Wachten, wachten en nog eens wachten. Bij de bakker en de slager, bij de balie van de bank, op de A2 en de A12, bij het inchecken op Schiphol, voor de kassa van een supermarkt, bij een attractie in een pretpark.
We schuiven steeds vaker aan in rijen en we irriteren ons daar meer en meer aan. De wachtproblematiek is een onderwerp geworden waar managers zich serieus over buigen. En daarbij kijken ze goedkeurend naar de oplossingen die in attractieparken zijn gevonden om de onvermijdelijke rijen op drukke dagen draaglijk te maken. Want naast de voor de hand liggende capaciteitsvergroting zijn er ook creatieve manieren gevonden om van het aanschuiven bij een attractie een plezierige bezigheid te maken. De hedendaagse term daarvoor: het Nieuwe Wachten.
Wachtproblematiek
De veronderstelling dat je in de Efteling áltijd lang moet wachten, is hardnekkig maar onjuist. Gemiddeld wacht een gast gedurende zijn of haar dagje Efteling slechts vijftien minuten. Gemiddeld, want op rustige dagen zijn er geen of amper wachtrijen, maar bij topdrukte kan de wachttijd bij een populaire attractie oplopen tot wel een uur of nog langer. De wachtproblematiek doet zich dus slechts voor op dagen met grote drukte. En daar is weinig aan te veranderen. Het opvoeren van de capaciteit van attracties door meer bootjes of treintjes te laten rijden kent namelijk zijn (technische) limieten.
Wachtleed
Wachten voor een attractie is niet van vandaag of gisteren. Al bij de moeder der attractieparken – Disneyland in Anaheim, geopend in 1955 – stonden gasten in de rij om een populaire belevenis mee te kunnen maken. Walt Disney werd al op de openingsdag met zijn neus op de feiten gedrukt. Op 17 juli 1955 was het zó druk in zijn nagelnieuwe park dat bij alles wat hij bedacht had de capaciteit te laag bleek. In de maanden en jaren na de opening voerde hij de capaciteit van attracties op, voegde hij nieuwe publiekstrekkers toe en experimenteerde hij met manieren om het wachtleed te verzachten. Zo thematiseerde hij de wachtrijen bij de attracties, waardoor er voor bezoekers onderweg van alles te zien en te horen is. Hij voerde de pre-show in, een wachtruimte vóór de hoofdshow waarin het verhaal op een visueel aantrekkelijke manier alvast aan de gasten wordt uitgelegd. En hij zorgde voor klein entertainment op plaatsen waar veel bezoekers bij elkaar zijn.
{googleads right}Wachtverzachters
In de Disney-parken wereldwijd zijn deze ‘wachtverzachters’ gemeengoed geworden. Talloze attracties hebben voorshows (Haunted Mansion, Rock ‘n’ Roller Coaster, Honey I shrunk the audience) en zwaar gethematiseerde wachtrijen (Hollywood Tower of Terror, Star Tours, Big Thunder Mountain, Pirates of the Caribbean). En overal in het park is straatentertainment, vooral op drukke dagen als de rijen het langst zijn.
Wachtrijbeleving
Disney zette de toon die door collega-parken is overgenomen. De Efteling heeft ook voorshows (Villa Volta, PandaDroom), sterk gethematiseerde wachtrijen (Spookslot, De Vliegende Hollander) en entertainment (bijvoorbeeld bij de Piraña). Bij attracties waar het voetje voor voetje aanschuiven nu nog een martelgang is – zoals bij Droomvlucht – wordt overwogen maatregelen te nemen die het wachten moeten veraangenamen. De prioriteit om van het wachten een genoeglijke ervaring te maken is hoog; het park in Kaatsheuvel heeft er zelfs een naam voor: wachtrijbeleving.
Wachttactiek
Ook bedrijven buiten de pretparksector passen de beproefde wachttactiek inmiddels toe. Schiphol bijvoorbeeld laat op topdagen, wanneer de rijen voor de incheckbalies gigantisch zijn, orkestjes en clowns de wachtenden vermaken. Het Nieuwe Wachten heet dat, maar echt nieuw is het allerminst. Disney paste het al in de jaren vijftig toe.
© 2008 TEKST EN FOTO: PARKPLANET
