De attracties die je in de Efteling niet mag missen zijn Symbolica, het Sprookjesbos, Droomvlucht, spektakelshow Raveleijn, Villa Volta, Carnaval Festival, Fata Morgana en fonteinenshow Aquanura. Voor de liefhebbers van spanning en snelheid horen ook Baron 1898 (foto), De Vliegende Hollander en Joris en de Draak op het favorietenlijstje te staan.
Wie vaker naar de Efteling wil, kan een abonnement overwegen. Een abonnement geeft tussen 290 en 365 dagen per jaar toegang tot het attractiepark.
Er zijn drie abonnementsvormen. Met het Classic-abonnement kan men het park gedurende een jaar 290 dagen bezoeken. Het kost € 225,00 per jaar of € 20,00 per maand. Houders van het Plus-abonnement hebben 340 dagen per jaar toegang tot het park. Een Plus-abonnement kost € 275,00 per jaar of € 25,00 bij maandelijkse betaling. Het duurst is het Premium-abonnement: voor € 390,00 per jaar of € 35,00 per maand kan de Efteling iedere dag worden bezocht. Een maandabonnement loopt door tot wederopzegging.
De ‘block out’-dagen van de twee goedkopere abonnementen vallen meestal in de weekenden en in de schoolvakanties. Ook als er in het park drukke (bedrijfs)evenementen worden gehouden kan die dag geblockt worden voor houders van een Classic- of Plus-abonnement. De dagen dat het abonnement niet geldig is zijn vooraf bekend.
Naast toegang tot het attractiepark biedt een abonnement nog andere voordelen, zoals korting op entreekaartjes en souvenirs, en gratis toegang of toegang met korting tot andere pretparken. De hoeveelheid voordeeltjes is afhankelijk van de gekozen abonnementsvorm. Fietsen kunnen kosteloos gestald worden (onbewaakte stalling), maar voor de auto is een parkeerabonnement nodig. Dat kost 45 euro per jaar of 4,00 euro per maand.
De Efteling heeft 33 attracties. Als je elk sprookje in het Sprookjesbos en de draaimolens op het Anton Pieck Plein als aparte attracties telt, zijn het er zelfs 66.
De Efteling telt zes achtbanen. De oudste is de Python; deze loopingachtbaan opende in 1981 (foto). De tweede achtbaan met loopings is Baron 1898. Houten achtbaan Joris en de Draak verving in 2010 zijn voorganger Pegasus. De Vliegende Hollander is een combinatie van darkride en korte achtbaan die eindigt met een watersplash. Vogel Rok is een donkere, overdekte achtbaan en Max & Moritz is een dubbele, elektrisch aangedreven achtbaan die ook geschikt is voor jongere kinderen.
Anderrijk is één van de vijf rijken in de Efteling. De andere rijken zijn Marerijk, Reizenrijk, Ruigrijk en Fantasierijk. In Anderrijk – waar elke belevenis weer heel anders is – liggen onder meer de attracties Fata Morgana, Piraña (foto), achtbaan Max & Moritz en Spookslot.
Anderrijk is te bereiken door komend vanaf de centrale Pardoes Promenade op het centrale plein Hartenhof – voor de attractie Symbolica – rechtsaf te gaan en dan rechtdoor te lopen. Vanaf de entree kun je ook vooraan op de Pardoes Promenade – meteen na de spoorwegovergang – rechtsaf gaan.
Anton Pieck was een Nederlandse illustrator en schilder die bekend stond om zijn nostalgische schilderijen en tekeningen. Hij werd in 1951 gevraagd om voor de Efteling sprookjes te ontwerpen. Zijn eerste ontwerpen waren de sprookjes Doornroosje, Langnek, de Sprekende Papegaai, de Chinese Nachtegaal, de put van Vrouw Holle, Sneeuwwitje, De Kikkerkoning en De Magische Klok.
De tekenaar ontwierp bij aanvang ook het Kabouterdorpje en Kleine Boodschap. Pieck, die in 1987 overleed, drukte een grote stempel op het park in Kaatsheuvel. Ook bijna alle latere attracties werden in de kenmerkende stijl van Anton Pieck ontworpen en gerealiseerd.
De Efteling heeft een gratis app beschikbaar voor op de smartphone (foto). De app geeft informatie over wachttijden, showtijden, restaurants en faciliteiten. De plattegrond op de app geeft in realtime aan waar je precies bent in het park en hoe lang het lopen is naar een attractie. De app is beschikbaar in de Apple Store en Google Play.
De Efteling beschikt over uitgestrekte parkeerterreinen. Het meest ideale parkeerterrein ligt recht voor het ingangsgebouw Huis van de Vijf Zintuigen. Op drukke dagen worden overloopparkeerterreinen gebruikt; die liggen verder weg van de ingang en van sommige delen is de infrastructuur belabberd.
Parkeren kost € 12,50 per auto per dag of dagdeel. Bij het uitrijden moet bij de slagbomen een parkeerticket worden ingevoerd. Parkeertickets zijn vooraf online te koop, of bij de Gastenservice en bij automaten in het entreegebouw. Voor elektrische auto’s zijn er (betaalde) oplaadpunten aanwezig.
Elk toilet in de Efteling heeft een plek om baby’s te verschonen. De ruimste verschoonplekken hebben de toiletten ’t Gemack (in Marerijk, naast de ingang naar de Sint Nicolaasplaets) en in restaurant Octopus (aan de Pardoes Promenade). Medewerkers van de restaurants helpen graag bij het opwarmen van potjes of flesjes voedsel. In het Volk van Laaf, Ruigrijk (informeren bij de EHBO) en Station De Oost zijn kolfruimtes.
Ouders met een baby kunnen toch in de achtbanen dankzij de service Babyswitch. Ze gaan dan ieder apart in de attractie, terwijl de andere ouder bij de baby blijft. Daarvoor melden beide ouders zich bij de uitgang. De ene ouder neemt plaats in de achtbaan, terwijl de andere op het perron wacht. Vervolgens worden de rollen omgedraaid.
Eén van de leukste attracties is mensen kijken. Dat kan vanaf een terras, maar ook vanaf de vele bankjes die de Efteling rijk is. Wil je er echt eens rustig voor gaan zitten, dan is het goed te weten dat er (helaas wel steeds minder) banken zijn die lekker zitten. Je kunt op die banken heerlijk onderuit zakken en de wonderlijke wereld van de Efteling aan je voorbij laten trekken. Lees hier welke bankjes in het park net iets comfortabeler zitten.
Bosrijk is één van de twee vakantieparken van de Efteling. Het andere park heet Loonsche Land. Bosrijk omvat Boshuysen, Dorpshuysen en familiekamers. Daarnaast beschikt het park over winkel Kleyn Waerenhuys, restaurant Eethuys en kinderwaterspeelplaats Badhuys. Karakter Klaas Vaak waakt over Bosrijk. Zijn zandkasteel staat midden in de grote centrale waterplas.
► Dromen met Klaas Vaak in Bosrijk
► Klik hier om een verblijf in Efteling Bosrijk te boeken
De Efteling ligt in de provincie Noord-Brabant, vaak simpelweg ingekort als Brabant. De Brabantse wortels werden vooral in de beginjaren benadrukt. Zo stond op de gedrukte plattegrond van het park het wapen van de provincie afgebeeld (foto). Tegenwoordig werkt de Efteling vooral samen met provinciale instanties in de regio Midden-Brabant.
Bij de Efteling horen twee bungalowparken – Bosrijk en Loonsche Land – met in totaal 2550 bedden. Bosrijk opende in 2009 en beschikt over zes- en achtpersoons huisjes, twaalfpersoons groepsaccommodaties en vierpersoons familiekamers. Loonsche Land opende de poorten in 2017 en bestaat uit een hotel, themakamers en vakantiehuisjes met in totaal duizend bedden. Tussen de jaren 1959 en 1985 had de Efteling ook al een klein bungalowpark, Het Kraanven. Het park is gesloopt en ‘teruggegeven aan de natuur’.
► Klik hier om een verblijf in een bungalowpark van de Efteling te boeken
Vanuit Tilburg en ’s-Hertogenbosch is de Efteling met de reguliere lijnbus bereikbaar. De bussen 136, 300, 301 en 302 stoppen op het busstation van het pretpark. In het hoogseizoen en de weekenden rijden de sneldiensten 800 en 801 van Arriva naar de Efteling. In de zomermaanden rijdt in de weekenden en de vakanties de Efteling Express van Centraal Station Breda rechtstreeks en zonder tussenstops naar het attractiepark. De busmaatschappij Flixbus biedt in de zomermaanden vervoer aan vanuit Amsterdam, Almere en Brussel.
Een darkride is een type attractie waarbij bezoekers in een voertuig door een donker gebouw langs allerlei scènes rijden, varen of vliegen. Walt Disney ontwikkelde deze attractievorm tot echte publiekslievelingen. De Efteling heeft een aantal alom gerespecteerde darkrides. De oudste is Carnaval Festival (1984), in 1986 kreeg het park Fata Morgana, Droomvlucht opende in 1993 en in 2017 was het darkridekwartet met Symbolica, Paleis der Fantasie (foto) compleet.
De Efteling is elke dag open, 365 dagen per jaar. Voor abonnementhouders gelden er maximaal veertien ‘block out’-dagen waarop het park voor hen niet toegankelijk is. Het pretpark is dagelijks open, maar attracties kunnen wel gesloten zijn, bijvoorbeeld voor onderhoud.
In de winter zijn de waterattracties dicht en achtbanen kunnen vanwege de vorst soms niet opengaan. Op de website van de Efteling staat een actuele lijst van attracties die voor onderhoud voor korte of langere tijd gesloten zijn. Voor de ingang van het park staat een bord met daarop de attracties die onvoorzien niet open kunnen.
De drukte in de Efteling is heel wisselend. Op een doordeweekse dag in februari is het park haast uitgestorven, op een zondag in oktober kan het terrein uitpuilen met bezoekers. De bekende regel dat een doordeweekse dag rustiger is dan een weekenddag en dat in vakanties veel mensen richting Kaatsheuvel trekken geldt natuurlijk nog steeds.
Ook een doordeweekse dag kan druk zijn, bijvoorbeeld als in juni veel schoolreisjes de Efteling als bestemming hebben. De Efteling heeft een druktekalender op de website staan die vrij goed voorspelt of het een drukke, normale of rustige dag wordt.
De Efteling heeft een EHBO-post in het Marerijk, naast het Carrouselcomplex. Bij eerstehulp-vragen kun je een medewerker aanspreken en bij noodgevallen kun je bellen met 0416 – 288 112.
Het Huis van de Vijf Zintuigen vormt de entree van de Efteling. Het imposante rietgedekte gebouw met de vijf punten herbergt de Gastenservice (waar bezoekers ook entreetickets kunnen kopen), automaten voor entree- en parkeertickets en een toiletblok. Meteen na de kassa’s is de kaartcontrole en de plek waar bezoekers het park betreden. Tickets voor de Efteling kosten tussen € 38,00 en € 51,00, afhankelijk van de bezoekdag. Voor een overzicht van alle ticketopties: klik hier.
Fantasierijk is één van de vijf rijken in de Efteling. De andere rijken zijn Marerijk, Reizenrijk, Ruigrijk en Anderrijk. Fantasierijk vormt de entree en tevens het hart van de Efteling. Middelpunt van het rijk is de darkride Symbolica (foto). Wie binnenkomt in het park, stapt meteen Fantasierijk in.
Naast de hoofdingang van het park ligt een ruime, omheinde stalling voor fietsen. ANWB-wegwijzers wijzen fietsers de weg naar deze stalling. Een (brom)fiets stallen is gratis. Er zijn enkele oplaadpunten voor elektrische fietsen (niet vooraf te reserveren). Er is ook een kleinere fietsenstalling bij de bushalte aan de Europalaan. Beide stallingen zijn onbewaakt.
De Efteling is makkelijk en snel per fiets te bereiken over de F261, de fietssnelweg tussen Waalwijk en Tilburg. Deze snelle en comfortabele fietsroute voor langzaam rijdend verkeer is overal vrijliggend.
Bij een dagje pretpark is frites (of friet, of patat) nog immer een populaire snack of maaltijd. In de Efteling is op diverse plaatsen een frietje verkrijgbaar, desgewenst aangevuld met een kroketje of frikadel. Voor frites kun je in de Efteling terecht bij De Smulpaap (Anton Pieckplein, Marerijk), Frau Boltes Küche (Anderrijk, naast Max & Moritz) en De Hongerige Machinist in Station De Oost (Ruigrijk, naast de Python).
Wie stopten de verrassingen in de eieren van de kip, op welke sage is Villa Volta gebaseerd, hoeveel zonnepanelen liggen er op het dak van Symbolica en hoe heette de Commissaris van de Koningin die het pretpark officieel opende? De Efteling zit propvol leuke weetjes, feitjes en fun facts. Je leest ze hier!
De Gastenservice bevindt zich in entreegebouw Het Huis van de Vijf Zintuigen, dus nog voor de ticketcontrole. Daar kan men terecht voor entreekaartjes, vragen, voor het aanschaffen van een abonnement of voor tickets voor de musical.
Veel attracties in de Efteling zijn toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking. Vaak via de uitgang of een speciale ingang voor gehandicapten. Sommige attracties zijn moeilijk of niet toegankelijk, zoals Droomvlucht en Villa Volta. Bij Droomvlucht heeft het park de Virtuele Droomvlucht gerealiseerd, een ruimte waarin de gehandicapte gast hetzelfde ziet, voelt en ruikt als zijn medegasten dankzij virtual reality en andere technieken (foto).
In Villa Volta is voor fysiek gehandicapten een filmruimte ingericht waar het verhaal van de attractie wordt verteld. Het pretpark heeft een speciale plattegrond waarop alle (on)mogelijkheden op worden aangegeven en waarop ook te zien is welke paden moeilijker begaanbaar zijn, met name in het Sprookjesbos.
De Efteling is nooit gesloten. Het park is elke dag open, 365 dagen per jaar. Attracties kunnen echter wel gesloten zijn, bijvoorbeeld voor onderhoud. In de winter zijn de waterattracties dicht en achtbanen kunnen vanwege de vorst soms niet opengaan. Op de website van de Efteling staat een actuele lijst van attracties die voor onderhoud voor korte of langere tijd gesloten zijn. Voor de ingang van het park staat een bord met daarop de attracties die onvoorzien niet open kunnen.
Een gedeelte van de Efteling is beschikbaar op Google Streetview. Je wandelt simpelweg via het beeldscherm van je computer of smartphone door het park. De beelden zijn al wat ouder: Symbolica bijvoorbeeld was nog in aanbouw.
Voor een perfect broodje hamburger of cheeseburger heeft de Efteling een aantal ‘gespecialiseerde’ adressen, zoals de Burger Backery (tussen Frau Boltes Küche en de Aquanura-vijver) en De Likkebaerd (naast de ingang van de Python, foto). De Likkebaerd is een zogenaamde ‘healthy grill’: op de menukaart staan grill-specialiteiten met bijvoorbeeld minder zout.
In de Efteling wonen elf Holle Bolle Gijzen, de bekende papiervreters die ‘grote brokken kunnen schrokken’. De pratende afvalbak was een idee van technische man Peter Reijnders en werd ontworpen door Anton Pieck. Het aantal populaire papierslikkers breidde zich na de introductie in 1959 snel uit. Er kwamen ook varianten, zoals een nijlpaard en een boekanier. Andere parken kopieerden mondjesmaat het idee van de Efteling, maar Holle Bolle Gijs bleef toch echt een icoon voor het park in Kaatsheuvel.
Honden (en ook andere huisdieren) zijn niet toegestaan in de Efteling. Alleen blindengeleidehonden en andere hulphonden mogen het park in. Sinds april 2022 is er geen hondenkennel meer bij de Efteling. Als een hond of ander dier wordt achtergelaten in de auto op het parkeerterrein, schakelt de Efteling direct de politie in.
De één eet in een pretpark het liefst iets uit het vuistje, om maar geen tijd te hoeven verliezen. Voor de ander is een dagje uit niet compleet zonder een rustige maaltijd met ‘de benen onder de tafel’. Voor elke keus heeft de Efteling voldoende aanbod. Wie voor het eten tijd wil uittrekken gaat naar Het Witte Paard, Het Wapen van Raveleijn of restaurant Panorama. Voor een snellere hap zijn Frau Boltes Küche (foto, in Anderrijk), Station De Oost (in Ruigrijk) of Fabula (aan de Pardoes Promenade) goede opties. Overal in het park staan ook kiosken voor popcorn, pizzapunten, ijs of een suikerspin.
Wat de pot schaft of uit het vuistje
Dagje eten in de Efteling
In 1992 kreeg de Efteling een eigen hotel, aan de rand van het park en grenzend aan rijksweg A261. Het Efteling Hotel is een baken voor bezoekers: wie de vier glinsterende dakkoepels van het ‘zwevende kasteel’ in de verte ziet weet dat hij binnen enkele minuten voor de poort van het pretpark staat. Het Efteling Hotel heeft 102 reguliere kamers. Daarnaast heeft het hotel 21 sprookjesachtige suites rond thema’s als Assepoester, de Laven, de Stoomcarrousel, het Circus, Doornroosje, Droomvlucht, het Noorderlicht, mascotte Pardoes en De Vliegende Hollander.
Uitrusten met een drankje of een hapje kan in bar De Gelagkamer of in restaurant De Hoffelijke Heraut. Hotelgasten kunnen een half uur voor de officiële openingstijd het park betreden via een eigen ingang.
► Klik hier om een overnachting of verblijf in het Efteling Hotel te boeken
De Efteling biedt een ruime keuze in zowel soft ijs als verpakt ijs. Nagenoeg alle horecapunten verkopen verpakte ijsjes. Bij De Kombuys (bij de Python) en Oase (bij Fata Morgana) kan men een soft ijsje laten ‘tappen’. Bolletjes schepijs in allerlei smaken zijn te koop in Den Suykerbuyk aan het Anton Pieckplein (Marerijk, foto) en Fabula aan de Pardoes Promenade.
In de Efteling zijn twee Happiness Stations van Ola waar de bekende Swirls worden verkocht. Je vindt ze aan de achterkant van restaurant Het Witte Paard in het Marerijk en naast pannenkoekenrestaurant Polles Keuken op de Pardoes Promenade.
Op verschillende manieren worden bezoekers van de Efteling geïnformeerd over de attracties, de wachttijden, de shows en de faciliteiten. Bezoekers kunnen bij de ingang van het park een gratis papieren plattegrond meenemen of hun weg zoeken op de plattegrondborden die op diverse plekken in het park staan. Het plattegrondbord op de Pardoes Promenade laat ook de actuele wachttijden zien.
De wachttijden zijn ook te raadplegen op de eigen app van de Efteling. Deze handige app bevat ook een plattegrond die laat zien waar je precies in het park bent en hoe je moet lopen naar je favoriete attractie. De Efteling-app voor de smartphone is gratis te downloaden via de Apple Store of Google Play.
De Efteling ligt aan de zuidrand van Kaatsheuvel. Kaatsheuvel behoort tot de gemeente Loon op Zand en is een langgerekt dorp zoals er diverse liggen in de Langstraat, de streek waartoe Loon op Zand behoort. Kaatsheuvel is van oorsprong een dorp waar veel mensen de kost verdienden met het maken van schoenen, vandaar ook dat de gemeente tijdens carnaval Schoenlapperslaand heet.
In 1949, nog voordat op het terrein waar nu de Efteling ligt een speeltuin en een Sprookjesbos werden geopend, vond er een tentoonstelling over de geschiedenis van de schoenindustrie plaats, toepasselijk De Schoen geheten. Kaatsheuvel heeft schoenen ingeruild voor toerisme: het dorp profiteert in hoge mate van de aanwezigheid van de Efteling en van de komst van jaarlijks meer dan vijf miljoen toeristen.
In 1981 opende de Efteling de Python, voornamelijk bedoeld om ook de jeugd en jongvolwassenen naar Kaatsheuvel te trekken. Voor dat jaar richtte het park zich in hoofdzaak op kinderen en hun ouders, maar ook na de komst van de legendarische Python en snelle attracties als de Halve Maen en de – inmiddels verdwenen – Bob bleven kinderen een dankbaar publiek voor de Efteling. Geen wonder, met een Spookjesbos als hoofdattractie.
In elk van de andere rijken zijn belevenissen voor kinderen te vinden, zoals speeltuintjes (foto: speeltuin Kinder Vreugd in het Marerijk), een doolhof, draaimolens, traptreintjes en ontmoetingen met karakters. Kinderen die nog te klein zijn voor achtbanen en andere snelle attracties vinden in de Efteling genoeg van hun gading voor een volle – en vermoeiende – dag.
Op allerlei plekken in het park is ‘coffee-to-go’ te koop. Even rustig genieten van een bakkie en meer keus in koffiesoorten bieden De Gebrande Boon aan de Pardoes Promenade, Kleyne Klaroen in het Sprookjesbos, de koffiecorner in Station de Oost bij de Python en de buitenkiosk van restaurant Panorama, naast Vogel Rok.
De entreeprijs voor de Efteling varieert van € 38,00 tot € 51,00, afhankelijk van de bezoekdag. Op de meest rustige dagen is de entreeprijs aan de kassa € 38,00. Op rustige dagen € 44,00, op drukkere dagen € 47,00 en op heel drukke dagen € 51,00. Wie goed rondkijkt vindt soms kortingen: klik hier voor meer info. Parkeren kost € 12,50 per dag.
Loonsche Land is één van de twee vakantieparken van de Efteling. Het andere park heet Bosrijk. In Loonsche Land logeer je boven, op of onder de grond. Vanuit de eenvoudige vakantiewoningen kijk je uit over de boomtoppen of je logeert in een van de knusse hutten die bedekt zijn met duinzand en heide. Alle vakantieverblijven en de hotelkamers zijn gemaakt van natuurlijke materialen. Kenmerkend voor de natuurbeleving in het park is een anderhalve eeuw oude dikke rode beuk die zijn ereplaatsje in het Loonsche Land heeft behouden.
► Loonsche Land: logeren tussen vermaak en natuur
► Klik hier om een verblijf in Efteling Loonsche Land te boeken
Marerijk is één van de vijf rijken in de Efteling. De andere rijken zijn Anderrijk, Reizenrijk, Ruigrijk en Fantasierijk. In Marerijk ligt de oorsprong van het park, met ‘oude’ attracties als het Sprookjesbos en de Stoomcarrousel. In Marerijk liggen ook publiekslievelingen als Droomvlucht, Villa Volta en het Volk van Laaf (foto). Marerijk is te bereiken door komend vanaf de centrale Pardoes Promenade op het centrale plein Hartenhof – voor de attractie Symbolica – linksaf te gaan.
De Efteling heeft een eigen museum aan het Anton Pieckplein in het Marerijk. In het kleine complex is een filmzaaltje, worden speciale tentoonstellingen ingericht en zijn originele ontwerpschetsen te bewonderen. De Efteling heeft een eigen ontwerpafdeling. Het park in Kaatsheuvel is groot geworden door vermaarde creatievelingen als Anton Pieck, Peter Reijnders en Ton van de Ven. Die traditie wordt voortgezet door een nieuwe lichting imagineers: Sander de Bruijn (Raveleijn, Baron 1898, de darkride Symbolica), Karel Willemen (De Vliegende Hollander), Robert-Jaap Jansen (Vrouw Holle, Pinokkio) en Alessio Castellani (Sprookjesboom, Pinokkio).
In het Efteling Theater staat elk jaar een nieuwe voorstelling op de planken die los van het attractiepark bezocht kan worden. Het theater heeft zich in de afgelopen jaren gespecialiseerd in (korte) familiemusicals zoals Sprookjesboom, Pinokkio (foto) en De Sprookjessprokkelaar. Daarvoor stonden langere musicals op het podium, zoals The Sound of Music, Kruimeltje en De Kleine Zeemeermin. In 2018 probeerde de Efteling weer iets nieuws: een Cirque du Soleil-achtige voorstelling met dans en acrobatiek die naast jong en oud ook een internationaal publiek moet aanspreken. De show Caro is gebaseerd op de romantiek rond de aloude Stoomcarrousel van het pretpark.
De Efteling is per trein en bus bereikbaar, maar heeft niet zoals veel andere parken van deze omvang een treinstation naast de deur. Wie per trein naar Kaatsheuvel wil komen, reist eerst naar Tilburg of ’s-Hertogenbosch. Vanaf het NS-station in die steden rijden lijnbussen van Arriva naar het attractiepark. In vakanties en de zomermaanden worden ook snelbussen ingezet en is er een speciale sneldienst van het NS-station in Breda naar de Efteling.
Wie langer dan één dag van de Efteling wil genieten kan overnachten in één van de drie eigen vakantieverblijven van het park. Het Efteling Hotel (foto) heeft naast reguliere kamers ook sprookjesachtige – en prijzige – suites rond thema’s als het Noorderlicht, de Laven en het circus.
Bosrijk is een uitgestrekt groen verblijfspark met knusse Boshuysen, Dorpshuysen en familiekamers. Vakantiepark Loonsche Land heeft eenvoudige vakantiewoningen met een bijzondere ligging: in een boomtop of half begraven onder heide en duinzand.
► Klik hier om een overnachting of verblijf in de Efteling te boeken
Midden in de Efteling serveert Polles Keuken heerlijke pannenkoeken. Het populaire restaurant naast Symbolica heeft onder meer pannenkoeken met appel, banaan, warme kersen, vanille-ijs, zalm of geitenkaas op het menu staan. Een gewone ‘naturel’ pannenkoek kan natuurlijk ook. Onder het eten worden gasten vermaakt door een kleurrijke stellage met pruttelende pannen, fluitende ketels en tikkende soeplepels.
De Efteling beschikt over uitgestrekte parkeerterreinen. Het meest ideale parkeerterrein ligt recht voor het ingangsgebouw Huis van de Vijf Zintuigen. Op drukke dagen worden overloopparkeerterreinen gebruikt; die liggen verder weg van de ingang en van sommige delen is de infrastructuur belabberd. Parkeren kost € 12,50 per auto per dag of dagdeel. Bij het uitrijden moet bij de slagbomen een parkeerticket worden ingevoerd. Parkeertickets zijn te koop bij de Gastenservice of bij diverse ticketautomaten in het entreegebouw.
Bij een dagje pretpark is patat (of friet zoals ze in Brabant zeggen) nog immer een populaire snack of maaltijd. In de Efteling is op diverse plaatsen een patatje verkrijgbaar, desgewenst aangevuld met een kroketje of frikadel. Voor een frietje kun je in de Efteling terecht bij De Smulpaap (Anton Pieckplein in het Marerijk, foto), Frau Boltes Küche (Anderrijk, naast Max & Moritz) en De Hongerige Machinist in Station De Oost (Ruigrijk, naast de Python).
In de Efteling is overal plek om rustig en uitgebreid te picknicken. Onze favoriete plek voor het verorberen van de eigen broodjes: het Anton Pieck Plein.
Met een plattegrond in de hand is het gemakkelijker navigeren in de Efteling; het park is groot en qua lay-out niet altijd even logisch. Er zijn drie manieren om de plattegrond van het pretpark te raadplegen. Bij de ingang van de Efteling staan een open kar of bakken waarin handzame plattegrondjes zitten in diverse talen. Die uitvouwbare papieren plattegronden kan men gratis meenemen.
Op diverse plekken op het terrein staan grote borden met plattegronden, onder meer op de Pardoes Promenade en rechts van de grote speelweide op de grens van Marerijk en Reizenrijk.
De Efteling-app voor smartphones bevat een interactieve plattegrond waarop ook nog eens realtime te zien is waar je jezelf bevindt in het park. Daarnaast staan op grote kruisingen wegwijzers die de richting naar rijken en de uitgang aangeven.
Poffertjes zijn te koop bij een horecagelegenheid die toepasselijk ’t Poffertje heet. De oud-Hollandse poffertjeskraam staat tegenover het Carrouselcomplex. Je kunt er binnen en buiten genieten van een no-nonsense portie poffertjes met alleen roomboter en poedersuiker. Maar je kunt deze typisch Hollandse lekkernij ook bestellen met warme appeltjes en karamelsaus, of met banaan en Nutella.
Diverse horecapunten in de Efteling verkopen popcorn, onder meer ’t Seylend Fregat (achter het Spookslot, tegenover de ingang van de Piraña), De Kombuys (tussen Python en De Vliegende Hollander) en ’t Suyker Huys (links van de Stoomcarrousel, niet altijd geopend).
De prijzen in de Efteling zijn voor een groot attractiepark heel gemiddeld. De entreeprijs van tussen 38,00 en 51,00 euro – afhankelijk van de bezoekdag en de drukte – is voor hetgeen het park te bieden heeft niet overmatig. In vergelijking met Duitse attractieparken en zeker met Disneyland Paris is de Efteling zelfs stukken goedkoper. Entreeprijzen van parken in andere Europese landen zijn vergelijkbaar met die van de Efteling, maar ze bieden vaak een minder groot en kwalitatief hoogstaand aanbod. Voor een overzicht van alle ticketopties: klik hier.
De Efteling heeft in zijn bestaan diverse internationale prijzen gewonnen. In 1972 ontving het park de Pomme d’Or, een prestigieuze prijs toegekend door een Europese organisatie van reisjournalisten. In 1992 wint de Efteling de Applause Award van de International Association of Amusement Parks and Attractions (IAAPA). De Efteling mocht zich daardoor twee jaar lang ‘het beste attractiepark ter wereld’ noemen. Het park is ook diverse malen bekroond door de Themed Entertainment Association (TEA). Villa Volta (1992), Aquanura (2012) en Symbolica (2017) kregen van TEA een Outstanding Achievement Award en in 2005 ontving de Efteling de oeuvreprijs Thea Classic Award.
Bij aanhoudende regen hoeft een dagje Efteling niet onmiddellijk in het water te vallen. Het park telt een groot aantal overdekte attracties, zoals Symbolica, Droomvlucht, Carnaval Festival, Vogel Rok en het Carrouselcomplex. In het Sprookjesbos zijn diverse sprookjes geheel over gedeeltelijk onder dak. De show Raveleijn kan bekeken worden vanaf een overkapte tribune.
Reizenrijk is één van de vijf rijken in de Efteling. De andere rijken zijn Marerijk, Anderrijk, Ruigrijk en Fantasierijk. In Reizenrijk liggen kleurrijke attracties als Carnaval Festival en Sirocco (foto). Reizenrijk is te bereiken door komend vanaf de centrale Pardoes Promenade op het centrale plein Hartenhof – voor de attractie Symbolica – rechtsaf te gaan, vervolgens meteen links en dan achter Symbolica langs rechtdoor te lopen. Linksaf voor Symbolica kan ook: loop door tot aan de spoorwegovergang en houdt daar rechts aan.
Om de Efteling te bezoeken heb je een geldig entreebewijs én een reservering nodig. Een bezoekdag reserveren kan via de website van het park.
Wil je een tafel in een restaurant reserveren, dan kan dat ter plekke, maar ook per telefoon of online. Het is mogelijk om vooraf te reserveren voor restaurant Panorama (naast Carnaval Festival en Vogel Rok), voor Pinokkio’s Pasta en Pizza Restaurant (in het Efteling Theater) en voor Het Wapen van Raveleijn. Dat laatste restaurant is ook zonder parkbezoek te reserveren. Dat kan via de officiële website van de Efteling, tot twee dagen van tevoren. Op de dag zelf kun je telefonisch een tafeltje serveren via het nummer 0416 – 537 777.
Op allerlei plekken in de Efteling kun je terecht voor een patatje, pizzapunt of broodje worst uit het vuistje. Wil je rustig aan tafel eten, dan zijn er twee grote zelfbedieningsrestaurant: Het Witte Paard in het Marerijk en Panorama, naast Vogel Rok. Daarnaast zijn er drie restaurants waar je aan tafel bediend wordt: het populaire pannenkoekenrestaurant Polles Keuken, Het Wapen van Raveleijn (foto), een restaurant met een middeleeuwse touch, en Panorama.
Uit het vuistje of wat de pot schaft
Dagje eten in de Efteling
In de Efteling mag niet gerookt worden. Niet binnen en niet buiten. Voor mensen die tijdens hun dagje uit niet zonder een sigaret kunnen, zijn op tien plaatsen in het park kleine, afgescheiden rookzones ingericht. De rookzones staan aangegeven op de plattegrond en in de app.
Wie slecht ter been is, kan bij de Efteling gratis een rolstoel lenen. Maar: op is op. Dus vooraf reserveren is aan te raden! Dat kan tot maximaal één dag vooraf via de website van het park. De rolstoel kan worden afgehaald bij het servicegebouw op het parkeerterrein (voor het grote entreegebouw). Per persoon, gezelschap of instelling kunnen maximaal twee rolstoelen per dag worden gereserveerd en bij het ophalen van de rolstoel wordt om een geldig legitimatiebewijs gevraagd.
De Efteling ligt aan rijksweg N261, halverwege de steden Waalwijk en Tilburg. Voer op je navigatie ‘Europalaan 1, Kaatsheuvel’ in, voor het Efteling Hotel ‘Horst 31, Kaatsheuvel, voor Bosrijk ‘Eftelingsestraat 7, Kaatsheuvel’ en voor Loonsche Land ‘Eftelingsestraat 5, Kaatsheuvel’. Het attractiepark en de verblijfsaccommodaties kunnen het makkelijkst vanaf het noorden worden benaderd, vanuit de richting Waalwijk. De weg voert dan over snelweg A59 (Maasroute) naar de N261. In het zuiden komt de rondweg rond Tilburg uit op de N261.
Ruigrijk is één van de vijf rijken in de Efteling. De andere rijken zijn Marerijk, Reizenrijk, Anderrijk en Fantasierijk. De naam zegt het al: de meest wilde en spannende attracties liggen in Ruigrijk: de Python, Joris en de Draak, Baron 1898 en De Halve Maen (foto). Ruigrijk is te bereiken door komend vanaf de centrale Pardoes Promenade op het centrale plein Hartenhof – voor de attractie Symbolica – rechtsaf te gaan, vervolgens meteen links en dan over de brug rechts.
De grootste souvenirwinkel is Efteldingen, bij de in- en uitgang van het park. Wie op zoek is naar sprookjessouvenirs vindt de meeste keus bij In den Oude Marskramer, naast de ingang van het Sprookjesbos. Jokies Wereld naast Carnaval Festival is een kleurrijke winkel met ook veel cadeautjes voor peuters en kleuters. Vier attracties hebben hun eigen shop: De Bazaar bij Fata Morgana, Confetti bij Carnaval Festival, de Savannebar in Fabula en Gulden Gaarde bij Droomvlucht.
De grootste en meest spectaculaire show in de Efteling is Raveleijn (foto). Niet alleen de voorstelling is imposant, ook het openluchttheater zelf (met overdekte tribune) is prachtig. Aan het eind van de dag worden is er meerdere keren een voorstelling van de fonteinenshow Aquanura. Vooral in het donker is deze watershow – op de grote vijver tussen de ingang en Fata Morgana – erg indrukwekkend.
Een kleine voorstelling is de Sprookjesboomshow die meerdere malen per dag wordt opgevoerd in het Sprookjesbostheater, naast de ingang naar de Indische Waterlelies. Meer vaste theatershows heeft de Efteling niet, wel worden er op diverse plekken optredens verzorgd. Daarnaast heeft het Efteling Theater een show op het programma, maar daarvoor moet apart worden gereserveerd en betaald. Mocht je die voorstelling op je bezoekdag willen zien, informeer dan bij de gastenservice bij de ingang of er nog tickets voorradig zijn.
Enkele attracties in de Efteling hebben een speciale single rider line, een rij waarin mensen die de attractie in hun eentje bezoeken of die er geen probleem mee hebben dat hun gezelschap wordt opgesplitst kunnen aansluiten. Met de bezoekers in de single rider line worden lege stoeltjes in de voertuigen opgevuld. De wachttijd in deze rij is doorgaans (aanzienlijk) korter dan in de normale wachtrij. Er zijn single rider lines bij de Python, Joris en de Draak, de Vliegende Hollander, Max & Moritz, Baron 1898 (foto) en Symbolica.
Tot aan de komst van het Volk van Laaf in 1990 had de Efteling een grote speeltuin. Die werd opgeofferd aan het dorpje waarin de Laven wonen. Naast het Volk van Laaf ligt nu nog wel een kleine speeltuin, in de stijl van Anton Pieck: Kinder Vreugd. Naast het terras van restaurant Panorama in Reizenrijk ligt het bontgekleurde speeltuintje Kleuterhof (foto). Ook in Reizenrijk ligt Archipel, een waterrijk avontureneiland. In Ruigrijk ligt het grote Speelbos Nest. De speelelementen in deze speeltuin zijn gethematiseerd rond de attracties die in Ruigrijk te vinden zijn, zoals Joris en de Draak, de Vliegende Hollander en Baron 1898.
De kiem van de Efteling ligt in het Sprookjesbos. Deze attractie, die in 1952 opende met zes sprookjes, onderscheidt de Efteling van alle andere attractieparken. De eerste sprookjes werden ontworpen door tekenaar Anton Pieck en technisch vernuft Peter Reijnders. Inmiddels telt het bos bijna dertig sprookjestaferelen. Je ziet ze allemaal als je het bos via de hoofdentree in het Marerijk betreedt en het rode klinkerpad volgt. Trek voor een wandeling door het hele Sprookjesbos gerust enkele uren uit. Toiletten en horecapunt Kleyne Klaroen bevinden zich op het Herautenplein.
Wie voor 15.00 uur souvenirs koopt, kan gebruik maken van de gratis Souvenir Express. Deze service zorgt ervoor dat de souvenirs naar de uitgang worden gebracht, zodat je er niet de hele dag mee hoeft te slepen. Bij vertrek naar huis haal je je gekochte spulletjes gewoon op bij het servicegebouw bij het parkeerterrein. Souvenirs kunnen ook naar de recepties van het Efteling Hotel, Bosrijk en Loonsche Land worden gebracht.
Op verschillende plaatsen in het attractiepark zijn suikerspinnen te koop, onder meer bij De Kombuys (tussen Python en De Vliegende Hollander) en ’t Suyker Huys (links van de Stoomcarrousel, niet altijd geopend).
In 2002 kreeg de Efteling een groot eigen theater, vlak bij de hoofdentree. Aanvankelijk werden in het Efteling Theater parkshows opgevoerd die gratis konden worden bezocht door de bezoekers. De Efteling Sprookjesshows bouwden in de loop der jaren een goede reputatie en een eigen fanschare op. In 2008 ‘onttrok’ de Efteling het theater aan het park en werd het een losstaande faciliteit. Voor de voorstellingen moest voortaan een apart ticket worden gekocht en shows konden los van het park worden bezocht. Vanaf september 2018 staat de voorstelling Caro in het theater, een familieshow vol muziek en acrobatiek.
Tickets voor de Efteling kosten tussen 38,00 en 51,00 euro – afhankelijk van de bezoekdag – en zijn te koop via de website van het park. In de meeste gevallen zijn er ook op de dag zelf nog tickets ter plaatse te koop, bij de Gastenservice. Er is ook een ticket nodig voor het parkeren van de auto. Een uitrijticket kost 12,50 euro, te koop bij de Gastenservice en automaten bij de uitgang.
Op diverse plekken verspreid door het park staan toiletgebouwen. Ook de restaurants en het theater hebben toiletgroepen. Bij de ingang van het park is zowel voor als na de kaartcontrole een toiletgroep. Toiletten zijn gratis te gebruiken.
Wie met de trein naar de Efteling wil, reist naar ’s-Hertogenbosch CS of Tilburg CS. Vanaf daar rijden lijnbussen naar het park. In de vakanties en zomermaanden zijn er vanaf die stations vaak sneldiensten, bovendien rijdt er vanaf Breda CS gedurende die periodes een express-bus naar Kaatsheuvel.
De Efteling heeft een eigen stoomtreinbedrijf, de Efteling Miniatuur Stoomtrein Maatschappij. De treinen rijden rond het park over 600 millimeter breed smalspoor. Op- en uitstappen kan in twee stations, op de Sint Nicolaasplaets in Marerijk en in Station De Oost in Ruigrijk.
Veiligheid gaat boven alles. Daarom checken medewerkers van het park goed of kinderen die in een attractie willen voldoen aan de lengtecriteria en gaan attracties (tijdelijk) dicht als er ook maar de geringste twijfel is over de veiligheid (denk aan slecht weer). Bij elke ingang staat een informatiebord met de regels voor die attractie.
De Efteling heeft drie eigen verblijfsaccommodaties: het Efteling Hotel en de vakantieparken Bosrijk en Loonsche Land. In de omgeving van het pretpark zijn talloze hotels, vakantieparken en campings.
► Klik hier om een overnachting of verblijf in de Efteling te boeken
Verkleed naar de Efteling gaan is voor volwassenen niet toegestaan. Het park wil niet dat gasten die verkleed zijn als heks of Roodkapje worden aangezien voor acteurs van de Efteling. Kinderen mogen wel verkleed komen, bijvoorbeeld als ridder of prinses. Speciaal voor kinderen is er zelfs een winkel waar zij bijzondere kostuums kunnen uitzoeken, passen en kopen. Overal in de winkel Spiegeltje, spiegeltje hangen de mooiste jurken en pakjes, staan naaimachines en liggen rollen stof. Kinderen kunnen zich er ook laten schminken. Kostuumatelier Spiegeltje, spiegeltje is gevestigd op het Anton Pieck Plein in het Marerijk.
De grootste en meest spectaculaire show in de Efteling is Raveleijn. Niet alleen de voorstelling is imposant, ook het openluchttheater zelf (met overdekte tribune) is prachtig. Aan het eind van de dag worden is er meerdere keren een voorstelling van de fonteinenshow Aquanura. Vooral in het donker is deze watershow – op de grote vijver tussen de ingang en Fata Morgana – erg indrukwekkend (foto). Een kleine voorstelling is de Sprookjesboomshow die meerdere malen per dag wordt opgevoerd in het Sprookjesbostheater, naast de ingang naar de Indische Waterlelies.
Meer vaste theatershows heeft de Efteling niet, wel worden er op diverse plekken optredens verzorgd. Daarnaast heeft het Efteling Theater een show op het programma, maar daarvoor moet apart worden gereserveerd en betaald. Mocht je die voorstelling op je bezoekdag willen zien, informeer dan bij de Gastenservice bij de ingang of er nog tickets voorradig zijn.
Bij de ingang van elke attractie staat een bord waarop wordt aangegeven hoe lang de wachttijd is. Ook in de Efteling App zijn de wachttijden te raadplegen, evenals op het informatiebord halverwege de Pardoes Promenade. Attracties waar je niet voor hoeft te wachten zijn onder meer het Archipel in Reizenrijk, de speeltuinen in Marerijk en Reizenrijk, het Diorama in Marerijk en de vele taferelen in Volk van Laaf en Sprookjesbos.
In het servicegebouw voor de ingang van het park (op het parkeerterrein) zijn houten wandelwagentjes te huur voor 4,50 euro per dag. In veel attracties mogen wandelwagens niet mee naar binnen; ze dienen voor de attractie gestald te worden. Diverse attracties – zoals Symbolica en Fabula – hebben een overdekte wandelwagenstalling.
Een waterattractie waarin je echt heel nat kunt worden heeft de Efteling niet. De Piraña levert meestal wat spetters op en in het ‘ergste’ geval een natte rug of broekspijp, die dan vooral veroorzaakt wordt door één van de spuitende Inca-beelden langs de route. De Vliegende Hollander (foto) heeft een splash die er indrukwekkend uitziet, maar die naar buiten is afgesteld zodat er amper water de boot in komt.
De grootste souvenirwinkel is Efteldingen, bij de in- en uitgang van het park. Wie op zoek is naar sprookjessouvenirs vindt de meeste keus bij In den Oude Marskramer, naast de ingang van het Sprookjesbos (foto). Jokies Wereld naast Carnaval Festival is een kleurrijke winkel met ook veel cadeautjes voor peuters en kleuters en Spiegeltje, spiegeltje bij het Volk van Laaf heeft sprookjesachtige verkleedkleren voor kinderen. Vier attracties hebben hun eigen shop: De Bazaar bij Fata Morgana, Confetti bij Carnaval Festival, de Savannebar in Fabula en Gulden Gaarde bij Droomvlucht.
Van half november tot eind januari vindt de Winter Efteling plaats. Het park is dan versierd met duizenden lichtjes en talloze besneeuwde dennenbomen. De waterattracties zijn tijdens de winterse dagen gesloten, maar een grote ijsbaan, winterse spelletjes en entertainment zorgen voor extra vertier.
De avonden in de maanden juli en augustus worden door de Efteling omgedoopt tot Zomeravonden. Het park is dan tot 21.00 of 22.00 uur open. Op sommige plaatsen in het park is extra entertainment, variërend van zang en dans tot acrobatie. Tijdens de Zomeravonden zijn ook alle attracties geopend.
Tot eind 1988 kon je in de Efteling zwemmen. In het park was het gemeentelijk zwembad van Loon op Zand (waartoe Kaatsheuvel behoort) gevestigd. Via een aparte ingang kon men dit zwembad betreden. Nadat het openluchtbad definitief sloot, bouwde de Efteling een grote tent over het lege bad, bouwde er een tribune en een toneel in en maakte er een parktheater van. Dat tijdelijke theater sloot toen in 2002 het permanente Efteling Theater opende. Op de plek van het zwembad staat nu attractie De Vliegende Hollander. Tegenwoordig kan er nergens in de Efteling meer worden gezwommen, alleen in het Badhuys van vakantiepark Bosrijk (foto) kunnen kinderen nog poedelen.
► De geschiedenis van de Efteling in vogelvlucht
► Fun facts uit de Efteling
2024 © Parkplanet
