is verdwenen – niemand weet waarheen – maar de attributen uit oude tijden zijn nog steeds te bewonderen in het huisje, nu omgetoverd tot museum. In het kleine complex is een filmzaaltje en er worden originele ontwerpschetsen van Anton Pieck getoond. Kinderen vinden vooral de interactieve Tovertafel leuk.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Overdekte attractie.
► Efteling Museum: altijd interessant
Diorama
Het Diorama is een miniatuurwereld die in 1971 werd geopend ter ere van het twintigjarig bestaan van de Efteling. Achter tientallen meters glas is een driedimensionaal landschap gebouwd met bergen, dorpjes, een ruïne en zelfs een kermis. Het Diorama wordt echt bewoond: bezoekers zien mensen rondrijden in auto’s en treinen, een veerpontje glijdt over het water van een meer en een kabelbaantje brengt de inwoners naar de top van de berg. In een nachtelijk tafereel wordt een stadje overvallen door een hevig onweer.
Het Diorama is een minuscule reproductie van tekeningen van Anton Pieck. De treinbaan die door het hele schouwspel rijdt was tot 2007 van Märklin maar tegenwoordig van het merk Fleischmann. De miniatuurwereld bevindt zich in een hal in het Carrouselcomplex; de ingangen liggen naast de Stoomcarrousel en aan de doorgaande weg naar het centrale Hartenhof-plein.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Overdekte attractie.
Stoomcarrousel
De Stoomcarrousel is kermisgeschiedenis ten top: de molen draaide voor het eerst in 1895 en was decennia lang het hoogtepunt van elke kermis. Zelfs Anton Pieck draaide in zijn kinderjaren in zijn toenmalige woonplaats Den Helder nog rondjes in deze carrousel, die toebehoorde aan de roemrijke kermisfamilie Janvier. Toen er begin jaren vijftig echter geen droog brood meer te verdienen viel met de carrousel, belandde het pronkstuk in een loods. De Efteling kocht de overdekte draaimolen en gaf de attractie in 1956 een ereplaatsje midden in het park.
Het Carrouselpaleis – waarin inmiddels ook het Diorama en het Waterorgel in zijn ondergebracht – is een en al pracht en praal, met het originele draaiorgel van Gavioli en beeldhouwwerken van de Vlaming De Vos.
De carrousel bereikt een aanzienlijke snelheid en de paarden – die in hetzelfde tempo meebewegen – kunnen daarom net een maatje te groot zijn voor kleinere kinderen. Gelukkig is er voldoende toezichthoudend personeel aanwezig en bieden ook de veiligere, romantische koetsen veel draaiplezier. Naast de carrousel is een bar waar – net zoals vroeger – drankjes kunnen worden besteld.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Overdekte attractie.
► Tips voor een regenachtig dagje Efteling
Waterorgel
Het Waterorgel dateert uit 1966. Door de dansende waterstralen, die worden beschenen door allerlei kleuren licht, ontstaat op vrolijke muziek een prachtige choreografie. De zaal waarin het waterballet plaatsvindt ligt links van de Stoomcarrousel en wordt in de zomermaanden soms gebruikt voor tentoonstellingen. De Waterorgelzaal wordt ook benut als studio voor televisieprogramma’s. Meestal is de hal in gebruik voor andere doeleinden en het Waterorgel gesloten. Is dat niet het geval, dan vinden er gedurende de dag doorlopend shows plaats.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Overdekte attractie.
Stoomtrein
In de Efteling rijden drie originele stoomlocomotieven: Moortje uit 1908, Aagje uit 1911 en Trijntje uit 1992. Ze rijden een traject rond het park, langs de Python en over het water van de Gondolettavijver. Er zijn twee stations: één op de Sint-Nicolaasplaets in het Marerijk (bij Droomvlucht en Villa Volta) en één in het Ruigrijk (het koloniaal gethematiseerde Station De Oost). Vlak voordat het treintje het Marerijk bereikt, passeert het een Sprookjesstation. Daar staan verschillende bekende sprookjesfiguren op het perron te wachten, zoals de Gelaarsde Kat, kabouters en de heks. Voor het station staat Neefje (uit 1914) opgesteld, een bijna vier meter lange en zevenduizend kilo zware locomotief waarin bezoekers een kijkje kunnen nemen en waarbij foto’s gemaakt kunnen worden.
Informatie
Attractie geschikt voor het hele gezin – Openluchtattractie, maar met overdekte wagons.
► Dagje lekker eten in de Efteling
Horeca in het Marerijk
Het Poffertje (oud-Hollandse poffertjes), Suykerhuys (suikerspinnen), De Soete Inval (zelf snoep scheppen), ’t Gebraad (broodjes worst en gehaktbal), De Gelaarsde Kat (snoep) en Het Witte Paard (groot zelfbedieningsrestaurant), allemaal tegenover het Carrouselcomplex.
Bar in het Carrouselpaleis.
Gulden Gaarde in Droomvlucht heeft biologische broodjes, yoghurt en tomatensoep. Je kunt er ook terecht voor tosti’s, worstenbroodjes en smoothies.
Het Wapen van Raveleijn in openluchtarena Raveleijn. Voor één vaste prijs wordt een driegangen diner opgediend aan tafel, inclusief entertainment.
Den Suykerbuyk (ijs, wafels), In den Hoorn des Overvloeds (snoep) en Smulpaap (friet, snacks) op het Anton Pieck Plein.
Kleyne Klaroen (broodjes) op het Herautenplein in het Sprookjesbos.
► Alle plekken in de Efteling waar je je honger kunt stillen
EHBO
Er is een eerstehulppost links van het Carrouselpaleis, tegenover snoepwinkel De Soete Inval en schuin tegenover Het Poffertje.
► Alles over de Efteling
► Andere Rijken in de Efteling: Ruigrijk – Fantasierijk – Reizenrijk – Anderrijk
► Naar het Sprookjesbos van de Efteling
© Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Efteling
