De bezoekcijfers van attractieparken leken de afgelopen jaren net een achtbaan: het ene jaar gaan ze pijlsnel naar beneden, de jaren daarop klimmen ze voorzichtig omhoog om vervolgens in vliegende vaart naar de top te racen. In 2020 kregen de pretparken overal ter wereld een enorme klap te verwerken: de coronapandemie diende zich aan. In Nederland moesten de parken dat jaar veertien weken verplicht gesloten blijven. De Efteling – normaal het hele jaar open – hield de poorten van december 2020 tot mei 2021 noodgedwongen op slot. De terugval in bezoekersaantallen was gigantisch. Ontving de Efteling in 2019 nog 5,26 miljoen bezoekers, in 2020 waren het er slechts 2,9 miljoen. Ook de andere grote Nederlandse parken leverden fors in. Het aantal bezoekers voor Duinrell daalde van 1,3 miljoen naar 620.000 en Attractiepark Slagharen ontving in 2020 slechts 530.000 bezoekers in plaats van ruim een miljoen. Walibi Holland verwelkomde 601.000 bezoekers, tegenover 853.000 een jaar eerder en Toverland bleef in 2020 steken op 534.000 gasten. Het jaar daarvoor waren dat er nog 862.000.
Lees verder onder de foto
Grootste pretparkketen
Het dieptepunt van de coronacrisis is gelukkig achter de rug, de achtbaanrit gaat weer omhoog, blijkt uit de mondiale bezoekcijfers over 2023. Overal ter wereld zijn de bezoekersaantallen weer zo goed als terug op het niveau van 2019, van voor de coronapandemie, of de cijfers zijn zelfs beter. In 2023 bezochten ruim 244 miljoen mensen die 25 grootste attractieparken ter wereld. In jaar eerder was dat nog ruim 198 miljoen. Dat is een stijging van 23 procent. Tot die wereldwijde top 25 horen vier Europese parken, met Disneyland Park in Parijs stevig op de eerste plaats. De twaalf themaparken van The Walt Disney Company in de Verenigde Staten, Frankrijk en China (de parken in Japan hebben een andere eigenaar) trokken samen 142 miljoen bezoekers. Het Disney-concern is daarmee de grootste pretparkketen. De Europese bedrijven Merlin Entertainments Group (onder meer van Alton Towers, Gardaland en Heide-Park) en Parques Reunidos (onder meer van Attractiepark Slagharen, Bobbejaanland, Movie Park Germany en Belantis) staan op plaats 3 en 10 van de ranglijst. De parken van het Engelse Merlin kregen ruim 62 miljoen bezoekers over de vloer, het Spaanse Parques Reunidos wist ruim 19 miljoen gasten naar zijn parken te trekken.
Lees verder onder de foto
Rotsvast op 1
De best bezochte themaparken ter wereld bevinden zich nog steeds in de Verenigde Staten. Uit cijfers van onderzoeksbureau Aecom in opdracht van de Themed Entertainment Association (TEA) blijkt dat in de top tien van parken met de hoogste bezoekersaantallen vier Amerikaanse parken staan. Al jaren rotsvast op nummer 1 staat het Magic Kingdom in Walt Disney World, Florida met in 2023 ruim 17,7 miljoen bezoekers. Ook het paradepaardje van Disney is nog herstellende van de coronajaren: vijf jaar geleden trok het park nog meer dan 20 miljoen bezoekers. De andere Amerikaanse parken in de top tien zijn Disneyland in Anaheim, Epcot en Hollywood Studios. In de wereldwijde ranglijst rukken parken in Japan en China op. De twee Japanse Disney-parken (Tokyo Disneyland en Tokyo DisneySea) staan beide in de bovenste tien, net als Universal Studios in Osaka. Ook de Disneylanden in Shanghai en Parijs behoren tot de crème de la crème op het gebied van bezoekersaantallen.
Lees verder onder de foto
Meest bezochte park
De grootste pretparken van Europa kregen in 2019 ruim 64 miljoen bezoekers binnen de poorten. In 2023, na de coronacrisis, wees de teller ruim 66 miljoen gasten aan. Disneyland Park bij Parijs was met 10,4 miljoen bezoekers met afstand het meeste bezochte park in Europa. Het jaar daarvoor bleef het bezoekersaantal steken op 9,9 miljoen. Het Duitse Europa-Park neemt een eervolle tweede plaats in op de lijst: het park in het Zwarte Woud ontving in 2023 zes miljoen bezoekers, een stijging van ruim 11 procent met een jaar eerder. De Efteling moest zijn derde plek in de top tien afstaan aan Walt Disney Studios: het Franse park trok 5,7 miljoen bezoekers. De stijging is mede te danken aan de opening van het nieuwe themagebied Avengers Campus in juli 2022. Met ruim 5,5 miljoen bezoekers wist de Efteling een vierde plaats op de ranglijst van 2023 zeker te stellen. Het park in Kaatsheuvel realiseerde een bescheiden groei van 2,4 procent.
Lees verder onder de foto
Tegenvallend weer
De Europese top tien wordt verder ingevuld met Tivoli (4 miljoen bezoekers), Port Aventura (3,9 miljoen), Gardaland (3 miljoen), Parc Astérix (2,8 miljoen), Puy du Fou (2,5 miljoen) en Legoland Windsor (2,4 miljoen) op de plekken vijf tot en met tien. Het enige grote park dat bezoekers verloor was Liseberg in het Zweedse Göteborg. Tegenvallend weer en slechte publiciteit rond een dodelijk achtbaanongeluk in het eveneens Zweedse Gröna Lund worden gezien als de oorzaken van het verlies van 8 procent bezoekers.
Lees verder onder de foto
Grootste groei
In Nederland is de Efteling met afstand de grootste bezoekersmagneet, maar zowel in absolute cijfers als in verhouding was Toverland in 2023 de grootste winnaar. De Efteling ontving vorig jaar 130.000 bezoekers meer dan het jaar daarvoor, een groei van 2,4 procent. Toverland wist 133.000 gasten meer te lokken, een groei van 12,8 procent. Het park in Sevenum kreeg in 2023 een recordaantal van 1.165.000 bezoekers over de vloer. De groei was mede te danken aan vier nieuwe attracties in het themagebied Avalon. In de Nederlandse top staat Duinrell op nummer 2, met ruim 1,3 miljoen gasten. Walibi Holland en Julianatoren scoorden goed in 2023: het pretpark in Biddinghuizen sloot het seizoen af met 935.000 bezoekers, zestigduizend meer dan in 2022. Julianatoren in Apeldoorn trok zelfs honderdduizend bezoekers meer. Het kinderpretpark steeg van 230.000 naar 330.000 bezoekers in 2023. Voor de coronacrisis kwamen 450.000 bezoekers naar het park op de Veluwe; het laagste punt van de achtbaanrit was diep voor Julianatoren, maar de weg naar boven is weer gevonden. Het enige grote Nederlandse attractiepark dat met minder bezoekers genoegen moest nemen was Slagharen. Met bijna 1,15 miljoen bezoekers incasseerde het Overijsselse park een kleine min van drieduizend bezoekers.
24 augustus 2024 © Tekst en foto’s: Adri van Esch – Bronnen: Aecom, Themed Entertainment Association (TEA), ondernemersplatform Pretwerk en onderzoeksbureau Ginder
