Tussen 2010 en 2020 worden er gigantische bedragen in de Efteling gepompt. Het park opent nieuwe topattracties als houten racerachtbaan Joris en de Draak, de shows Raveleijn en Aquanura, dive coaster Baron 1898 en 4D-film Fabula. Voor de jubileumattractie Symbolica wordt liefst 35 miljoen euro op tafel gelegd. Ook in het Sprookjesbos wordt flink geïnvesteerd: De Sprookjesboom, De Nieuwe Kleren van de Keizer, Pinokkio en De Zes Zwanen worden aan het aanbod toegevoegd. Parkicoon Python wordt afgebroken en helemaal opnieuw opgebouwd en gasten kunnen blijven logeren in een tweede vakantiepark: Het Loonsche Land.
► De geschiedenis van de Efteling in vogelvlucht
Houten racerachtbaan
Nadat eind 2009 houten achtbaan Pegasus is gesloopt, wordt in 2010 voortvarend gewerkt aan de plaatsvervanger: de dubbele racerachtbaan Joris en de Draak. De houten tweelingachtbaan wordt gebouwd door het Amerikaanse Great Coasters International, een bedrijf dat gespecialiseerd is in houten familieachtbanen en dat in Nederland al een visitekaartje heeft achtergelaten met Troy in Toverland. Twee achtbanen die tegen elkaar racen – op een baan van elk 810 meter lang – is uniek voor het noorden van Europa. Alleen in het zuiden vindt men een gelijksoortige dubbele houten baan: Stampida in het Spaanse pretpark Port Aventura.
Donker gerommel
Bijzonder is dat de banen van Joris en de Draak óver het station heen lopen, wat binnen een onheilspellend, donker gerommel veroorzaakt. In het moeras rond de attractie huist de vervaarlijk uitziende draak Edna. Op 30 juni 2010 wordt de achtbaan officieel ingewijd door BN’ers als Jochem van Gelder, Jan Rot, Adje, Ralf Mackenbach en de oud-voetballers René en Willy van de Kerkhof (foto). Op 1 juli mogen gasten voor het eerst een ritje maken in de 25 meter hoge baan. De bouwkosten voor Joris en de Draak bedragen twaalf miljoen euro.
► Joris in de Efteling dendert door
Uit de kluiten gewassen Sprookjesboom
In 2010 wordt ontdekt dat in het Sprookjesbos een uit de kluiten gewassen Sprookjesboom staat die de kinderen verhalen vertelt. De uitbeelding van de boom was een wens van directeur Ronald van der Zijl die twee jaar na zijn vertrek bij de Efteling uitkwam. De wijze Sprookjesboom speelt een hoofdrol als verteller in de gelijknamige animatieserie die van 2006 tot en met 2009 door de Tros wordt uitgezonden. Als oudste inwoner van het Sprookjesbos is hij een raadgever voor sprookjesfiguren als Roodkapje, Klein Duimpje en de kabouters. De boom is negen meter hoog en negen meter breed. Zijn machtige kruin – dertien meter hoog en dertien meter breed – is een thuis voor een aantal bosdieren, waaronder een eekhoorntje en een specht. De diepe stem van de boom is van Hero Muller.
Ruiters te paard
Op 7 april 2011 gaat Raveleijn open. Bij de openingsplechtigheid is een honderdtal Nederlandse burgemeesters aanwezig. Aan het project van dertig miljoen euro is in totaal zestien maanden gebouwd. De eeuwenoude stad Raveleijn vormt niet alleen het decor voor de gelijknamige parkshow, maar biedt tevens plaats aan restaurant Het Wapen van Raveleijn en aan het nieuwe kantoor van de Efteling. Het verhaal van de voorstelling, bedacht door de Efteling en de geliefde kinderboekenschrijver Paul van Loon, gaat over vijf kinderen die uitgroeien tot ruiters te paard. Ze hebben elkaar en hun eigen talenten nodig om de strijd aan te gaan met graaf Olaf Grafhart, de wrede overheerser van de stad. Aan de show doen vijf paarden en evenveel echte raven mee. Voor Raveleijn is speciale muziek gecomponeerd, die door Het Brabants Orkest is uitgevoerd. Het immense theater biedt plaats aan 1200 toeschouwers, maar die zijn niet bijzonder enthousiast over de riddershow die wordt opgevoerd. In een theater zo indrukwekkend als de stad Raveleijn hoort een voorstelling die daar bij past en dat wordt niet waargemaakt, vindt het publiek.
Symfonie van water, licht en muziek
Aquanura gaat op de zestigste verjaardag van de Efteling – op 31 mei 2012 – in première voor VIP’s, personeel en nationale media. Vanaf die dag kondigt legendarische televisiepersoonlijkheid Mies Bouwman de show aan, iets wat zij vanaf dan dagelijks zal doen. Achter hoge schuttingen worden op de drooggelegde bodem van de plas spuitkoppen, vuurspuwers, een circulatiesysteem, compressoren, pompen en filters aangelegd. Heel adembenemend ziet er dat niet uit. Maar hoe anders is dat bij het uiteindelijke resultaat; al die techniek leidt tot een show die zijn weerga niet kent. De ruim vierduizend meter leidingwerk kunnen binnen één uur 350 kubieke meter water verwerken. Met lucht vanuit de compressoren wordt extra druk op de leidingen gezet zodat de waterstralen – aangelicht door negenhonderd lampen – met een kracht van ongeveer 120 bar uit de fonteinen komt. Zo ontstaat een spetterende watershow, een symfonie van water, licht, mist, kleur, muziek en vuur die elke bezoekers ademloos laat toekijken. Aquanura beschikt over liefst tweehonderd fonteinen in negen verschillende typen. Het meest sensationeel zijn de huizenhoge fonteinen midden op de plas: de mini-shooters schieten water dertig meter de lucht in en vier giga-shooters spuiten het water tot liefst zestig meter hoog.
► De première van Aquanura in de Efteling
Hallo Jokie
Op 11 februari 2012 vertrekt Loeki de Leeuw uit Carnaval Festival en keert Jokie terug. Vijfhonderd vrolijk verklede gasten verwelkomen de gastheer met de rode neus in de attractie. Op gepast wijze: in polonaise. Voor het eerst in zijn zestigjarig bestaan is de Efteling open met de jaarwisseling: Oud & Nieuw wordt gevierd met bubbels en oliebollen. Twee nieuwe bouwwerken verfraaien het park: met het pannenkoekenrestaurant Polles Keuken wordt een eerste aanzet gegeven tot het nieuwe Fantasierijk en de komst van Symbolica. Bij de Nieuwe Kleren van de Keizer lacht iedereen in het Sprookjesbos de ijdele keizer uit als hij met nieuwe kleren door zijn rijk denkt te paraderen, maar in werkelijkheid naakt over straat gaat.
Show met cachet
In 2013 krijgt Raveleijn een vernieuwde show. De voorstelling die de eerste twee seizoenen in het openluchttheater van de Efteling stond kreeg weinig bijval van het publiek. De riddershow viel in het niet bij de imposante omgeving waarin de voorstelling wordt gespeeld. De show stak uiterst mager af bij machtige magische stad die het decor is en de arena van 1500 vierkante meter waarin de voorstelling wordt opgevoerd. Het park zocht daarom contact met Puy du Fou, een themapark in het westen van Frankrijk dat bijna legendarisch is geworden door enorme openluchtvoorstellingen. Het productieteam van Puy du Fou bracht een Frans-Nederlands team van vijftig artiesten, stuntmensen, ruiters en valkeniers in stelling en gaf zo aan Raveleijn het cachet dat het nodig had. Het publiek waardeert de nieuwe Raveleijn-show inmiddels met het mooie rapportcijfer 8,8.
► Efteling krijgt Petit Puy du Fou
► Lijntjes van Puy du Fou met de Benelux
Vette dancemix
Na de Eerste en de Tweede Efteling Symfonie krijgt Aquanura in 2014 een derde muziekprogramma, een dancemix van bekende hits van dj Tiësto en Efteling-klassiekers. Tiësto’s Adagio for Strings loopt naadloos over in de soundtrack van Joris en de Draak en zijn nummer 1-hit Traffic blijkt fantastisch te mixen met bekende tunes van attracties als Raveleijn en Carnaval Festival. Allemaal met een stevige beat eronder, die zelf weer wonderwel samengaat met de knallen van de tweehonderd waterstralen van Aquanura. Het is de tweede keer dat Tijs Verwest – alias Tiësto – een fonteinenshow van de Amerikaanse fabrikant WET orkestreert. Ook het waterspektakel bij het megahotel Bellagio in Las Vegas voorzag de Bredanaar van zijn kenmerkende techno, trance en electro. Maar de versie in de Efteling is vetter, vindt de dj. Vooral de remix van de muziek uit het Spookslot – de bekende Dance Macabre van de Franse componist Camille Saint-Saëns – kan hem bekoren: “Daar ben ik bijzonder tevreden over. Het is een klassieker in een heel eigentijds arrangement. Het ziet er ook super uit; het is echt een hoogtepunt in mijn Aquanura-productie.”
Verticale duik
Als op woensdag 5 november 2014 het eerste baandeel van dive coaster Baron 1898 arriveert in Kaatsheuvel juichen achtbaanfans: voor het eerst bevindt zich een trackdeel van een achtbaan van de roemruchte Zwitserse fabrikant Bolliger & Mabillard op Nederlandse bodem. “Iets om een beetje trots op te zijn”, zegt een fan. Op Baron 1898 maakt het voertuig een haast verticale duik naar beneden. Die eerste vrije val eindigt 37,5 meter lager in een korte ondergrondse mijnschacht. Dat past in het verhaal van Baron 1898 dat vertelt dat bezoekers door de hebzuchtige mijnbaron Gustave Hooghmoed als mijnwerkers de goudmijn in gestuurd worden. De trein schiet ondersteboven de rokende tunnel uit en bereikt een snelheid van ruim negentig kilometer per uur. Na een zogenaamde Immelmann – een halve looping met een halve rol – en een Zero G-roll – een kurkentrekker binnenstebuiten, waarbij de berijders zich heel even gewichtloos voelen – schieten de dappere mijnwerkers door een spiraal en vervolgens weer het station in. Baron 1898 is bijna dertig meter hoog en 501 meter lang.
► Van bos naar Baron: de bouw in 70 foto’s
Pinokkio en Gepetto
Op 24 maart 2016 opent het 29e sprookje in het Sprookjesbos. Tussen Roodkapje en De Rode Schoentjes nestelt zich Pinokkio, de van oorsprong Italiaanse vertelling over de houten pop die graag een echt jongetje wil worden. Het nieuwe sprookje bestaat uit drie fantasierijke en zeer gedetailleerde onderdelen. Bezoekers werpen eerst een blik in de pittoreske werkplaats van timmerman Gepetto. Vervolgens komen ze de sluwe kat en vos tegen en uiteindelijk arriveren ze bij een haventje. Daar komen ze oog in oog te staan met een reusachtige monstervis, die Pinokkio en Gepetto in zijn maag heeft. Voor de uitbeelding van het sprookje – dat in 1915 in het Nederlands vertaald werd – zoekt de Efteling contact met de Pinokkio Stichting in het Italiaanse dorpje Collodi. Het attractiepark trekt voor de nieuwe aanwinst twee miljoen euro uit. Voor de komst van Pinokkio moet Kapitein Gijs verhuizen; de sprekende papierbak is verplaatst naar het Ruigrijk.
► Pinokkio laat zijn neus zien in de Efteling
Paleis der Fantasie
Voor het 65-jarig jubileum verrast de Efteling zijn bezoekers met de duurste en grootste attractie ooit gebouwd. In de ambitieuze darkride Symbolica, Paleis der Fantasie reizen gasten door de residentie van koning Pardulfus Domerano. Elke reis door het paleis begint in de Vestibule en eindigt in de Koningszaal, waar zijne hoogheid zich tegoed doet aan een feestmaal en ook Pardoes en prinses Pardijn zijn aangeschoven aan de rijkelijk met eten gevulde tafel. In beide zalen tracht lakei O.J. Punctuel – volgens zijn visitekaartje ‘Secretaris Protocolair van het Paleis der Fantasie’ – de touwtjes stevig in handen te houden. De 34 sierlijke Fantasievaarders zoeven ook onder de sterrenhemel van het Observatorium door naar de tropische plantenkas Botanicum, waar de ruiten barsten door de waterdruk van een kolossale walvis.
Overvloedige thematisering
De Efteling kijkt bij de bouw van Symbolica niet op een paar stuivers. Het paleis van 60 bij 61 meter staat in het hartje van het park en wordt om die reden aan alle kanten keurig afgewerkt. De voorkant wordt gedomineerd door acht torens. De hoogste toren is 20,8 meter hoog. De toren staat op het negen meter hoge dak; het hoogste punt van het Paleis der Fantasie is daarmee 29,8 meter. Op het dak liggen achthonderd zonnepanelen. Voor het ritsysteem wordt gekozen voor geavanceerde zespersoons voertuigen van het Nederlandse bedrijf ETF Ride Systems die zelf hun route in de attractie kiezen en elkaar inhalen in bepaalde scènes. Tel daarbij op de overvloedige thematisering en decoratie, dan is duidelijk waarom het kostenplaatje voor Symbolica 35 miljoen euro bedraagt. De ideeën voor een Paleis der Fantasie stammen al uit 2010. De plannen gingen echter de ijskast in kwamen er halverwege 2015 weer uit. Daarmee heeft Symbolica een unicum op zijn naam staan: nooit eerder pakte de Efteling een project opnieuw op.
► ‘Symbolica heeft de Efteling een hart gegeven’
Bijzondere blikvanger
In 2017 opent de Efteling een tweede vakantiepark, naast Bosrijk: Het Loonsche Land. In het verblijfspark staat een hotel met 75 kamers en 65 Bos-, Heide- en Duinhutten die door het gebruik van natuurlijke materialen naadloos aansluiten bij de groene omgeving. Het Loonsche Land heeft een bijzondere blikvanger: een anderhalve eeuw oude, twintig meter hoge en vier meter dikke rode beuk met als erenaam De Kathedraal. In 2017 passeert de Efteling de magische grens van vijf miljoen bezoekers per jaar. Maar het bedrijf wil verder groeien; richting zeven miljoen bezoekers. Die ambities worden vastgelegd in het bestemmingsplan De Wereld van de Efteling 2030, dat in februari 2017 voor het eerst in het gemeentehuis van Loon op Zand, waartoe Kaatsheuvel behoort, ter inzage ligt.
► Loonsche Land: logeren tussen vermaak en natuur
Visueel spektakel
In september 2018 presenteert de Efteling een heel nieuw concept in theaterbeleving: de voorstelling Caro laat de ‘mallemolen van het leven’ zien en zit vol herkenbare liedjes, vernuftige acrobatiek, geraffineerde effecten, energieke dansen en overweldigende decorstukken. Het toeschouwers in het Efteling Theater zitten rondom het draaiende podium heen, waardoor de band met de spelers heel intens is. Caro is vooral een visueel spektakel, vrijwel zonder gesproken tekst. In de voorstelling wordt hoogstens met wat woorden gestrooid, en dan vaak ook nog in een buurtaal. De sleutel die een schatkist opent wordt ‘the key’ of ‘la clé’, het varkentje van de Stoomcarrousel heet liefdevol ‘Piggy’. Daardoor is Caro ook heel vermakelijk voor buitenlandse gasten, het sluit aan bij de ambitie van de Efteling om uit te groeien tot een internationale verblijfsbestemming.
► Mallemolen vol meeslepende momenten
‘Nieuwe’ Python
Op maandag 8 januari 2018 neemt de Efteling afscheid van de ‘oude’ Python. De 37 jaar oude achtbaan was toe aan een grote opknapbeurt en het pretpark besluit dat grondig aan te pakken door de hele baan af te breken en opnieuw op te bouwen. In twee weken tijd wordt het 350.000 kilo wegende staal van de Python in stukken gesneden met snijbranders. Vervolgens knipt een grote hydraulische tang de iconische baan in kleinere delen van ongeveer 3.000 kilo. Daarna kost het drie maanden om een exacte kopie op te bouwen, bestaande uit 47 baandelen op 57 kolommen. Het baanverloop krijgt een meer ideale lijn met minder hoekige bochten en rondere vormen in de kurkentrekker. Deze aanpassingen zorgen ervoor dat de ‘nieuwe’ Python op rolletjes loopt en de treinen soepel de loopings, dubbele kurkentrekker en helix doorrazen. Het station, de staanders van de liftheuvel en de treinen worden niet vervangen. In september 2018 krijgt het bestemmingsplan De Wereld van de Efteling 2030 goedkeuring van de gemeente Loon op Zand. In het plan staat onder meer het voornemen van het bedrijf om acht hectare oppervlakte toe te voegen aan de oostkant van het attractiepark.
► Python: successtory met een valse start
Zes Zwanen
In het Sprookjesbos van de Efteling wordt op zaterdag 28 september 2019 het dertigste sprookje geopend: De Zes Zwanen. De relatief onbekende vertelling van de gebroeders Grimm ligt op een terrein van vijftienhonderd vierkante meter, gelegen tussen de sprookjes van Sneeuwwitje en Assepoester. Voor het nieuwe sprookjestafereel is 350 kubieke meter zand uitgegraven en tachtig kubieke meter beton gestort. De betonnen bak is omgetoverd tot een vijver waarin zes zwanen in 75.000 liter water zwemmen. Uniek voor het Sprookjesbos is dat aan de vertelling een kleine attractie verbonden is: kinderen en hun ouders kunnen in de zwanen een rondje varen. Het mini- tochtje gaat door het vijftien meter hoge en 350 vierkante meter grote slot. Er wordt 29.000 kilo staal verwerkt in het nieuwe Grimm-sprookje, dat gaat over zes koningszonen die door hun jaloerse stiefmoeder worden veranderd in zwanen. Hun kleine zusje Elisa krijgt de bijna onmogelijke opdracht om die betovering te verbreken en haar broers terug te krijgen. Ze moet zes hemden van bosastertjes voor hen naaien en mag zes jaar niet spreken of lachen.
► De Zes Zwanen smaakt naar meer
► Efteling investeert ruim 25 miljoen euro. Kassa!
Wijze levenslessen
Na zeventien jaar wordt het door de tand des tijds aangetaste Pandadroom – geopend in 2002 – vervangen door Fabula. In de nieuwe driedimensionale film – vervaardigd door studio Aardman Animations in het Engelse Bristol – leert een beer wijze levenslessen van Klaas Vaak en krijgt daardoor meer oog en respect voor andere dieren. De film is vrolijk en spannend, en heeft als doel om – in tegenstelling tot Pandadroom, dat een meer serieuze boodschap had – een lach op de gezichten van de kijkers te toveren. De filmbeelden worden begeleid door diverse effecten, zoals water, geur en wind. Een team van bijna honderdvijftig specialisten werkte ruim twee jaar aan Fabula; in Kaatsheuvel en in Bristol. De opening van Fabula vindt plaats op 6 december 2019. Eind 2019 rijdt ook de Bob zijn laatste rondjes door zijn ijskanaal. De geliefde attractie sluit om plaats te maken voor de familieachtbaan Max & Moritz.
► Dieren worden vriendjes in Fabula
► De Efteling in de fifties
► De Efteling in de sixties
► De Efteling in de seventies
► De Efteling in de eighties
► De Efteling in de nineties
► De Efteling van 2000 tot 2009
► De Efteling vanaf 2020
2020 © Samenstelling: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Efteling
