Ruim twintig jaar geleden – op 8 februari 2001 – opende Disney’s California Adventure, een nieuw themapark pal naast het originele Disneyland in Anaheim. De opening was feestelijk, maar daarna was het meteen over met de pret. Het attractiepark met de staat Californië, waar de glorieuze loopbaan van Walt Disney in 1923 een aanvang nam, als thema werd met de grond gelijkgemaakt door journalisten, bezoekers en zelfs Disney-fans. Aan gevierd Disney-imagineer John Hench gevraagd wat hij van California Adventure vond, was zijn eerlijke, nietsontziende antwoord: “Ik vind het parkeerterrein mooier”.

Op het parkeerterrein

Disney’s California Adventure – later verdween de -s achter Disney en werd het Disney California Adventure, door bezoekers vaak afgekort tot DCA – werd gebouwd op het immense parkeerterrein naast Disneyland. Dat was mogelijk omdat Disney een nieuwe parkeergarage met meer dan tienduizend plaatsen kon bouwen op een braakliggend stuk grond ten noordwesten van het park. The Walt Disney Company had al sinds de jaren tachtig de wens om het uit 1955 stammende Disneyland om te vormen tot een resort waar gasten meerdere dagen konden verblijven, met diverse themaparken en hotels.

Lees verder onder de foto

Westcot en Port Disney

Lange tijd werd er gebrainstormd en gesproken over een park gemodelleerd naar het succesvolle Epcot in Florida. De Californische vestiging werd Westcot gedoopt. In de jaren tachtig leefden er bij het Disney-concern ook plannen voor een themapark aan het water, in de haven van Long Beach, op een kleine vijftig kilometer ten westen van Disneyland. Het park zou Port Disney of DisneySea gaan heten. Veel van de concepten voor dit park aan de waterkant werden later verwezenlijkt in DisneySea bij de Japanse hoofdstad Tokio. Het doel van The Walt Disney Company was eenduidig: meer toeristen naar Californië halen en zorgen dat het huis van de muis zou mee-eten uit de toeristische ruif.

Financiële tik

De plannen voor Westcot en Port Disney kwamen nooit verder dan de tekentafels. Inmiddels was al wel de gigantische parkeergarage Mickey & Friends in aanbouw en kwam het terrein naast Disneyland vrij. Michael Eisner was inmiddels de grote man bij Disney. Hij stond erom bekend dat hij bestaande faciliteiten financieel kon uitpersen, zowel intern als extern, richting bezoekers. Eisner was geliefd bij beleggers omdat hij uit elk Disney-project munt wist te slaan. In eerste instantie deed hij dat door enorm te investeren en daar vervolgens de vruchten van te plukken. Dat ging goed, tot 1992. Toen sloeg Eisner de plank mis met Euro Disneyland. De immense investeringen in met name te veel hotels en in ‘het mooiste Disneyland ter wereld’ leverden The Walt Disney Company een fikse financiële tik op, die jaren zou voortduren. Michael Eisner werd voorzichtiger: hij wilde wel zijn handtekening zetten onder een tweede themapark in Anaheim, maar het mocht niet teveel kosten.

Lees verder onder de foto

Beste van Californië

Het duurde slechts een dag om tot het plan voor California Adventure te komen. Michael Eisner himself leverde ideeën aan en was groot pleitbezorger voor een park dat ‘het beste van Californië’ aan zijn bezoekers zou presenteren. Het park werd een samenraapsel van ideeën. Disney stopte er zijn plan om een filmpark naast Disneyland te bouwen in: het themagebied Hollywood Land. Van Knott’s Berry Farm werd het idee afgekeken om ter plekke lokale lekkernijen te maken en aan te bieden. Bij Knott’s gaat het om de beroemde kipgerechten en bessenjams van Cordelia Knott, bij Disney worden tortilla’s en zuurdesembrood gemaakt en kunnen regionale wijnen worden geproefd.

Paradise Pier

Paradise Pier – nu Pixar Pier geheten – was een eerbetoon aan de boardwalks en amusementpieren die men overal in Californië aantreft. Met een stalen achtbaan die het uiterlijk heeft van een houten achtbaan, een reuzenrad, game galeries, draaimolens en drie inmiddels verdwenen vrijevaltorens. Paradise Pier was precies het schreeuwerige, visieloze pretpark waar Walt Disney tijdens zijn leven zo’n hekel aan had. En waarom hij Disneyland bouwde; om te laten zien dat het ook anders kan. Paradise Pier was ook hét voorbeeld van het budgetdenken van Michael Eisner, met recht uit de catalogus gebouwde attracties als een wilde muis-achtbaan en een zweefmolen. Die werd weliswaar in een oranje sinaasappelschil geplaatst – om de molen een Californisch tintje mee te geven – maar dat kon niet verhullen dat alles ‘on the cheap’ was gebouwd. Critici zagen dat, bezoekers ook. Het park bleef na opening in 2001 steken op 5 miljoen bezoekers, ver van het streefgetal 7 miljoen af en mijlenver van de ruim 12 miljoen bezoekers van buurman Disneyland vandaan.

Lees verder onder de foto

Op de schop

De analyse van het falen van California Adventure was snel gemaakt: een goedkope uitvoering, geen eenheid in thematisering en – volgens de bezoekers het ergste – geen Disney-magie. In het hele park was geen Disney-karakter te vinden, een fout die begin jaren tachtig ook al gemaakt werd bij Epcot in Walt Disney World. Na het vertrek van Michael Eisner als grote man bij The Walt Disney Company nam zijn opvolger Bob Iger in 2007 een resoluut besluit: Disney California Adventure moest volledig op de schop. Disney had een reputatie hoog te houden, vond Iger. Het park moest van een lelijk eendje in een mooie zwaan veranderen. En dat mocht van de nieuwe CEO een centje kosten: hij had er ruim 800 miljoen euro voor over om van het teleurstellende California Adventure een succespark te maken, bijna het dubbele van wat het oorspronkelijke park had gekost.

Disney-karakters

De toon voor het nieuwe California Adventure werd al meteen bij de ingang gezet. Het samenraapsel van iconen uit Californië – zoals de Golden Gate Bridge – dat het entreegebied kenmerkte werd vervangen door een straat en een plein met Californië in de jaren twintig als thema, het decennium waarin Walt Disney van Kansas naar de Golden State trok. Aan het eind van de straat ligt als wienie het Cathay Circle Theatre, een replica van de beroemde gelijknamige bioscoop die van 1926 tot 1969 in Los Angeles stond. In het Cathay Circle Theatre ging in 1937 Sneeuwwitje in première, de eerste avondvullende tekenfilm van Walt Disney. Het allereerste nieuwe project dat de deuren opende was Toy Story Mania. De interactieve darkride opende in 2008 in het themagebied Paradise Pier. Voor het eerst zetten ook Disney-karakters voet in California Adventure. Daar bleef het niet bij: de Kleine Zeemeermin kreeg haar eigen darkride. The Little Mermaid: Ariel’s Undersea Adventure werd vier jaar later gedupliceerd in het Magic Kingdom in Walt Disney World.

Lees verder onder de foto

Superstar Limo wordt Monsters Inc.

De meest bekritiseerde attractie in California Adventure was de darkride Superstar Limo. In de attractie gingen bezoekers in een ‘stretched limo’ maar een filmpremière. Ze kwamen onderweg langs allerlei beroemde gebouwen in Hollywood en ze werden toegewuifd door slechte animatronics van sterren als Cher en Whoopi Goldberg. De uitvoering van de darkride was goedkoop en de recensies waren vernietigend. Binnen een jaar werd de negatief ontvangen attractie gesloten. In het gebouw van Superstar Limo kwamen een darkride met sterren uit de Disney/Pixar-animatiefilm Monsters Inc., Mike and Sulley to the Rescue. Een zeer succesvolle zet was Disney’s World of Color, een kleurrijke avondshow met fonteinen, projecties, muziek en licht. Door deze watershow bleven bezoekers langer in het park.

Gamechanger

De grootste gamechanger was Cars Land, een themagebied rond de Pixar-film Cars dat op het laatst overgebleven restje van het oude parkeerterrein werd gebouwd. De vernieuwende attractie Radiator Springs Racers, gebaseerd op de technologie van Test Track in Epcot, werd door vriend en vijand geprezen. “Cars Land is één van de beste themagebieden die de imagineers van Disney ooit hebben gerealiseerd”, oordeelt Patrick Finnegan, de huidige baas van Disney California Adventure. Disney was niet meer te stoppen: na Cars Land volgde nog de nieuwe spectaculaire minimusical Frozen in het Hyperion Theatre, de ombouw van The Twilight Tower of Terror naar Guardians of the Galaxy en de transformatie van Paradise Pier naar Pixar Pier. Resultaat bleef niet uit: het bezoekersaantal steeg van amper vijf miljoen naar 9,9 miljoen in 2019.

Lees verder onder de foto

Nooit af

Een jaar eerder dan Walt Disney Studios Park bij Parijs opende California Adventure de Avengers Campus, gebaseerd op de striphelden van Marvel. Na de opening van de Avengers Campus is er nog voldoende ruimte voor verdere groei, zegt Patrick Finnegan. “Diverse soundstages in Animation Academy staan nog leeg; daar kunnen we mooie dingen doen.” Rond wildwaterrivier Grizzly River Run is nog veel ruimte, net als onder achtbaan Incredicoaster op Pixar Pier. In Avengers Campus staat een attractie rond het futuristische vliegtuig Quinjet gepland en geruchten over uitbreiding van Cars Land circuleren al sinds de opening in 2012. Patrick Finnegan: “’Disneyland zal nooit af zal zijn’, zei Walt Disney altijd. Dat geldt voor elk van de Disney-parken wereldwijd, maar zeker voor California Adventure. Over nog eens twintig jaar staat ons tweede park in Anaheim bovenin elk lijstje van Disney-parken die mensen koste wat kost willen bezoeken.”

► Alle Disney-parken ter wereld

2021/2022 © Tekst en foto’s: Adri van Esch