Mickey Mouse, Harry Potter, Astérix en Obelix, Sneeuwwitje en Doornroosje, Arthur en de Minimoys, de Hulk, de Smurfen, Maya de Bij, Superman, SpongeBob Squarepants, The Simpsons, al deze televisie- en filmsterren hebben hun eigen attracties. Hun bekende namen maakten de attracties waarin zij de hoofdrol spelen populair. Omgekeerd zijn er ook karakters die juist bekend werden door de attractie. Ze zijn niet beroemd geworden in televisieseries of filmreeksen, maar doordat ze speciaal gecreëerd zijn voor een pretparkattractie. Dit zijn de leukste en interessantste unieke karakters in attracties.
O.J. Punctuel in Symbolica, Paleis der Fantasie
“Ik heb een vorstelijke job”, zegt lakei O.J. Punctuel over zijn baan in de attractie Symbolica in de Efteling. De secretaris protocollair – zoals de functietitel officieel is – in het paleis van koning Pardulfus moet ervoor zorgen dat de gasten zich tijdens het hofbezoek aan de voorgeschreven etiquetteregels houden. Om dat te bereiken geeft O.J. – wat staat voor Olivier Jujubes – al in de wachtrij de gasten de nodige waarschuwingen mee. In de ontvangsthal waar hij alle gasten voor de audiëntie bij de koning ontvangt, leest hij alle regels uit het paleisprotocol nog eens voor van een lange papyrusrol.
O.J. Punctuel heeft een verantwoordelijke klus, vindt hij zelf: “Ik ben hoofd van de hofhouding en ik houd scherp in de gaten of eenieder zich aan de gestelde planning houdt”. Ook tijdens de rondleiding door de paleiselijke vertrekken volgt de lakei de bezoekers nauwgezet. Als ze eenmaal aankomen in de koningszaal zegt hij vermanend dat ze te laat zijn! Eigenlijk is Pardoes de hoofdmascotte van Symbolica, maar lakei O.J. Punctuel heeft meer nog dan de bekende nar de harten van de bezoekers gestolen. Dat komt mede doordat O.J. zich ook in het park onder de gasten mengt en daar zijn rol van stoïcijnse ordehandhaver – vormgegeven door Jeroen Verheij, entertainer en ontwerper bij de Efteling (foto hierboven) – tot in de finesses opvoert. Tot groot enthousiasme van het publiek.
Fun fact: In 2019 brengt O.J. Punctuel een eigen carnavalskraker uit: ‘t Is ongeheurd wat hier gebeurt! In het nummer hekelt hij de chaos die de feestvierende meute veroorzaakt. Klik hier voor meer fun facts.
José, Pierre, Michael en Fritz in The Enchanted Tiki Room
The Enchanted Tiki Room die in 1963 in Disneyland in Anaheim opende was de eerste attractie met animatronics en ook de eerste die eigen hoofdpersonen meekreeg. In dit geval: hoofdvógels, want de karakters die de muzikale Hawaï-show leiden zijn de ara’s José, Pierre, Michael en Fritz. De vogels zijn respectievelijk afkomstig uit Mexico, Frankrijk, Ierland en Duitsland. Hun afkomst is niet alleen te zien aan de kleuren van hun verendek – in de kleuren van de nationale vlaggen – maar ook in het overduidelijke accent. Bovendien zingt elke paradijsvogel als een karakteristieke, bekende zanger: José bijvoorbeeld als Bing Crosby, Fritz als Louis Armstrong en Pierre zingt zoals Maurice Chevalier. In 1971 kreeg ook het Magic Kingdom in Walt Disney World een The Enchanted Tiki Room, die aanvankelijk Tropical Serenade heette. In 1998 werden in Florida José, Pierre, Michael en Fritz vervangen door de tekenfilmvogels Iago (uit Aladdin) en Zazu (uit The Lion King). De Enchanted Tiki Room: Under New Management kon echter op weinig sympathie van het publiek rekenen en daarom werd de Tiki Room in 2011 weer in originele staat teruggebracht.
Fun fact: Oud-Duinrell-eigenaar Hugo graaf van Zuylen van Nijevelt was zo gecharmeerd van The Enchanted Tiki Room dat hij zijn overdekte tropische zwemparadijs naar de voorstelling vernoemde: het Tikibad.
Jokie en Jet in Carnaval Festival
Sinds de opening van Carnaval Festival in de Efteling in 1984 is Jokie de gastheer voor de feestvierende bezoekers. De kleine nar – die in de beginjaren ook een achternaam had: de Prrretneus – duikt op in bijna alle vijftien landen die in de vooral bij kinderen geliefde attractie worden uitgebeeld. Jokie kwam voort uit het creatieve brein van Joop Geesink. Geesink had in die tijd een eigen poppen-animatiestudio en was vooral beroemd om Loeki de Leeuw. Loeki is de mascotte van de Ster, die de reclameblokken op de publieke zenders verzorgt. Van 2005 tot 2012 moest Jokie zijn plaats in Carnaval Festival afstaan aan Loeki. Na zeven jaar kreeg Jokie de hoofdrol in Carnaval Festival weer terug en moest leeuw Loeki het veld ruimen. In diverse scènes is de feestnar met de rode neus te zien op een kenmerkend vervoermiddel, zoals op een scooter in Italië, een riksja in Japan en een Volkswagen Kever in Duitsland. Bij zijn terugkeer in 2021 kreeg Jokie gezelschap van het slimme paarse vogeltje Jet. In de naastgelegen souvenirwinkel Jokies Wereld zijn veel producten met de afbeelding van Jokie en Jet te koop, vooral bedoeld voor kinderen tot drie jaar.
Fun fact: Jokie en Jet trekken in Carnaval Festival en ook in prentenboekjes de hele wereld over onder het motto ‘Reizen is een feestje’. Klik hier voor meer fun facts.
► In polonaise naar Jokie
► Carnaval Festival: een feestje van 35 jaar
Maximus Müller bij Blitz Bahn en Wunderball
In Toverland woont Maximus Müller, een van oorsprong Oostenrijkse uitvinder. Aan twee originele vondsten van Maximus kunnen bezoekers van het attractiepark veel plezier beleven: Blitz Bahn en Wunderball. Maximus’ Blitz Bahn is een elektronische bobsleebaan waarin gasten hun eigen snelheid kunnen bepalen. Het verhaal achter de bobbaan is dat Maximus een nieuw snelheidsrecord wil vestigen en daarom op zoek is naar testrijders. Maximus’ Wunderball is een interactieve ballenbaan in het buitengebied, bij wildwaterbaan Expedition Zork. Voor de uit de kluiten gewassen knikkerbaan kunnen bezoekers een houten bal aanschaffen, die vervolgens een heel parcours aflegt met verschillende hindernissen. De Toverland-bal mag na afloop mee naar huis als aandenken aan de bijzondere uitvindingen van Maximus Müller.
Fun fact: Ook in zijn geboorteland Oostenrijk werkte Maximus Müller al aan wonderbaarlijke uitvindingen, zoals de Alpine Bergsteiger, een vervoermiddel met lange poten waarmee hij door de sneeuw in de bergen kon lopen.
Figment in Journey into Imagination
Hoe enorm populair een attractiekarakter kan worden, laat het verhaal van Figment zien. Dit kleine fantasiewezen uit de in 1983 geopende attractie Journey into Imagination in Epcot in Walt Disney World stal vanaf het begin de harten van het publiek. “We bedachten eerst Dreamfinder voor de attractie”, vertelt ontwerper Tony Baxter. “Een professor, een allesweter. Om wat balans te vinden, moest naast Dreamfinder een spontaan, pienter kind staan, vonden we. Dat werd Figment, altijd nieuwsgierig naar wat gaat komen, met een heel kleine spanningsboog, steeds verbaasd over wat er om hem heen allemaal gebeurt.”
Figment ontstond aan het begin van de rit keer op keer voor de ogen van de bezoekers. De eveneens populaire wetenschapper Dreamfinder laat aan de gasten zien hoe ze door simpelweg hun fantasie te gebruiken iets moois kunnen creëren. Dreamfinder maakte van twee kleine vleugels, grote gele ogen, de hoorns van een os, de snuit van een krokodil en wat kinderlijk plezier Figment. Het paarse draakje vergezelde de gasten vervolgens op hun tocht door de darkride. Onderweg werd hij onder meer een cowboy, een ridder, een stinkdier, een danseres, een bergbeklimmer, een piraat en een astronaut.
In 1999 geeft Disney Journey into Imagination een grootscheepse make-over, waarbij Dreamfinder en Figment het veld moeten ruimen. De attractie krijgt een nieuw hoofdpersonage: Dr. Nigel Channing, gespeeld door Eric Idle, bekend van Monty Python. De vernieuwde Journey into Imagination wordt afgekraakt door het publiek. Tijdens een aandeelhoudersvergadering moet Disney-baas Michael Eisner zelfs verantwoorden waarom Figment in de ban is gedaan. Drie jaar later wordt het populaire draakje opnieuw aan de attractie toegevoegd; hij begeleidt Dr. Channing op zijn rondleiding door het Imagination Institute. De attractie heet vanaf dan, en nog steeds, Journey into Imagination with Figment.
Fun fact: Figment is door de jaren heen zo geliefd geworden dat hij nu behoort tot de Disney Fab 50, de vijftig bekendste Disney-personages. Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Walt Disney World kreeg Figment een eigen gouden standbeeldje in Epcot (foto).
Bartholomeus van Robbemond in Piraten in Batavia
In het voorjaar van 2018 brandde Piraten in Batavia in Europa-Park tot de grond toe af. Maar de populaire darkride werd opnieuw opgebouwd, met een nieuwe verhaallijn, wel in dezelfde sfeer. De nieuwe versie heeft, in tegenstelling tot de oude, een hoofdpersoon aan wie het verhaal is opgehangen: de piraat Bartholomeus van Robbemond. Hij gaat op zoek naar de Vuurtijger, de mysterieuze dolk van Batavia. Van Robbemond wordt tegengewerkt door de gemene Diablo Cortez, met wie hij een felle strijd moet leveren.
Volgens het verhaal is Bartholomeus van Robbemond geboren in 1677 als zoon van een zakkenroller. Hij groeide op in de straten van Dokkum. Daar leert hij de kneepjes van het vak van zijn vader en hij ontwikkelt zich al snel tot een meesterdief. Hij is vooral geïnteresseerd in relikwieën en kostbaarheden uit de Nederlandse koloniën. Op 21-jarige leeftijd wint Van Robbemond zijn eigen eerste schip bij een kaartspel. Kort daarna besluit hij zelf de zeven zeeën te bevaren en op zoek te gaan naar exotische schatten. Tijdens zijn strijd met Diablo Cortez om de Vuurtijger realiseert Van Robbemond zich hoe gevaarlijk de magische dolk eigenlijk is, en hoeveel schade die kan aanrichten als die in handen komt van schurken als Cortez. Vanaf dan zet Bartholomeus zich in voor de Adventure Club of Europe, waarvan hij in 1716 de oprichter is. Met de Adventure Club of Europe onderzoekt en bewaakt hij de geheimen van mystieke artefacten, zodat die de wereld niet in gevaar kunnen brengen.
Fun fact: In de vernieuwde Piraten in Batavia heeft Bartholomeus van Robbemond constant een kameraad aan zijn zijde, de bijdehante otter Jopie.
► Populaire piraten terug in Europa-Park
Baron Hooghmoed in Baron 1898
Gustave baron Hooghmoed probeert in Baron 1898 in de Efteling kompels te werven voor zijn Rijksmijn, waarin hij constant op zoek is naar goud. In het Loonlokaal, een voorshow van de achtbaan, moedigt Hooghmoed de bezoekers aan mee af te dalen in de mijn. Rond de mijn zweven mythische Witte Wieven die de kompels toefluisteren: “Ga niet verder, maar keer huiswaarts. Wij Witte Wieven waken over het goud. U zijt gewaarschuwd!” De stem van Gustave Hooghmoed is van acteur Paul van Gorcum. Hij vertolkte ook de rol van baron in diverse afleveringen van het clownsduo Bassie en Adriaan. In die reeks werd baron Van Neemweggen bekend om zijn gevleugelde uitspraak “Drommels, drommels en nog eens drommels!”
Fun fact: De animatronic van baron Hooghmoed is afkomstig van de Amerikaanse specialist Garner Holt. Het bedrijf leverde ook de animatronics voor Symbolica, Paleis der Fantasie. Klik hier voor meer fun facts.
► Sterren lenen stemmen aan sprookjes
The Boatmaster in Merlin’s Quest
In het station van bootvaart Merlin’s Quest in Toverland woont The Boatmaster. Het groene dwergachtige mannetje waakt over het Boathouse, de favoriete plek in themagebied Avalon van ontwerper Peter van Holsteijn. De Boatmaster ligt onderuitgezakt te slapen en tovenaar Merlijn, de eigenlijke hoofdfiguur van de boottocht, probeert hem te wekken. “Dat lukt niet, dus pakt Merlijn zijn staf en laat hij de kaars op het hoofd van de waterdwerg harder branden”, vertelt Peter. “Dit kaarsje gebruikt de Boatmaster idealiter bij het zwemmen ‘s nachts, wanneer hij zich door de moerassen en wateren van Avalon verplaatst, zodat hij z’n handen vrij heeft wanneer hij zich voortstuwt en toch genoeg licht heeft.”
Fun fact: Als hij wakker is, waakt The Boatmaster over de veertien boten in Merlin’s Quest. Elke boot doet ongeveer twaalf minuten over de 430 meter lange tocht. De boten worden individueel voortbewogen door stroomversnellingen in de vaargeul.
Popcorn in Popcorn Revenge
Stukjes popcorn die het helemaal beu zijn om opgepeuzeld te worden door de bioscoopbezoekers, dat zijn de opmerkelijke karakters van de interactieve darkride Popcorn Revenge in Walibi Belgium. De duizenden opstandige popcornstukjes springen uit de doosjes en de bezoekers moeten gewapend met karamelpistolen helpen om ze weer in het gareel te krijgen. Door goed te mikken, verzamelt men punten. “Ik begrijp best dat de popcornstukjes zich verzetten: ze zien het einde van de film nooit”, lacht ontwerper Jean-Hervé Madec, die samen met het Belgische Alterface (idee en animaties) en de Nederlandse bedrijven ETF Ride Systems (voertuigen) en Jora Vision (thematisering) verantwoordelijk is voor Popcorn Revenge. Het duurde liefst zes jaar om de in 2019 geopende attractie te ontwikkelen. De voertuigen brengen de gasten willekeurig naar vier theaters die elk een eigen thema hebben: heelal, horror, superhelden en piraten. Het vijfde theatertje in het midden dient als ‘hub’; het is vormgegeven als de technische ruimte van de bioscoop.
Fun fact: Oorspronkelijk waren de stukjes popcorn als attractiekarakters bedoeld voor een Italiaans pretpark. Na jarenlange omzwervingen over de wereld – er werkten ontwerpers van Parijs tot Los Angeles aan het idee – kwamen ze in het park bij Brussel terecht.
► ‘Als de Gremlins, maar dan charmanter’
Lord Henry Mystic en Albert in Mystic Manor
In Hong Kong Disneyland staat geen Haunted Mansion of Phantom Manor, zoals in alle andere Disneylanden. De Chinese vestiging heeft een eigen versie van de villa waar onverklaarbare dingen gebeuren: Mystic Manor. De hoofdpersonages in Mystic Manor zijn Lord Henry Mystic en zijn aapje Albert. Henry Mystic verzamelde op zijn wereldreizen ontelbare kunstobjecten. Hij had zich voorgenomen al die bijzondere voorwerpen te gaan exposeren voor het publiek. In 1896, zo gaat het verhaal, opende hij zijn eigen museum in het gebied Mystic Point. In de darkride is ook een rol weggelegd voor een muziekdoos die voorwerpen tot leven brengt zodra het doosje wordt geopend. Mystic en Albert vonden het muziekdoosje in 1909 op Bali. Deze mysterieuze betoverde muziekdoos zorgt tijdens de rit in de attractie voor heel wat opschudding: alle kunstvoorwerpen komen tot leven en zorgen voor een grote chaos. Pas als het Lord Henry Mystic en Albert lukt het doosje te sluiten, komt de rust terug in het museum.
Fun fact: De in 2013 geopende Mystic Manor was een inspiratiebron voor de ontwerpers van Symbolica in de Efteling. Een Efteling-team bestuurde vijf dagen lang de attractie ter plekke in Hong Kong Disneyland en bekeek hoe de Disney-imagineers het hadden aangepakt.
Waldo in Muppet Vision 3D
Halverwege de 3D-voorstelling Muppet Vision 3D in Disney’s Hollywood Studios verschijnt Waldo ten tonele. Muppet-geleerde Dr. Bunsen Honeydew en zijn laboratoriumassistent Beaker zijn de uitvinders van Waldo. Het beestje vliegt en stuitert alle kanten op, ook driedimensionaal op de hoofden van de toeschouwers. Even later blaast Waldo zichzelf op, wat ‘een heel elftal’ kleine Waldo’s tot gevolg heeft. Dr. Honeydew heeft al snel genoeg van zijn overactieve uitvinding en hij schakelt de Vacuum Muppet in om de ontelbare Waldootjes op te zuigen. Ook het scherm waarop de bezoekers Muppet Vision 3D bekijken wordt opgezogen, een typisch grapje van Muppets-aartsvader Jim Henson.
Waldo noemt zichzelf The Spirit of 3D. Dat is geen bluf: het vliegende fantasiebeestje was een innovatie van Henson waarbij poppenspel werd omgezet in computergestuurde driedimensionale animatie. Jim Henson noemde zijn uitvinding The Henson Digital Puppetry System. Aan een twee minuten durend filmfragment van Waldo werd – met de computers uit begin jaren negentig – ongeveer 120 uur gewerkt. Dat is één van de redenen waarom Waldo na zijn optreden in Muppet Vision nergens meer terugkeerde. Waldo is een uniek karakter voor één van deze eerste en nog steeds betere 3D-films.
Fun fact: In Muppet Vision 3D transformeerde Waldo zich tot onder meer een gele taxi en zelfs tot Mickey Mouse.
Timekeeper en Nine-Eye in Le Visonarium
Timekeeper en Nine-Eye zijn twee uitzonderingen in deze reeks van leuke en interessante karakters in attracties. Ze bestaan namelijk niet meer. Het tweetal speelde de hoofdrol in Le Visionarium in Disneyland Paris. Ze waren een tijdlang ook te zien in het Magic Kingdom in Walt Disney World en in Tokyo Disneyland. De robots Timekeeper en Nine-Eye namen de gasten mee op een reis door de tijd, door middel van een 360-graden film. Timekeeper en Nine-Eye waren in feite animatronics die geen ‘jasje’ aan hadden, waardoor de techniek voor iedereen zichtbaar was. Timekeeper heette de bezoekers in de ronde bioscoopzaal welkom en Nine-Eye zorgde met zijn negen ‘ogen’ dat de toeschouwers de rondom-film Un Voyage à Travers le Temps te zien kregen. In 2004 pakten Timekeeper en Nine-Eye hun biezen en maakte Le Visonarium plaats voor Buzz Lightyear Laser Blast.
Fun fact: In de film stuurt Timekeeper Nine-Eye naar de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs. Daar ontmoet de negenogige robot Jules Verne en H.G. Wells. Klik hier voor meer fun facts.
► Help, mijn karakter gaat parkhoppen
2022 © Tekst: Adri van Esch – Foto’s: Adri van Esch, Loren Javier, Toverland, Disney (David Roark)