‘Kinetics’ komt van het oude Griekse woord ‘kinesis’ en betekent beweging of bewegen. Imagineers maken graag en vaak gebruik van ‘kinetics’, want beweging in een scène zorgt voor leven en energie. Het trekt de aandacht en lokt mensen naar een plek of attractie in het park. Walt Disney paste het principe van beweging heel bewust toe bij het ontwerpen van zijn eerste Disneyland halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw. De beweging kan komen van draaiende attracties of voorwerpen, van rijdende voertuigen, speciale effecten of simpelweg van in de wind wapperende vlaggen of banners.
Actie en vrolijkheid
Imagineers van themaparken gebruiken ‘kinetics’ om een energieke en dynamische sfeer te creëren. In de meeste attractieparken zijn amper plekken te vinden waar het stil is en waar niets gebeurt. ‘Kinetics’ zorgt voor gezelligheid, actie en vrolijkheid. Vaak zijn het draaimolens, rijdende autootjes en treintjes of bewegende decors die voor beweging zorgen. De dynamiek kan ook al bereikt worden met een simpele fontein of waterval. Met een opvallende fontein zorgde de Efteling jarenlang dat de Brink – jarenlang het minst dynamische centrale plein in een pretpark – toch nog wat leven kreeg. De Brink is inmiddels verdwenen; op die plek staat nu de imposante attractie Symbolica.
Vliegtuigjes en treintjes
‘Kinetics’ kan zowel buiten als binnen attracties toegepast worden. Vaak geven parkontwerpers de ‘kinetics’ verschillende lagen mee: er beweegt dan zowel iets op de voor- als op de achtergrond. Disney lokt bezoekers al sinds 1955 de themagebieden in met ‘kinetics’. In Disneyland Paris trekken de vliegtuigjes van Orbitron de gasten naar Discoveryland, de Carrousel van Lancelot naar Fantasyland en de treintjes van Big Thunder Mountain naar Frontierland.
Vaak vergeten
Een park dat succesvol is, is een ‘wereld in beweging’. “Het is een dynamische omgeving waarin gasten zich levendig en actief voelen. Daar zorgt ‘kinetics’ voor, maar helaas wordt dat bij het ontwerpen van parken, themagebieden en attracties vaak over het hoofd gezien”, zegt Eddie Sotto. Sotto is ruim dertig jaar imagineer, werkte onder meer aan de bouw van Disneyland Paris en heeft nu zijn eigen SottoStudios bij Los Angeles.
Bedrijvige straat
Eddie Sotto toont het belang van beweging en actie aan met een voorbeeld in Disneyland Paris. In de eerste ontwerpschetsen voor het Franse park was Main Street, U.S.A. overdekt door een enorm glazen dak. Tokyo Disneyland – ‘gezegend’ met net zo’n wisselvallig weer als Parijs – was het voorbeeld. “Maar wij gingen tegen die beslissing in en wilden een open Main Street. Een bedrijvige straat met een hartslag. Dus met klakkende hoeven van paarden, het tuf-tuf-geluid van oldtimers en een ouderwetse brandweerwagen en met een parade. Zonder de beweging van voertuigen en de paardentram zou Main Street een spookstraat zijn.”
Rechthoekige kaders
“Tegenwoordig wordt ‘kinetics’ regelmatig vergeten bij het ontwerpen van nieuwe parken en themalanden”, stelt Sotto. “Vaak zien ontwerpers attracties slechts als rechthoekige kaders op een plattegrond waar je door landscaping naar toe wordt geleid.” Dat gebrek aan aandacht voor ‘kinetics’ is niet terecht, vindt Eddie Sotto. “Beweging in themalanden en bij attracties is niet de reden om naar een themapark te gaan, maar wel een belangrijke reden voor bezoekers om terug te keren. Ze gaan om zelf onderdeel te zijn van die wereld in beweging.”
► Wat is imagineering?
► Wat is een ‘wienie’?
► Wat is ‘plussing’?
► Wat is ‘landscaping’?
► Wat is een ‘E-ticket’?
► Wat is ‘visual intrusion’?
► Wat zijn ‘animatronics’?
► Wat is ‘forced perspective’?
2018 – 2021 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Tom Bricker, Adri van Esch
