In 1968 opende in hartje Denemarken een nieuw attractiepark waar een beroemd plastic bouwblokje centraal stond: Legoland. Vijftig jaar later vierde Legoland zijn gouden verjaardag in stijl, met de nieuwe achtbaan Den Flyvende Ørn en de renovatie van Lego Canoe. Die populaire attractie liet sinds de opening in 1992 al achttien miljoen keer een kano vol enthousiaste bezoekers afdalen van een waterval. Het is illustratief voor het succes van Legoland: in het eerste jaar bezochten 625.000 gasten het pretpark in Billund, vijftig jaar later is dat opgelopen tot ruim 2,1 miljoen.

Koffie en thee

Op 7 juni 1968 – de eerste openingsdag van Legoland Billund – was het park nog onbekend en klein: slechts 3,8 hectare. Het hart werd gevormd door Miniland, een verzameling Deense miniatuurgebouwen vervaardigd van Lego-steentjes. Naast Miniland lagen een indianendorp en een verkeersschool, waar destijds kinderen niet alleen in kleine autootjes maar ook op fietsen konden rijden. Een trein omcirkelde het totale park. De Lego-locomotief met wagonnetjes vol gasten rijdt nog steeds rondjes door het inmiddels flink uitgebreid themapark. De spoorlijn geeft de omvang van het terrein bij de opening in 1968 exact aan. Op de eerste dag bezochten drieduizend mensen het park. Aanvankelijk was het de bedoeling om een ouder echtpaar het park te laten beheren en meteen koffie en thee te laten schenken. Maar de beslissing om personeel aan te stellen – op de openingsdag werkten vijftig medewerkers bij Legoland – en de nieuwe onderneming professioneel aan te pakken, bleek vanaf de eerste dag een goede keus.

Mount Rushmore

Legoland Billund groeide voorspoedig. Nieuwe attracties werden toegevoegd, het indianendorp werd omgevormd tot wildweststadje Legoredo Town en in 1974 werd Mount Rushmore – het beroemde Amerikaanse monument waarin de portretten van de presidenten Washington, Jefferson, Roosevelt en Lincoln in de rots zijn uitgehakt – in Lego-blokjes nagebouwd in het park. In dat jaar mocht het park ook de vijf miljoenste bezoeker sinds de opening ontvangen.

Madurodam in Lego

Hart van Legoland is en was Miniland. Meteen bij binnenkomst strekt deze in Lego-steentjes vervaardigde variant van Madurodam zich in volle glorie voor de bezoekers uit. Op een-vijfde van de ware grootte zijn talloze bezienswaardigheden uit Denemarken en de rest van de wereld nagebouwd. Miniland bestond bij de opening in 1968 uit Lilleby, een fictief Deens dorpje met kenmerkende traditionele gebouwen uit Jutland en Skagen, de meest noordelijke plek van Denemarken. Later kwamen er meer Deense trekpleisters bij, zoals de vorstelijke residentie Amalienborg en de wijk Nyhavn in Kopenhagen, het historische treinstation van Klampenborg en de luchthaven van Billund.

Amsterdamse grachten

Het met meer dan 25 miljoen Lego-steentjes gebouwde Miniland heeft ook monumenten van over de Deense grenzen: het beroemde Götakanaal in Zweden (met echt werkende sluizen), het stadje Bergen in Noorwegen, slot Neuschwanstein in Beieren, de Acropolis in Athene, het Vrijheidsbeeld en Kennedy Space Center in de Verenigde Staten en Aboe Simbel in Egypte. Heel speciaal is de aanwezigheid van Nederland en Amsterdam in het bijzonder; de oppervlakte die de hoofdstedelijke grachten en de vaderlandse polders in beslag nemen is verhoudingsgewijs gigantisch. De Nederlandse enclave in Miniland – met rondvaartbootjes in de Amsterdamse grachten en NS-sprinters die langs molens en boerderijen snellen – werd begin jaren negentig geopend. Waarom Nederland destijds zo’n flink gebied toegewezen heeft gekregen is bij Legoland niet bekend. Wellicht omdat er zoveel Nederlanders naar het park komen, is de veronderstelling.

Bekendste attractie

In de decennia na de opening blijft het Lego-park uitbreiden. In 1991 wordt het naast Legoland gelegen hotel Vis-a-Vis volledig gerenoveerd en krijgt het de naam Legoland Hotel. De bezoekersaantallen blijven stijgen: in 1990 ontvangt de bekendste attractie van Denemarken voor het eerst meer dan een miljoen gasten in één seizoen. Zes jaar later wordt de 25 miljoenste sinds de opening verwelkomd. In 1996 opent ook het eerste Legoland buiten Denemarken, in het Engelse Windsor.

Acht- en wildwaterbanen

In 1997 krijgt het park zijn eerste achtbaan: Dragen (De Draak) staat in themagebied Knight’s Kingdom en start vanuit een middeleeuws kasteel. In de jaren daarna bouwt het park nog drie achtbanen: de bochtige wilde-muisachtbaan X-Treme Racers, de ijzige Polar X-plorer en jubileumachtbaan Den Flyvende Ørn, De Vliegende Adelaar. Wie het nat wil kan ook in Legoland terecht: in 1992 opent wildwaterbaan Lego Canoe, in 2006 krijgt het park de rapid river Vikings River Splash en twee jaar later Pirate Splash Battle. Het pretpark is inmiddels gegroeid naar ruim achttien hectare. 1998 is ook een bijzonder jaar voor Legoland: dan bezoeken de Japanse keizer Akihito en keizerin Michiko het park.

Succes

Het attractiepark in Billund volgt nauwgezet de ontwikkelingen van het merk Lego. Als de speelgoedgigant met Lego Duplo komt, een bouwlijn speciaal voor kinderen van twee tot zes jaar, krijgt het park een themagebied met dezelfde naam. Lego Racers en Power Builders vinden hun weg in de winkels, maar ook in het pretpark. En wanneer Lego in 2011 de wereld van Oosterse ninja’s, draken en tempels in bouwsteentjes introduceert, volgt Legoland met Ninjago World. Het succes van Lego en Legoland is niet te stuiten. Inmiddels is Lego in 140 landen te koop en zijn er wereldwijd acht Legolanden. Maar het begon allemaal in Billund. In dat zesduizend inwoners tellende plaatsje klopt het Lego-hart nog steeds het luidst.

► Naar het parkprofiel van Legoland Billund
► Alle Legolanden ter wereld
► Het Lego House in Billund

2018 © Tekst en foto’s: Adri van Esch