The Walt Disney Company heeft zes resorts met themaparken en hotels: in Californië, Florida, Frankrijk, Japan en twee in China (Hongkong en Shanghai). Maar Disney heeft niet in alle pretenclaves een even grote vinger in de pap. In de Amerikaanse Disneylanden heeft het concern het volledig voor het zeggen: de resorts bij Los Angeles en Orlando zijn voor 100 procent in handen van The Walt Disney Company. Disneyland Paris is voor meer dan 95 procent in bezit van de Amerikanen en kon daardoor van de Europese beurs worden gehaald. Bij de andere drie recreatiegebieden ligt dat anders: daar bezit Disney van 0 tot 47 procent van de aandelen.
Disneyland Paris: 97,08 %
Bij de Amerikaanse Disney-resorts is het duidelijk: ze zijn compleet in handen van de muis en The Walt Disney Company deelt er de lakens uit. Maar bij de overzeese filialen moet Disney de zeggenschap delen met andere bedrijven en investeerders. Tot voor 13 juni 2017. Want op die dinsdag verwierf het entertainmentbedrijf 97,08 procent van de aandelen van Disneyland Paris. In de maanden daarvoor namen de Amerikanen 9 procent van de aandelen die in handen waren van Kingdom Holding Company van de Saoedische prins Al-Waleed bin Talal al-Saoed – de op zeven na rijkste persoon ter wereld – over. Dat bracht het aandelenpercentage van het Disney-concern in het resort bij Parijs op 85,7 van de in totaal 783.364.900 in omloop zijnde aandelen Euro Disney.
Volledig overgenomen
The Walt Disney Company slaagde er ook in een groot deel van de overige 14,3 procent van de aandelen over te nemen. Op 13 juni 2017 maakte de Autorité des Marchés Financiers (AMF) bekend dat Disney 97,08 procent in bezit had van Euro Disney SCA. Bij 95 procent zou het moederbedrijf van de beurs in Parijs gehaald kunnen worden. Dat is inmiddels gebeurd en het Disney-concern heeft Disneyland Paris inmiddels volledig overgenomen. Het huis van de muis hoopt het Franse resort te kunnen ontwikkelen zoals dat ook in de Verenigde Staten gebeurt: met veel nieuwe attracties, themagebieden en hotels. Disney heeft toegezegd bijna twee miljard euro in het Europese resort te willen investeren, nadat in 2014 al een miljard in het bedrijf was gepompt, waarmee attracties en hotels volledig zijn gerenoveerd.
Beste deal
Voor Disneyland Paris brak in 2017, een kwart eeuw na de opening, een compleet nieuw tijdperk aan. Van het zorgenkindje – met enorme schuldenbergen en amper jaren waarin winst werd gemaakt – groeide de Franse vestiging uit tot het groeidiamantje van The Walt Disney Company. Het bekende Amerikaanse zakentijdschrift Forbes betitelde Disneyland bij Paris zelfs als ‘Disney’s beste deal ooit’. In het boekjaar dat liep van september 2021 tot oktober 2022 behaalde Disneyland een recordomzet van 2,4 miljard euro en een winst van 47 miljoen euro. Ook voor de regio Parijs is Disneyland een groot succes: het resort biedt werk aan 17.000 mensen. Direct en indirect zorgt de pretparkenclave voor 63.000 banen in en rondom Marne-la-Vallée. Niet alleen The Walt Disney Company is tegenwoordig erg blij met zijn filiaal in Frankrijk, ook de Franse staat is ‘très satisfait’ met de deal die in maart 1987 getekend werd en de recente ontwikkelingen ten oosten van Parijs.
Hong Kong Disneyland: 47%
In Hongkong is The Walt Disney Company voor 47 procent eigenaar van Hong Kong Disneyland. De meerderheid van de aandelen is in bezit van de stedelijke overheid. Hong Kong Government en The Walt Disney Company hebben voor het exploiteren van het resort in Hongkong een gezamenlijk bedrijf opgericht: Hong Kong International Theme Parks Limited. Bij de start in 2005 bezat de stad Hongkong nog 57 procent van de aandelen en Disney 43 procent, maar nadat het entertainmentconcern 430 miljoen euro in nieuwe themagebieden en attracties stak, steeg het aandeel van Disney en daalde dat van Hong Kong Government naar 53 procent.
Shanghai Disneyland: 43%
Het tweede Chinese park – het in juni 2016 geopende Shanghai Disneyland – is voor 43 procent in handen van The Walt Disney Company. De overige 57 procent staat op naam van de Shanghai Shendi Group, een conglomeraat van drie bedrijven: Shanghai Lujiazui Company, Shanghai Radio, Film and Television Development Company en Jinjiang International Group Holding Company. Al deze ondernemingen zijn eigendom van de Chinese staat, waardoor Shanghai Disneyland eigenlijk een staatsbedrijf is. De overheid een meerderheid geven in de aandelen van het nieuwste Disney-resort was de enige manier voor het Disney-concern om voet aan de grond te krijgen op het vasteland van China.
Tokyo Disneyland: 0%
Ook in Japan was het inschakelen van een lokaal concern de enige manier om een Disney-resort in dat land van de grond te krijgen. Bovendien werd begin jaren tachtig tegelijkertijd met Tokyo Disneyland Epcot in Walt Disney World gebouwd; The Walt Disney Company had al zijn financiële slagkracht nodig voor dat baanbrekende themapark in Florida. Een partner zoeken voor het pretpark bij Tokyo was dus geen luxe maar noodzaak. Disney ging in zee met de Oriental Land Company, een onderneming die een goede bestemming zocht voor het gewonnen land in de baai van Tokyo en daarbij het oog liet vallen op Disneyland. De vestiging in Urayasu bij Tokyo is voor 100 procent in handen van de Oriental Land Company. Het Japanse bedrijf betaalt aan Disney voor het gebruik van de naam en karakters. Daarnaast gaat een percentage van de verkopen – tickets, eten, souvenirs – en overnachtingen naar de Amerikanen en ontwikkelt en realiseert Walt Disney Imagineering alle uitbreidingen van de uiterst succesvolle themaparken bij de Japanse hoofdstad.
► Naar alle Disney-parken ter wereld
2017/2023 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Disney, Adri van Esch
