1. Efteling
Sinds 1996 heeft de Efteling het Huis van de Vijf Zintuigen als imposante ingang. Het gebouw heeft vijf met riet bedekte dakpunten, die elk één van de vijf zintuigen (horen, zien, voelen, ruiken en proeven) representeren. De middelste punt steekt ruim veertig meter de lucht in en is daardoor van verre zichtbaar. Onder de centrale punt is in 2014 in gouden letters de naam Efteling aangebracht.
De ingang van het pretpark is ontworpen door Ton van de Ven. Hij wilde dat het bouwwerk zou lijken op een openhangend gordijn van een uitnodigend theater. Van de Ven vergeleek zijn creatie ook wel met een gigantische paraplu die als blikvanger diende voor aankomende en vertrekkende gasten. Onder de hoofdparaplu – die bedekt is met 4500 vierkante meter riet – zijn de kaartcontrole, de Gastenservice en een toiletgroep gehuisvest. In het achterliggende ronde gebouw bevindt zich souvenirwinkel Efteldingen.
Het dak van de Efteling-entree is helemaal bedekt met riet en wordt volledig ondersteund door houten balken: in totaal maar liefst 800 boomstammen die elkaar op 331 knooppunten ontmoeten. ’s Avonds lichten in het dak honderden witte led-lampjes op. Op 31 mei 2019 – op de 67ste verjaardag van de Efteling – kreeg de glazen achterpui van het Huis van de Vijf Zintuigen glas-in-loodramen. De kleurrijke ramen tonen allerlei Efteling-sprookjes en -attracties. Op de ramen zijn klein de namen van alle medewerkers en hun gezinsleden vermeld.
Naast lof was er ook kritiek op de ingang van de Efteling. Het hoofdgebouw met het enorme rieten dak wordt door iedereen geprezen, maar de gebouwtjes die onder de imposante kap stonden en de invulling van de ruimte konden niet ieders goedkeuring wegdragen. Vlak na de opening in 1996 schreef de architectuurrecensent van de Volkskrant een lovende beoordeling over het gebouw, maar de kassa’s en de Gastenservice in het Huis van de Vijf Zintuigen deed hij smalend af met ‘Anton Pieck-kitsch’. Sinds 2022 zijn alle kassa’s onder de kap verdwenen, omdat bezoekers hun entreetickets voornamelijk online kopen.
► Het Fantasierijk van de Efteling
2. Disneyland Paris
De ingang van Disneyland Paris is gevestigd op de begane grond van het Disneyland Hotel. Onder de middelste van de drie vleugels van het sprookjesachtige hotel bevinden zich de kassa’s en de kaartcontrole. Het stijlvolle hotel zelf heeft 496 kamers, waaronder achttien suites. Het werd ontworpen door Walt Disney Imagineering. De eigen ontwerpafdeling van Disney werd ondersteund door het Californische architectenbureau Wimberley Allison Tong & Goo.
Bezoekers bereiken de ingang via Fantasia Gardens, een uitgebreide tuin met borders, vijvers, watervallen en fonteinen. In het midden van de voorgevel van het Disneyland Hotel is een brede doorgang gemaakt naar de tourniquets. Helemaal bovenin geeft Mickey Mouse met zijn armen de tijd aan in een kolossale klok.
De hoofdingang onderbrengen in een hotel was een weldoordachte keuze, vertelt imagineer Tony Baxter. “We wilden dat onze gasten zich welkom voelen. Het plan ontstond om een façade van een herberg bij de ingang te bouwen, het ultieme symbool van gastvrijheid. Toen kwamen we op het idee van een écht hotel als entree van het park. We ontwierpen het Disneyland Hotel: groots, overweldigend en toch heel hartelijk.” Het werd een succes en Disney bouwde ook in andere parken een hotel bij de poort: het Grand Californian Hotel naast de ingang van Disney’s California Adventure bij Los Angeles en hotel MiraCosta dat toegang geeft tot Tokyo Disney Sea.
3. Tivoli
In ruim 125 jaar is de hoofdingang van Tivoli een bekend monument in Kopenhagen geworden. Tivoli zelf opende in 1843, maar de ingang werd pas in 1890 ingewijd. Voor die tijd had het beroemde stadspark slechts een eenvoudige houten poort met aan weerszijde een kassa.
Oorspronkelijk was het ingangsgebouw uitgebreider dan nu; aan de linkerzijde bevond zich het Apollo Theatre en rechts was restaurant Wivel – later Wivex genaamd – gevestigd. Beide gebouwen werden halverwege de vorige eeuw gesloopt. Op de plek van het restaurant – op de hoek van Vesterbrogade en Bernstorffsgade – bevindt zich een nieuw complex: Tivoli Hjørnet (de Tivoli Hoek). Het nieuwe gebouw zorgt door het vele glas voor een vloeiende overgang tussen stad en park. In het pand zijn winkeltjes, restaurants, een food hall en kamers van het Nimb Hotel. Tivoli Hjørnet is ontworpen door de befaamde architect I.M. Pei, onder meer bekend van de glazen piramides van het Louvre in Parijs. Pal naast de toegangspoort van Tivoli is een Lego Store gevestigd.
► Pretparken hebben hun wortels in Kopenhagen
4. Belantis
Belantis is het jongste grote attractiepark in Duitsland (anno 2003) en het eerste pretpark in voormalig Oost-Duitsland. De entree wordt gevormd door het lichtblauwe Schloss Belantis, een fantasiekasteel met balzalen, een slotcafé, een winkel en een casino. Op de binnenplaats van Slot Belantis is het heerlijk toeven op de terrasjes. Het slot dient tevens als trouwlocatie: bruidsparen kunnen er hun huwelijk sluiten.
5. Europa-Park
De entree van Europa-Park dient niet alleen als ingang, maar ook als hoofdstation voor de EP Express, de monorail die rondom het hele pretpark rijdt. De halteplaats op de eerste verdieping heeft de naam gekregen van een bekend metro- en treinstation in Berlijn: Bahnhof Alexanderplatz. Het gebouw werd in 1996 geopend, tegelijk met de ingangsstraat Deutsche Allee.
De voorkant van de ingang van het Duitse attractiepark kenmerkt zich door een levendige fontein en aan de gevel van het entreegebouw hangen grote banieren met de vlaggen van diverse Europese landen. Meteen achter de ingang staat een origineel stuk van de voormalige Berlijnse muur. Het bijna vierduizend kilo zware en vier meter hoge muurdeel is beschilderd door de in 2011 overleden Amerikaanse kunstenaar James Rizzi. Hij voorzag het stuk historische muur van lachende wolkenkrabbers en noemde het kunstwerk Borderless Buildings.
6. Hansa-Park
Hansa-Park profileert zich met het thema Hanzesteden in Europa. Eén van de bekendste Hanzesteden is Lübeck en blikvanger in die stad is de uit de vijftiende eeuw stammende Holstentor. Hansa-Park heeft in 2008 een duplicaat van deze poort geopend, die dienst doet als imposante ingangspartij. De nagebouwde versie in het Noord-Duitse Sierksdorf is achttien meter hoog en gekopieerd in de verhouding twee staat tot drie.
De originele Holstentor in Lübeck is het symbool van de Hanzesteden, steden die lid waren van het Hanzeverbond. Dit was een samenwerkingsorganisatie van Duitse steden rond de Oostzee, waaraan ook Hansa-Park ligt. Later traden ook Nederlandse steden toe, zoals Kampen, Zwolle en Bolsward. Hansa-Park heeft een compleet themaland rond de Hanze, met bouwwerken uit Hanzesteden als Parijs, Brugge en Venetië.
2016/2021 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, David Jafra, Dan Lundberg, Hansa-Park
