Disneyland werd bij de opening in 1992 gelanceerd als een vakantiebestemming voor en door Europa. In heel Europa werden er personeelsleden geworven voor het resort bij Parijs. Disneyland moest een internationale cast hebben. Daarom waren er in de aanloop naar de officiële opening niet alleen wervingscampagnes voor medewerkers in heel Frankrijk, maar ook in Groot-Brittannië, Italië, Spanje (bijvoorbeeld op de Expo ‘92 in Sevilla), Duitsland (zoals in Leipzig, zie foto hieronder), België en in Nederland (Amsterdam).
Enorme puzzel
Met trots liet Disney weten dat de enorme puzzel die Disneyland heette in elkaar werd gelegd door bedrijven uit heel Europa. Het luchtschip Hyperion boven de ingang van Videopolis werd vervaardigd in Duitsland, de vliegende raketjes van Orbitron kwamen uit Italië, evenals de autootjes van Autopia en de vliegende galjoenen uit Peter Pan. De glas-in-loodramen werden gemaakt in Engeland, de stoomtreinen in Wales, de boten van It’s a Small World in Zwitserland en de mijntreintjes van Big Thunder Mountain kwamen uit Nederland.
Europees project
Disneyland was een Europees project, benadrukte Disney steevast. Een project dat tot ver over de grenzen van thuisland Frankrijk heenging. Geen wonder dat de bestemming heel bewust Euro Disney was gedoopt. Dat veranderde echter op 1 oktober 1994. Vanaf die datum heet Euro Disney voortaan Disneyland Paris, om duidelijker te zijn waar het resort precies ligt in Europa. In de decennia die volgden werd de Europese gedachte achter het Franse Disneyland steeds meer losgelaten.
Europese cast members
Hoewel Disney er nog steeds trots op is dat bijna één op de vijf cast members afkomstig is uit een ander Europees land dan Frankrijk, is het aantal buitenlandse medewerkers in de loop der jaren behoorlijk geslonken. Bij de opening in 1992 was Euro Disney een populaire werkgever bij Nederlanders: de grote groep managers uit ons land werd gekscherend ‘The Dutch maffia’ genoemd. Tegenwoordig is het aantal hooggeplaatste Nederlanders op één hand te tellen.
Trots op Franse wortels
Versterkt door de coronapandemie – waarbij mensen gedurende bijna twee jaar niet of veel minder de grens over konden – nam het percentage Fransen dat Disneyland Paris bezocht toe. Voor 2020 kwam ruim 40 procent van de bezoekers uit Frankrijk, inmiddels is dat gestegen tot bijna de helft. Disneyland zag zich door corona gedwongen meer te focussen op de thuismarkt. Minder Euro, meer Paris. En Disneyland windt daar geen doekjes om. Het park is, meer dan ooit, trots op zijn ligging en zijn relatie met Frankrijk en Parijs. Disney laat tegenwoordig niet na om die band te benadrukken.
d’Isigny werd Disney
Bij die viering van het honderdjarig bestaan van The Walt Disney Company op 16 oktober 2023 werd het nog even fijntjes gememoreerd: de wortels van de Disney-familie liggen niet Amerika, maar in Frankrijk. In Normandië om precies te zijn, in het plaatsje Isigny-sur-Mer. De twee prominente dorpsbewoners Hugues en Robert Suhard hielpen in 1066 koning Willem I, beter bekend als Willem de Veroveraar, bij zijn strijd in Engeland. De broers Suhard vestigden zich vervolgens definitief aan de overkant van Het Kanaal, en ze namen als eerbetoon aan hun vaderland de naam d’Isigny aan. Later verengelste dat tot Disney. Pas aan het einde van de negentiende eeuw vestigden de afstammelingen van de twee heren zich definitief in de Verenigde Staten.
Lees verder onder de foto
Chevalier de la Légion d’honneur
De jonge Walt ontdekte Frankrijk kort na de wapenstilstand in 1918 als ambulancechauffeur voor het Rode Kruis. Als vrijwilliger verbleef hij elf maanden in Frankrijk. Hij bezocht plekken als Straatsburg, Mont Saint-Michel en de kastelen van de Loirevallei. Hij keerde er meerdere keren terug, zowel voor zaken als voor plezier. In 1935 werd Walt triomfantelijk verwelkomd in Parijs door vele hoogwaardigheidsbekleders en kunstenaars, waaronder de beroemde cameraman Louis Lumière. Bij zijn terugkeer naar Amerika werd Walt door de Franse consul in Los Angeles benoemd tot Chevalier de la Légion d’honneur (foto). Trots op zijn Franse wortels liet hij een familiewapen maken dat geïnspireerd is op het wapen van Normandië. Het wapen is in Disneyland Parijs te zien op het Kasteel van Doornroosje .
Lees verder onder de foto
Lokaal bedrijf
De toegenomen liefde voor Frankrijk blijkt ook uit de openheid van Disney over de samenwerking met Franse bedrijven. In het verleden werden paradewagens voor Disneyland Park vaak gemaakt bij het bedrijf P&P in het Brabantse Asten, en vervolgens op diepladers naar Marne-la-Vallée vervoerd. De praalwagens die in 2022 en 2023 meereden bij de show Rêvons… et le monde s’illumine (foto) kwamen van het bedrijf After uit Emerainville. Een overstap naar een ander productiebedrijf is op zich niet bijzonder. Wel bijzonder is dat Disney überhaupt de naam van de fabrikant noemt – de naam van het Limburgse Vekoma dat meerdere achtbanen voor Disneyland Paris bouwde wordt volledig stilgehouden – en dat het niet onder stoelen of banken steekt dat de paradewagens door een lokaal bedrijf zijn vervaardigd. Emerainville ligt namelijk op minder dan 25 kilometer van het park.
Drones en kostuums
Met net zoveel openheid meldde Disneyland dat voor de grootscheepse renovatie van het Château de la Belle au Bois Dormant negen Franse bedrijven werden ingeschakeld. Het timmerwerk, de dakbedekking, het schilderen en de metaalbewerking, het werd allemaal uitgevoerd door vaklieden die ook historische kerken, kathedralen en kastelen in Frankrijk gerestaureerd hebben. Nog meer Franse bedrijven die Disney graag in de schijnwerpers zet: het eerbiedwaardige, 85 jaar oude bedrijf Dutel uit Lyon levert de stoffen voor de koninklijke kostuums van de cast members van het Disneyland Hotel en de in Bordeaux gevestigde firma Dronisos was verantwoordelijk voor de drones bij de veelgeprezen show Disney D-Light. Samen met Dronisos vestigde Disneyland Paris op 14 juli 2023 een nieuw Europees record: liefst 1495 drones kwamen gelijktijdig in actie boven het Kasteel van Doornroosje.
Ultieme liefdesverklaring
De ultieme liefdesverklaring van Disneyland aan Frankrijk en met name Parijs kwam begin mei 2022: Mickey Mouse toog toen samen met Minnie naar het Palais de Chaillot in de Franse hoofdstad. Vanaf daar verlichtte de wereldberoemde muis op spectaculaire wijze de Eiffeltoren in de kleuren van de dertigste verjaardag van Disneyland Paris. Kosten nog moeite werden gespaard voor deze korte maar buitengewone show: de verrichtingen van Mickey werden ondersteund door een lichtshow met liefst 370 computergestuurde spots.
Goocheltruc
“Deze unieke goocheltruc van Mickey Mouse onderstreept de sterke band tussen Europa’s belangrijkste toeristische bestemming en Frankrijk en de stad Parijs”, meldde Disney bij de presentatie van de videoclip. Hoewel nog steeds heel veel mensen spreken over Euro Disney is duidelijk dat het resort daar zelf anders over denkt: Disneyland is de afgelopen jaren meer Frans en minder Europees geworden.
► Hoe Europa Walt Disney inspireerde
8 mei 2022 / 16 oktober 2023 © Tekst: Adri van Esch – Beeld: Disney
