Wachten voor een attractie hoort vaak tot de ingrediënten van een dagje pretpark. In de rij staan is niet het meest geliefde onderdeel van een parkbezoek, maar volgens psychologen verbetert het even moeten wachten op iets wat je heel leuk vindt de beleving. Wachten is een noodzakelijk kwaad, waarvoor attractieparken steeds weer oplossingen bedenken om het minder vervelend te maken. Een bekend antwoord op de eindeloze, zigzaggende wachtrij is de voorshow: voordat ze de werkelijke attractie ingaan wachten gasten in één of meer ruimtes waar in een voorshow een deel van het verhaal wordt gepresenteerd. In de Efteling hebben bijvoorbeeld Villa Volta en achtbaan Baron 1898 voorshows.
Van eenrichtingsverkeer naar interactie
Ook heel effectief om de negatieve perceptie van wachten te veranderen is de wachtrij een deel van de attractie zelf maken. Wachtruimtes worden dan uitgebreid gethematiseerd, waardoor er om elke hoek weer andere dingen te zien zijn. Goed voorbeeld daarvan is de smokkelgang bij De Vliegende Hollander in de Efteling. Het laatste decennium heeft vooral de interactieve wachtrij opgang gemaakt. Met name grote jongens als Disney en Universal experimenteerden met wachtrijen en -ruimtes waarin bezoekers actief bezig kunnen zijn, en met goed resultaat. Voor het eerst maakt ook de Efteling de stap van eenrichtingsverkeer – kijken en luisteren – naar interactie in een wachtrij. Gasten die wachten op een ritje in de dubbele achtbaan Max & Moritz mogen onderweg overal aanzitten, zelfs al staan er bordjes ‘Niet aanraken’.
De streken van Max & Moritz
De interactieve elementen in de wachtrij bij familieachtbaan Max & Moritz zijn gebaseerd op de streken van de twee kwajongens. De bengels drijven de inwoners van hun dorp tot wanhoop met hun kattenkwaad, zo gaat het verhaal. Hun schelmenstreken zijn niet alleen verwerkt in de achtbaan en het station, maar ook in de wachtrij buiten. Meest opvallende interactieve element is het scheetkussenorgel, waar kinderen en ook volwassenen hun eigen melodie op kunnen spelen. Het orgel – met een buste van Bach ernaast; de componist heeft een wasknijper op zijn neus – speelt af en toe zelf een muziekje. Maar gasten kunnen ook hun eigen deuntje maken door afwisselend op de zeven scheetkussens te gaan zitten. In het opengeslagen boek op het orgel staat de bladmuziek met gekleurde noten van het themawijsje van de attractie. De kleuren corresponderen met de kleuren van de scheetkussens. Muziek maken is zo een eitje; bezoekers hebben zogezegd de muzikale wind mee.
Fang de meikevers!
Andere interactieve belevenissen in de wachtrij van Max & Moritz zijn de boemknaller – een in elkaar getimmerd apparaat met een fietspomp die een waterbommetje tussen de achtbaanrails laat ontploffen – en koeienbellen. Een bordje zegt ‘Niet aanraken’, maar zouden Max en Moritz zich daaraan houden? Een andere ‘wachtverzachter’ is de kliederwand, een muur die de twee jongens hebben vol gekalkt met grapjes en tekeningen. De Efteling heeft aan de wachtrij van de achtbaan ook een interactief spel gekoppeld dat met de smartphone gespeeld kan worden: Fang de meikevers! Het is niet de eerste keer dat het park in Kaatsheuvel een augmented reality game voor in een wachtrij lanceert: in 2017 had Carnaval Festival de primeur. Probleem daar was dat de feestelijke darkride zelden een lange wachtrij heeft en er door de spelers van de game juist een rij wachtenden werd gecreëerd. Max & Moritz lijkt een betere thuishaven voor een smartphone-spel. Wie Fang de meikevers! op zijn mobieltje speelt, ziet rondom de attractie gekleurde meikevers vliegen. Net als in het originele verhaal uit 1865 van schrijver en dichter Wilhelm Busch mogen de gevangen beestjes in een papieren zakje worden gestopt. Na de rit in de achtbaan kan men de kevers in de mond van Oompje Gijs ‘swipen’. Deze Holle Bolle Gijs bij de uitgang barst in lachen uit en krijgt vervolgens een hoestbui van zoveel kevers in zijn keel.
► Wel Max & Moritz, niet Jan & Piet
Spelen op een graf
De eerste die een interactieve wachtrij aan een attractie toevoegde was Disney. Het Haunted Mansion in het Magic Kingdom in Walt Disney World in Florida kreeg in 2011 een extra lus aan de rij die voert over een kleine begraafplaats. Wie het optionele pad volgt, kan spelen op het orgel van het componistengraf, de eenogige kat laten miauwen en instrumenten op een tombe laten klinken. Het interactieve kerkhof kreeg niet veel bijval van de puristen onder de fans; zij vonden de toevoeging aan de klassieker vloeken in de kerk. Op meer enthousiasme kon een jaar later de interactieve wachtruimte van een andere klassieker rekenen: bij de razend populaire Dumbo-draaimolen werd een grote circustent met drie pistes geplaatst. Bezoekers die een vliegtochtje in Dumbo willen maken komen eerst in de tent, waar ze vermaakt worden met muziek, spelletjes, klimnetten, torens en glijbanen. Op het moment dat de uitgereikte zoemer zoemt, is het tijd om te vliegen. De wachttijd is dan al omgevlogen.
Vaten laten draaien
Er zijn nog diverse andere voorbeelden van succesvolle interactieve wachtrijen. Bij de attractie Race through New York Starring Jimmy Fallon in Universal Studios wachten gasten in de nagebouwde lounge van NBC Studios. Daar ontmoeten ze Hashtag the Panda, een komisch karakter uit The Tonight Show van Jimmy Fallon, en kunnen ze interactieve wenskaarten versturen. In de rij van de Seven Dwarfs Mine Train in het Magic Kingdom kunnen wachtenden met edelstenen gevulde vaten laten draaien. Daardoor verschijnen er kristalachtige patronen op het plafond. Als alle zeven vaten precies gelijk draaien, komt heel kort Sneeuwwitje tevoorschijn. In Indiana Jones Adventure: Temple of the Forbidden Eye in Disneyland in Anaheim worden bezoekers uitgedaagd Maraglyphs te ontcijferen. Deze oude, verloren taal staat op muren en rekwisieten in de rij en vormt een verhaal over de god Mara en zijn schatten die diep in de tempel liggen.
Snelle auto ontwerpen
De wachtruimte van Test Track in Epcot is omgetoverd tot de Chevrolet Design Studio. Alle gasten nemen plaats achter een computerscherm. Daarop ontwerpen ze in een mum van tijd hun eigen stralende, gestroomlijnde bolide. De uitdaging is om een juiste balans te vinden tussen vermogen, efficiëntie, vormgeving en kracht. Eerst kiezen ze een lijn om de vorm van hun auto of truck te bepalen. Vervolgens voegen ze naar wens functies toe, of halen die er weer af. Het ontwerp gaat op het parkticket mee naar de attractie. Daar testen de amateurontwerpers of ze geslaagd zijn in het samenstellen van de meest perfecte auto. Hun snelle rit op Test Track laat haarfijn zien of ze het technische ontwerpproces onder de knie hebben of toch nog wat meer oefening vergt.
► Max & Moritz: power to the powered!
► Pretpark zonder wachten
2020 © Tekst: Adri van Esch – Beeld: Adri van Esch, Matt Stroshane, Ali Nasser (Disney)
